შუაღამე
შუაღამე არის ერთი დღიდან მეორეზე გადასვლის – მომენტი, როდესაც თარიღი იცვლება. ძველ რომაულ დროის მიხედვით შუაღამე მზის ჩასვლასა და მზის ამოსვლას შორის იყო (ე.ი. მზის შუაღამე),რომელიც სეზონების მიხედვით იცვლება. საათის მიხედვით, შუაღამე საპირისპიროა შუადღისა და მისგან 12 საათით განსხვავდება.
ბნელი ღამე შუადღის საპირისპიროა, როცა მზე ყველაზე ახლოს არის ნადირთან და ღამე პარალელურად არის დაშორებული, როგორც საღამოსთან,ასევე გამთენიასთან დროის ზონების აღმოჩენის გამო, რომლებიც დროს არეგულირებენ მერიდიანის მთელ სპექტრში და დღის დაზოგვის დრო, იშვიათად ემთხვევა 12 საათს. რაც დამოკიდებულია წელიწადის ხანგრძლივობაზე, ვიდრე დროის ზონაზე.
სამხრეთ ნახევარსფეროში „შუაღამეს“ ჰქონდა უძველესი გეოგრაფიული კავშირი „ჩრდილოეთთან“ (ისევე, როგორც „შუადღეს“ „სამხრეთთან“ - იხ. შუადღე). თანამედროვე პოლონური, ბელარუსული, უკრაინული და სერბული ენები ინარჩუნებენ ამ ასოციაციას თავიანთი სიტყვებით „შუაღამე“ (północ, поўнач, північ, пoнoħ - სიტყვასიტყვით „ნახევარ ღამე“), რაც ასევე ნიშნავს „ჩრდილოეთს“.
დღის დასაწყისი და დასასრული რედაქტირება
შუაღამე მთელ მსოფლიოში ყოველი დღის დასაწყის და დასასრულს აღნიშნავს. როგორც გამყოფი წერტილი ერთ დღეს და მეორე დღეს, შუაღამე მარტივ კლასიფიკაციას წარმოადგენს, წინა დღის ან მომდევნო დღის. მიუხედავად იმისა, რომ ამ საკითხთან დაკავშირებით არ არსებობს გლობალური ერთსულოვნება, ყველაზე ხშირად შუაღამე ითვლება ახალი დღის დასაწყისად და უკავშირდება 00:00 საათს. ამასთან, ტექნიკური დადგენილების მქონე ადგილებში, შუაღამის ხსენება, როგორც ამა თუ იმ დღის დასასრული, შეიძლება ჩვეულებრივ მოვლენად ჩაითვალოს.
მკაცრად რომ ვთქვათ, სწორია შუაღამისა და შუადღის შესახებ საუბრისას „a.m.“ და „p.m.“ აბრევიატურების გამოყენება. აბრევიატურა a.m. is ante meridiem ანუ შუადღემდე, ხოლო p.m. post meridiem ანუ შუადღის შემდეგ. ამასთან, დროის მრავალი ციფრული წარმოდგენა კონფიგურებულია იმისთვის, რომ მოითხოვოს „a.m.“ ან „p.m.“ დანიშნულება, რაც ხელს უშლის ასეთი დიზაინერების სწორად არარსებობას შუაღამისას. ასეთ შემთხვევებში, არ არსებობს საერთაშორისო სტანდარტი, რომელიც განსაზღვრავს, თუ რომელია თვითნებური შერჩევა არის საუკეთესო.[1]
შეერთებულ შტატებსა და კანადაში, ციფრული საათები და კომპიუტერი ჩვეულებრივ, აჩვენებს „12 a.m.“ შუაღამისას. ამერიკის მთავრობის სახელმძღვანელოს ოცდამეათე გამოცემა (2008), 9.54 და 12.9b სექციების თანახმად, შუაღამისთვის გამოიყენა „12 a.m.“ და შუადღისთვის „12 p.m“.[2][3] ამასთან, აშშ-ს მთავრობის ბეჭდური ოფისის სტილის სახელმძღვანელოს წინა 29-ე გამოცემა (2000), სექციაში 12.9, წინააღმდეგი იყო. ამ ცვლილების დამადასტურებელი დამატებითი ჩანაწერი არ არსებობს. აშშ-ს სტანდარტებისა და ტექნოლოგიების ეროვნული ინსტიტუტი (NIST) გირჩევთ თავიდან აიცილოთ დაბნეულობა, საერთოდ გამოიყენოთ „00.01 a.m.“ და „შუაღამის“ ნაცვლად თარიღი.[4]
არსებობს რამდენიმე საერთო მიდგომა, თუ რომელია მოცემული დღის ზუსტი დასაწყისი და დასრულება.
