ფრანც ქსავერ ვოლფგანგ მოცარტი

ფრანც ქსავერ ვოლფგანფ მოცარტი (დ. 26 ივლისი, 1791 — გ. 29 ივნისი, 1844) — ავსტრიელი კომპოზიტორი, პიანისტი, დირიჟორი და მუსიკალური პედაგოგი. ის განთქმულია, როგორც ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტის შვილი. ის იყო ვოლფგანგ ამადეუსისა და კონსტანცია მოცარტის (ვებერი) შვილი. ვოლფგანგმა ეს სახელი შვილს თავისი მოსწავლის და ახლო მეგობარის - ფრანც ქსავერ ზიუსმაირის პატივსაცემად დაარქვა. ქსავერი დაიბადა 1791 წლის 26 ივლისს, მამის გარდაცვალებამდე 5 თვით ადრე.

მუსიკალური განათლება მიიღო ანტონიო სალიერისა და იოჰან ჰუმელისაგან, მუსიკის წერა კი იოჰან გეორგ ალბრეხტსბერგერისა და ზიგმუნტ ნეუკომისაგან. ის უკრავდა ფორტეპიანოზეც და ვიოლინოზეც, მუსიკას კი მამამისისავით პატარობიდან წერდა.

ფრანც ქსავერი გახდა პროფესიონალური მუსიკოსი, განთქმული როგორც კომპოზიტორი და პედაგოგი.

პირველი კონცერტი გამართა 1805 წელს, 14 წლის ასაკში. ფულის საჭიროების გამო წავიდა ლვოვში, სადაც გრაფ ბავაროვსკის ქალიშვილს ასწავლიდა. მალე მას მობეზრდა პიტკამენში ცხოვრება, ამიტომაც გადავიდა ბურშტინში სადაც ასწავლიდა ვონ იანიზევსკის ქალიშვილებს და ამავე დროს ატარებდა კონცერტებს - უკრავდა თავის და მამამისის ნაწარმოებებს. 2 წლის შემდეგ ისევ დაბრუნდა ლვოვში, სადაც 20 წელი ასწავლიდა და მართავდა კონცერტებს. 1826 - 1829 წლებში მან უდირიჟორა წმინდა სესილიას ორკესტრს, რომელიც 400 დამწყები მომღერლისაგან შედგებოდა. 1826 წელს იდირიჟორა მამამისის რეკვიემი

შემოქმედება

ძირითადი ნაწარმოებები

• საფორტეპიანო კვარტეტი ლა მინორში, ოპ. 1 (გამოქვეყნდა 1802 წელს)
• სონატა ფორტეპიანოსა და ვიოლინოსათვის სი მაჟორში, ოპ. 7
• საფორტეპიანო სონატა ლა მაჟორში, ოპ. 10
• 6 ნაწარმოები ფლეიტისა და 2 ვალტორნასთვის, ოპ. 11
• საფორტეპიანო კონცერტი no.1 დო მაჟორში, ოპ. 14
• სონატა ფორტეპიანოსა და ვიოლინოსათვის ფა მაჟორში, ოპ. 15
• Six Polonaises mélancoliques ფორტეპიანოსთვის, ოპ. 17
• სონატა ვიოლონჩელოსა/ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსათვის მი მაჟორში, ოპ. 19 (გამოქვეყნდა 1820 წელს)
• Quatre Polonaises mélancoliques ფორტეპიანოსათვის, ოპ. 22
• ვარიაციები მეჰულის რომანსზე, ოპ. 23
• ორი პოლონეზი ფორტეპიანოსათვის, ოპ. 24
• საფორტეპიანო კონცერტი No. 2 მი-დიეზ მაჟორში, ოპ. 25
• "გაზაფხულის პირველი დღე", კანტატა სოლოსა, გუნდის და ორკესტრისთვის, ოპ. 28
• სიმფონია
• რონდო მი მინორში ფლეიტასა და ფორტეპიანოსათვის
• სიმღერები ფორტეპიანოს აკომპონიმენტით

ეპიტაფია

ფრანც ქსავერ ვოლფგანგ მოცარტის საფლავი

ფრანც ქსავერ ვოლფგანგ მოცარტის ეპიტაფიის ავტორია ფრანც გრილპარცერი.

Am Grabe Mozart des Sohnes

So bist du endlich hingegangen,
Wohin der Geist dich ewig zog,
Und hältst den Großen dort umfangen,
Der adlergleich zur Sonne flog.

Daß keiner doch dein Wirken messe,
Der nicht der Sehnsucht Stachel kennt,
Du warst die trauernde Zypresse
An deines Vaters Monument.

Wovon so viele einzig leben,
Was Stolz und Wahn so gerne hört,
Des Vaters Name war es eben,
Was deiner Tatkraft Keim gestört.

Begabt, um höher aufzuragen,
Hielt ein Gedanke deinen Flug;
"Was würde wohl mein Vater sagen?"
War dich zu hemmen schon genug.

Und wars zu schaffen dir gelungen,
Was manchen andern hoch geehrt,
Du selbst verwarfst es, kaum gesungen,
Als nicht des Namens Mozart wert.

Nun öffnen sich dem guten Sohne
Des großen Vaters Arme weit,
Er gibt, der Kindestreu zum Lohne,
Ein Teilchen dir Unsterblichkeit.

Der Name, dir ein Schmerzgenosse,
Er wandelt sich von heut in Glück;
Tönt doch von Salzburgs Erzkolosse
Ein Echo auch für dich zurück.

Wenn dort die Menge sich versammelt,
Ehrfürchtig Schweigen alle bannt,
Wer dann den Namen Mozart stammelt,
Hat ja den deinen auch genannt.