კეიტ შოპენი
კეიტ შოპენი (დ. 8 თებერვალი, 1850 — გ. 22 აგვისტო, 1904) (ინგლ. Kate Chopin) — ლუიზიანაში დამკვიდრებული მოთხრობებისა და რომანების ამერიკელი ავტორი. იგი ამჟამად ზოგიერთი მკვლევრის აზრით [6] იყო სამხრეთული ან კათოლიკური ფონის XX საუკუნის ამერიკელი ფემინისტი ავტორების, მაგალითად, ზელდა ფიცჯერალდის წინამორბედი არის ერთ-ერთი ყველაზე აღიარებული და ფართოდ ცნობილი მწერალი ლუიზიანადან.
| კეიტ შოპენი | |
|---|---|
| ინგლ. Kate Chopin | |
 | |
| დაბადების თარიღი | 8 თებერვალი, 1850[1] [2] [3] [4] |
| დაბადების ადგილი | სენტ-ლუისი, მისური |
| გარდაცვალების თარიღი | 22 აგვისტო, 1904[1] [2] [3] [4] (54 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | სენტ-ლუისი, მისური |
| დასაფლავებულია | გოლგოთას სასაფლაო |
| საქმიანობა | მწერალი[5] , რომანისტი და მთარგმნელი |
| ენა | ინგლისური ენა |
| მოქალაქეობა | აშშ |
| ჟანრი | სასიყვარულო რომანი |
| Magnum opus | გამოღვიძება და At the Cadian Ball |
|
გავლენა მოახდინეს | |
| ხელმოწერა |
 |
დედით ფრანგი და მამით ირლანდიელი, შოპენი დაიბადა მისურის ქალაქ სენტ-ლუისში. იგი დაქორწინდა და მეუღლესთან გადავიდა ნიუ ორლეანში. ისინი მოგვიანებით ცხოვრობდნენ ლუიზიანას ქალაქ კლაუტერვილში. 1892 წლიდან 1895 წლამდე შოპენი წერდა მოთხრობებს, როგორც ბავშვებისთვის, ასევე მოზრდილთათვის, რომლებიც ქვეყნდებოდა ისეთ ეროვნულ ჟურნალებში, როგორიცაა Atlantic Monthly, Vogue, The Century Magazine და The Youth's Companion. მისმა მოთხრობებმა გამოიწვია კრიტიკოსების აღშფოთება მისი მიდგომების გამო. ზოგიერთმა კრიტიკოსმა კეიტის შემოქმედება ამორალურად მიიჩნია.
ცხოვრება რედაქტირება
შოპენი (დაბადების სახელი — ქეთრინ ო'ფლაჰერთი) დაიბადა მისურის შტატის ქალაქ სენტ-ლუისში. მისი მამა, თომას ო'ფლაჰერთი, წარმატებული ბიზნესმენი იყო, რომელიც ემიგრაციაში გაემგზავრა შეერთებულ შტატებში, გოლუეიდან, ირლანდია. დედამისი — ელიზა ფარისი იყო მისი მეორე ცოლი და ეთნიკურ ფრანგულ საზოგადოების წევრი სენტ-ლუისში. იგი იყო ათენაის შარლვილის, კანადური წარმოშობის ფრანგი კრეოლის ქალიშვილი. შოპენის ზოგიერთი წინაპარი იყო პირველ ევროპელ (ფრანგ) მცხოვრებთა შორის, რომლებიც დასახლდნენ დაუფინის კუნძულზე, ალაბამაში. [7]
კეიტი ხუთი შვილიდან მესამე იყო, მაგრამ მისი დები ჩვილობაში დაიღუპნენ, ხოლო მისი ნახევარძმები (მამის პირველი ქორწინებიდან) დაიღუპნენ დაახლოებით ოცი წლის ასაკში. იგი, ფრანგული და ირლანდიური ტრადიციების თანახმად, კათოლიკედ აღიზარდა. იგი ასევე გახდა ზღაპრების, პოეზიის და რელიგიური ალეგორიების, ასევე კლასიკური და თანამედროვე რომანების მგზნებარე მკითხველი. სწავლობდა მონასტერში, სენტ-ლუიში, რომელიც 1868 წელს დაამთავრა. [7]
კრიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ ისეთი ნამუშევრები, როგორებიცაა Awakening (გამოღვიძება), არსებულ რეალობას არ იყო მორგებული და შესაბამისად, არც სოციალურადაა მიღებული და პოპულარობითაც არ გამოირჩეოდა. ამის შემდეგ ღრმად იმედგაცრუებული შოპენი მოკლე მოთხრობის წერას შეუდგა. [8] 1900 წელს მან დაწერა „ჯენტლმენები ნიუ-ორლეანსიდან“. კეიტი არასოდეს გამოიმუშავებდა დიდ ფულს მწერლობისაგან და დამოკიდებული იყო შემოწირულობებზე.
