ძმები სადიხოვების სახლი
ძმები სადიხოვების სახლი — არის შვიდსართულიანი ისტორიული შენობა ბაქოში, ისტიგლალიატის და ნიაზის ქუჩების გადაკვეთაზე, ფილარმონიის ბაღის საწინააღმდეგოდ. შენობა დარეგისტრირდა, როგორც ადგილობრივი მნიშვნელობის ძეგლი, აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 2001 წლის 2 აგვისტოს №132 გადაწყვეტილებით [1].
ძმები სადიხოვების სახლი აშენდა 1910-1912 წლებში გაბრიელ ტერ-მიქელოვის პროექტით, რომელიც იყო საბჭოთა არქიტექტორი, სსრკ არქიტექტურული აკადემიის წევრ-წევრი, საქართველოს სსრ ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე და ასევე თბილისის სამხატვრო აკადემიის პროფესორი . შენობას აქვს სხვადასხვა კომპოზიციური სტრუქტურა და არქიტექტურული თავისებურებები, ადგილობრივი არქიტექტურის ელემენტები და დეტალები. შენობა არის პლასტიკური ხელოვნების ერთ-ერთი გამორჩეული ნიმუში აზერბაიჯანში.
ისტორია
რედაქტირებაიმ ადგილას, სადაც დღეს შენობა მდებარეობს, ადრე სასაფლაო იყო. ამ ფაქტს ასახავს ერთ-ერთი ცნობილი ანეკდოტი, რომლის თანახმად, მომხმარებელმა კარბალაი სადიხოვმა, მეგობრების კითხვაზე, რატომ აშენებდა სახლს ასეთ უბედურ ადგილას, შემდეგი უპასუხა: „ადგილი შესანიშნავია! გუბერნატორმა თვითონ დადო ბაღი ჩემი ფანჯრების წინ!“
ძმები სადიხოვების შემოსავლების სახლი ნაციონალურ-რომანტიკული არქიტექტურის სტილში აშენდა 1910-1912 წლებში. 1909 წელს რუსეთში გამოცხადდა კონკურსი ამ სახლის დიზაინზე და პირველი პრიზი მოიგო შენობის ავტორმა, გაბრიელ ტერ-მიქელოვმა [2]. საბჭოთა პერიოდში სახლი ნაციონალიზებული იქნა, აღნიშნულ შენობაში იმ პერიოდში მდებარეობდა აზერბაიჯანის სსრ ცენტრალური აღმასრულებელი კომიტეტი.
არქიტექტურა
რედაქტირებააღნიშნული შენობა აშენდა ნიაზისა და ისტიკლალიატის ქუჩების კუთხეში და განსაკუთრებული ყურადღების მიპყრობით ქალაქის განვითარების საპასუხისმგებლო პოზიციას იკავებს. მიუხედავად იმისა, რომ შენობას აღმოსავლური არქიტექტურის დამახასიათებელი ნიშნები აქვს, არქიტექტორის ინტერპრეტაციამ და ადგილობრივი კლიმატური პირობების გათვალისწინებამ მრავალი ვერანდა და ლოჯი გამოიწვია [3].
უნდა აღინიშნოს, რომ ძმები სადიხოვების სახლის დაგეგმვის სტრუქტურა ტრადიციულად გამოირჩევა მინის ვერანდების გარეშე ოთახების ორ რიგიანი გემბანით. შენობის წინა შესასვლელს განსაკუთრებული თაღებით მივყავართ პირველ ანთებულ ვესტიბიულში მარმარილოს კიბეებით [4]. ტიგრანიანმა, რომელმაც გამოიკვლია ტერ-მიქელოვის ნამუშევრები, წერდა შემდეგს: „ძმები სადიხოვების სახლის ობიექტური არქიტექტურული ღირებულებაა ის, რომ მან სტიმული მისცა აზერბაიჯანის რეალისტური ეროვნული არქიტექტურის განვითარებას“.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Şamil Fətullayev-Fiqarov - Bakının Memarlıq Ensiklopediyası. Baku, Azerbaijan Architects Union, 528 pages
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasi Nazirlər Kabinetinin qərarı. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 სექტემბერი 2021. ციტირების თარიღი: 15 February 2018.
- ↑ „Печальный очерк о бакинской улице Независимости“. day.az. 1 June 2007. ციტირების თარიღი: 15 February 2018.
- ↑ „Современное использование особняков Баку XIX-XX-веков“. vzglyad.az. 20 November 2015. ციტირების თარიღი: 15 February 2018.
- ↑ Fətullayev-Fiqarov, Şamil (2013). Bakının Memarlıq Ensiklopediyası. Baku: Azerbaijan Architects Union, გვ. 141.