შავთხილა

შავთხილა — ქართული აბორიგენული წითელყურძნიანი სასუფრე-საღვინე ვაზის ჯიში კახეთიდან.

სახელწოდება მიღებული აქვს მარცვლის ფორმისა და შეფერილობის გამო, რომელიც ძალიან ჰგავს შავ თხილს.

გავრცელებულია კახეთში, ძირითადად ყვარლის მუნიციპალიტეტში, სადაც შერეული სახით გვხვდება ძველ ვენახებში.

ბოტანიკური აღწერა

ზრდასრული ფოთოლი საშუალო ზომისაა, მომრგვალო ან ოდნავ ოვალური. იშვიათად განივო-ვალური ფორმის ფოთლებიც გვხვდება, ხუთნაკვთიანია. ფოთლის ქვედა მხარის შებუსვა თხელი აბლაბუდისებრია, მის ქვეშ მოფენილია საშუალო სისქის ჯაგრისებრი შებუსვა. ყვავილი ორსქესიანია. მტევანი საშუალო ზომისაა, ვიწრო-კონუსური, იშვიათად ცილინდრულ-კონუსური ფორმის და მხრიანი. მხრები ძირითადი მტევნის სიგრძის ნახევარი და ზოგჯერ მეტია. საშუალო აიკუმსისაა ან კუმსი. მარცვალი საშუალო ზომისაა, ოვალური. გვხვდება მომრგვალო ფორმის მარცვლებიც. მუქი იისფერია, თითქმის შავი. კანი სქელი და საკმაოდ მკვრივი აქვს, ცვილისებრი ფიფქით უხვად დაფარული. რბილობი მკვრივი და კნატუნაა, გემო სასიამოვნო და ჰარმონიული, წვენი უფერულია ან ოდნავ მოვარდისფრო.

შავთხილას სავეგეტაციო პერიოდი 132-დან 167 დღემდეა. სრულ სიმწიფეში სექტემბრის დასაწყისში შედის. მტევნის წონა 140-150 გრამამდეა, საჰექტარო მოსავლიანობა კი 5.2-6.5 ტონა. ყურძნის სრული სიმწიფის პერიოდში მისი შაქრიანობა აღწევს 18-19%-ს, ხოლო მჟავიანობა — 7-8 გ/ლ-ს.

მიიღება სუფრის წითელი, მშრალი ღვინო. იგი ალუბლისფერია, სუსტად გამოხატული ჯიშური არომატით, სასიამოვნო გემოთი და მცირე სხეულით. ასევე გამოიყენება სასუფრე ყურძნად.

ლიტერატურა

• უჯმაჯურიძე ლ., კაკაბაძე გ., მამასახლიშვილი ლ., „ქართული ვაზის ჯიშები“, თბ., 2018, გვ. 411