1904 წლის 20 აგვისტოს ლუიზიანას მსოფლიო ბაზრობაზე ვიზიტისას, შოპინმა ტვინის სისხლჩაქცევა განიცადა. იგი გარდაიცვალა ორი დღის შემდეგ, 54 წლის ასაკში. მას ინტერვიუ ჩაუტარეს Calvary სასაფლაოზე, სენტ-ლუიში. </ref>O'Flaherty (1984). „Kate Chopin, An Introduction to (1851-1904)“. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)</ref>
ადრეული სამუშაოები რედაქტირება
შოპენის წერის სტილზე გავლენა მოახდინა თანამედროვე ფრანგმა მწერალმა გაი დე მოპასანმა, რომელიც ცნობილია თავისი მოკლე მოთხრობებით.
კეიტ შოპინმა სამწერლო კარიერა დაიწყო თავისი პირველი მოთხრობით, რომელიც გამოქვეყნდა ქალაქ სენტ-ლუისში. [9] [10] 1890-იანი წლების დასაწყისში შოპენმა მწერლობის წარმატებული კარიერა შეიქმნდა თავისი მოთხრობებისა და სტატიების ადგილობრივ გამომცემლობებსა და სალიტერატურო ჟურნალებში ატვირთვით. მან თავდაპირველად დაწერა რამდენიმე მოთხრობა, როგორიცაა: „No-Account Creole“, „Beyou Bayou“ და „შტორმი“, რომლებიც დაიბეჭდა სხვადასხვა ჟურნალებში. 1890 წელს საიდუმლოდ გამოქვეყნდა მისი პირველი რომანი „შეცდომასთან“ ახალგაზრდა ქვრივისა და ქალის შეზღუდვების შესახებ. „პროტაგონისტი“ გამოხატავს კეიტ შოპენის ნაწარმოებების თემას კარიერის საწყის ეტაპზე. 1892 წელს კეიტ შოპინმა გამოსცა ნაწარმოებები: „მწიფე ლეღვი“ და „კადიურ ბურთი“. ამასთანავე დაწერა რვა ახალი მოთხრობა.
გარდაცვალება რედაქტირება
1904 წლის 20 აგვისტოს კეიტ შოპენი შეაწუხა სისხლჩაქცევამ ტვინში. იგი გარდაიცვალა ორ დღეში, 54 წლის ასაკში. დაკრძალულია სენტ-ლუისის სასაფლაოზე.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 1.0 1.1 Find a Grave — 1996.
- ↑ 2.0 2.1 IMSLP — 2006.
- ↑ 3.0 3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 4.0 4.1 Babelio — 2007.
- ↑ American Women Writers: A Critical Reference Guide from Colonial Times to the Present — 1979.
- ↑ Nilsen, Helge Normann. "American Women's Literature in the Twentieth Century: A Survey of Some Feminist Trends," American Studies in Scandinavia, Vol. 22, 1990, pp. 27-29; University of Trondheim
- ↑ 7.0 7.1 (1969) Literary St. Louis: Noted Authors and St. Louis Landmarks Associated With Them. Associates of St. Louis University Libraries, Inc. and Landmarks Associate of St. Louis, Inc..
- ↑ O'Flaherty (1984). „Kate Chopin, An Introduction to (1851-1904)“. Twentieth-Century Literary Criticism. 14.
- ↑ Larrabee, Denise. „Chopin, Kate 1850-1904“. დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=-ს (დახმარება) - ↑ Kate Chopin Biography.