- 24-საათიანი საათის გამოყენებამ შეიძლება ორაზროვნება აიცილოს. „შუაღამის“ ტერმინის თავიდან აცილება შესაძლებელია, თუ დღის ბოლოს აღინიშნება როგორც 24:00, ხოლო დღის დასაწყისი 00:00 საათამდე. მიუხედავად იმისა, რომ ორივე ნოტაცია დროის ერთსა და იმავე წუთს ეხება, ნოტაციის არჩევანი საშუალებას აძლევს მის ასოციაციას წინა ღამეს ან შემდეგ დილას. ეს მიდგომა მიჰყვება ISO 8601 24-საათიან სპეციფიკაციას.
- „შუაღამეს“ შეიძლება დამატებით დამაჯერებელი ინფორმაციის დამატება. დღის დღე და დრო შეიძლება მკაფიოდ იყოს განსაზღვრული ერთად, მაგალითად „შუაღამის შაბათს ღამით“. ალტერნატიულად, შუაღამისას, როგორც დღეებს შორის დაყოფა შეიძლება აღინიშნოს ამგვარი დაყოფილი დღის წყვილის დადგენით: „შუაღამის შაბათი / კვირა“ ან „14/15 დეკემბრის შუაღამისას“.
- NIST-ის მიერ რეკომენდებული მიდგომა („შუაღამის“ ნაცვლად „12:01 საათი“ ან „11:59 საათზე“) შეიძლება განსაკუთრებით გამოსადეგი იყოს, როდესაც რაიმე ორაზროვნას შეიძლება სერიოზული შედეგები მოჰყვეს, მაგალითად, კონტრაქტებთან და სხვა იურიდიულ ინსტრუმენტებთან.[4]
- ნათელი კონვენცია შეიძლება ლეგალურად იყოს განსაზღვრული ან კულტურულად გამოცხადდეს. ამასთან, როგორც ზემოთ აღინიშნა, ასეთი კონვენციები ან განმარტებები შეიძლება ერთნაირად არ შესრულდეს.
დაბნეულობის თავიდან ასაცილებლად, ყოველთვის ჯობია გამოიყენოთ 24-საათიანი საათი, ისე, რომ 12:00 საათია 12 საათზე. ამიტომ 24:00 კვირა ან 00:00 ორშაბათი არის შუაღამისას, ნიშნავს კვირას ორშაბათს. სატრანსპორტო გრაფიკისთვის ჩვეულებრივია გამოიყენოს 23:59 კვირა ან 00:01 ორშაბათს, ან დილის 11:59 საათზე ან 12:01 საათზე, გაუგებრობის შემცირების მიზნით. შუადღის და შუაღამის კონვენციები - არ არსებობს დადგენილი სტანდარტები 12 a.m. და 12 p.m. საათისთვის. ხშირად ამბობენ, რომ 12 a.m. საათი ორშაბათს, ორშაბათს დილით არის შუაღამისას, ხოლო 12 სთ შუადღისას. ამით იწყება ყველა დრო 12-დან და მთავრდება იმავე ერთსაათიან ბლოკში, ანალოგიურად იმ საღამოს. აქვე შეიძლება ამტკიცოთ, რომ იმ დროისთვის, როდესაც თქვენ გინახავთ საათის ჩვენება, რომელიც შუადღის 12:00 საათზე აჩვენებს, ეს უკვე მერიდიმია, ხოლო შუაღამისასაც ეს უკვე ანტისტია. დღის პირველ საათებში ზოგჯერ მოცემულია დრო, მაგალითად, 00:47 საათზე, დილის 00:00 საათისთვის შესაბამისია შუაღამისას, მაგრამ დრო თორმეტი საათის შემდეგ, როგორც 12:47 საათზე. კიდევ ერთი კონვენცია, რომელიც ზოგჯერ გამოიყენება, არის ის, რომ, რადგან 12 საათიდან არ არის განსაზღვრული არც ანტ meridiem (შუადღის დაწყებამდე) და არც პოსტ მერიდიემი (შუადღის შემდეგ), შემდეგ 12:00 საათს გულისხმობს მითითებული დღის დასაწყისში (00:00 საათზე) შუაღამისას და 12 საათამდე შუაღამისას. დღის ბოლოს (24:00 საათი) ამ ორაზროვნების გათვალისწინებით, დილის 12 საათიდან ან საღამოს 12 საათამდე უნდა იქნას აცილებული წესები.[5]
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ National Physics Laboratory.
- ↑ U.S. Government Printing Office Style Manual Chapter 9 (2008). ციტირების თარიღი: 2009-06-11.
- ↑ U.S. Government Printing Office Style Manual Chapter 12 (2008). ციტირების თარიღი: 2009-06-11.
- ↑ 4.0 4.1 How to use a.m./p.m. vs. noon/midnight.. ციტირების თარიღი: 2012-09-02.
- ↑ [./Ttps://www.npl.co.uk/resources/q-a/is-midnight-12am-or-12pm ttps://www.npl.co.uk/resources/q-a/is-midnight-12am-or-12pm] Midday and midnight conventions