ჩიჩენ-იცა

ჩიჩენ-იცა (ესპ. Chichén Itzá [tʃi'tʃen i'tsa], იუკატანის მაიას ენაზე „იცას ქვაბულის პირთან“) — ვრცელი კოლუმბამდელი არქეოლოგიური ძეგლი მექსიკის ტერიტორიაზე, კერძოდ იუკატანის ნახევარკუნძულზე, აგებული მაიას ცივილიზაციის მიერ, ახ.წ. VII საუკუნეში.

ჩიჩენ-იცა*
იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი
ქვეყანა	მექსიკა
ტიპი	კულტურული
კრიტერიუმები	i, ii, iii
სია	[1]
რეგიონი**	ლათინური ამერიკა
კოორდინატები	20°40′58″ ჩ. გ. 88°34′14″ დ. გ.
გაწევრიანების ისტორია
გაწევრიანება	1988  (მე-12 სესია)
ნომერი	483
* იხ. ინგლ. სახელი UNESCO-ს სიაში. ** იუნესკოს მიერ კლასიფიცირებული რეგიონი.

მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 483 ინგლ. • რუს. • ფრ.

ჩიჩენ-იცა მნიშვნელოვანი რეგიონული ცენტრი იყო ჩრდილოეთ მაიას გავაკებაზე გვიანდელი ანტიკურიდან ადრეულ პოსტკლასიკურ პერიოდამდე. ამ არემარეში მრავალი არქიტექტურული სტილია წარმოდგენილი, ცენტრალური მექსიკისთვის დამახასიათებელი ე.წ. მექსიკანიზებული სტილიდან პუუკის სტილამდე, რომელიც გაბატონებული იყო პუუკის მაიას ჩრდილოეთ დაბლობებზე. თავდაპირველად ცენტრალური მექსიკის სტილის არსებობა ამ რეგიონში დაპყრობების გავლენა ეგონათ, თუმცა თანამდეროვე ინტეპრეტაციით ეს უფრო კულტურული დიფუზიის შედეგი უნდა ყოფილიყო.

არქეოლოგიური მონაცემები, როგორიცაა ხანძრის ნიშნები რამდენიმე მნიშვნელოვან ნაგებობასა თუ არქიტექტურულ კომპლექსზე, მიანიშნებს, რომ ჩიჩენ-იცას დაქცევის მიზეზი სისხლიანი უნდა ყოფილიყო. ჩიჩენ-იცას ჰეგემონიის დაკნინების შემდეგ, რეგიონულმა ცენტრმა იუკატანზე მაიაპანში გადაინაცვლა.

ჩიჩენ-იცას ნანგრევები ამჟამად მექსიკის ფედერალური მფარველობის ქვეშაა და იუნესკოს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაშია შეტანილი.

იხილეთ აგრეთვე

• იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები მექსიკაში
• მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ამერიკაში

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ჩიჩენ-იცა

• Chichen Itza on Mesoweb.com
• Chichen Itza Digital Media Archive დაარქივებული 2015-05-10 საიტზე Wayback Machine.
• Chichen Itza archaeologists დაარქივებული 2011-02-04 საიტზე Wayback Machine.
• UNESCO
• American Egypt დაარქივებული 2011-05-13 საიტზე Wayback Machine.
• Ancient Observatories