ფლორ სელესტინ ტერეზ ტრისტან ი მოსკოკო ( დ. 7 აპრილი, 1803 - გ. 14 ნოემბერი, 1844) — ცნობილი როგორც ფლორა ტრისტანი, ფრანგ-პერუელი მწერალი და სოციალისტი აქტივისტი . [7] მან მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა ადრეულ ფემინისტურ თეორიაში და ამტკიცებდა, რომ ქალთა უფლებების პროგრესი პირდაპირ კავშირში იყო მუშათა კლასის პროგრესთან. [8] მან დაწერა რამდენიმე ნამუშევარი, რომელთაგან ყველაზე ცნობილია პარიაჰის პერეგრინაციები (1838), გასეირნება ლონდონში (1840) და მუშათა კავშირი (1843). ტრისტანი იყო მხატვარ პოლ გოგენის ბებია.

ფლორა ტრისტანი
ფრანგ. Flora Tristan
დაბადების თარიღი 7 აპრილი, 1803(1803-04-07)[1] [2] [3] [4] [5]
დაბადების ადგილი პარიზი
გარდაცვალების თარიღი 14 ნოემბერი, 1844(1844-11-14)[1] [2] [3] [4] [5] [6] (41 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ბორდო
დასაფლავებულია Chartreuse Cemetery
საქმიანობა ფილოსოფოსი
ენა ფრანგული ენა
მოქალაქეობა საფრანგეთი
Magnum opus Peregrinations of a Pariah
მეუღლე André Chazal
შვილ(ებ)ი Aline Chazal
ნათესავ(ებ)ი პოლ გოგენი
გავლენა მოახდინეს
ხელმოწერა

ბიოგრაფია რედაქტირება

ტრისტანის სრული სახელი იყო ფლორ სელესტინ ტერეზ ტრისტან ი მოსკოკო . [8] მისი მამა, მარიანო ეუსებიო ანტონიო ტრისტან ი მოსკოსო, ესპანეთის საზღვაო ძალების პოლკოვნიკი იყო, დაიბადა პერუს ქალაქ არეკიპაში . მისი ოჯახი იყო ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი ოჯახი ქვეყნის სამხრეთში; მისი ძმა პიო დე ტრისტანი პერუს ვიცე-მეფე გახდა. ტრისტანის დედა, ანა-პიერ ლაისნე, ფრანგი იყო; წყვილმა ერთმანეთი ესპანეთში, ბილბაოში გაიცნო.

როდესაც ტრისტანის მამა გარდაიცვალა 1807 წელს, მის მეხუთე დაბადების დღემდე, ოჯახის მდგომარეობა, ცხოვრების მაღალი სტანდარტებით, მკვეთრად შეიცვალა , რომელსაც ტრისტანი და დედამისი შეჩვეული იყვნენ. 1833 წელს იგი გაემგზავრა არეკიპაში, რათა მოეთხოვა მამის მემკვიდრეობა, რომელიც ეკუთვნოდა მის ბიძას, ხუან პიო დე ტრისტან ი მოსკოსოს. იგი პერუში დარჩა 1834 წლის 16 ივლისამდე. მიუხედავად იმისა, რომ მას არასოდეს მიუღია თავისი მემკვიდრეობა, ტრისტანმა დაწერა მოგზაურობის დღიური მისი გამოცდილების შესახებ პერუში, დამოუკიდებლობის შემდგომ პერიოდში . დღიური გამოქვეყნდა 1838 წელს, როგორც Pérégrinations d'une paria ( Peregrinations of a Pariah ). [9] დაახლოებით ამ დროს ტრისტანმა გაიცნო ანდროგინის მისტიკოსის, სიმონ განნოს, ფილოსოფია, ისევე როგორც ოკულტისტი მწერალი ელიფას ლევის შემოქმედება. ის იყო ფლორის დიდი ხნის მეგობარი და მასზე გავლენა იქონია. [10] [11] [12]

წვლილი რედაქტირება

ფლორა ტრისტანმა თავისი ნაწერებით შეძლო ეჩვენებინა ქალების უნარი თავისუფლების იდეის კონცეპტუალიზაციისთვის, რომელიც წარმოიშვა მისი ნამუშევრებიდან.

ხედავდა რა, კაპიტალიზმის დაპირებების წარუმატებლობას, ტრისტანი წერდა სოციალური პროგრესის ღრმა სურვილით - აერთიანებდა ქალთა ბრძოლას სოციალიზმთან. როცა სოციალიზმს ფემინიზმთან ერთად მივყვებით, ტრისტანი ხდება ამ გაერთიანების მთავარი პიროვნება. ტრისტანი ცნობილი იყო, როგორც „ფემინიზმისა და პოპულარული კომუნიტარული სოციალიზმის დედა“, [13] რომელიც ებრძვის ცრურწმენებსა და ქალთა ჩაგვრას.

ფლორა ტრისტანი იყო „პირველი ქალი, რომელიც ცდილობდა პროტო-ფემინისტური და სოციალური დისკურსების კრიტიკულ სინთეზში შერწყმას, გზა გაუხსნა პროლეტარული კლასის ფემინიზმის მომავალ ფორმას, რომელიც წარმოუდგენლად მიიჩნევს ჩაგრული ქალების არსებობას, მაშინ როცა სხვა ტიპის რეჟიმს შეუძლია ქალების დაჩაგვრა“. [14]

ტრისტანმა ხაზი გაუსვა იმ თემებსა და იდეებს, რომლებიც უპირატესობას ანიჭებს მშრომელთა უფლებებს . ის იყო პირველი, ვისაც გაუჩნდა იდეა, რომ პროლეტარიატის ემანსიპაცია იქნებოდა ხალხის ბრძოლის სინთეზი ბურჟუაზიის წინააღმდეგ. მან ასევე დასძინა, რომ ეს მხოლოდ სქესთა ემანსიპაციის გზით იყო შესაძლებელი. [13]

ტრისტანმა გააერთიანა იმ დროის ქალთა თანასწორობის ფრაგმენტული იდეები, რომლებიც მოიტანა საფრანგეთის რევოლუციამ . მან შექმნა პლატფორმა ფემინიზმის შემდგომი აღზევებისთვის XIX საუკუნის ბოლოს. ტრისტანი მოკვდებოდა „პროლეტარის უფლებების დასაცავად, უფრო სწორად, მის გამო, მათი მოთხოვნით; იგი გარდაიცვალა მაშინ, როდესაც ქადაგებდა, თავისი სიტყვებითა და მოქმედებებით, კავშირისა და სიყვარულის კანონს“. [15]

ფლორა ტრისტანის ცხოვრება, ნამუშევრები და იდეალები ნაყოფიერი აღმოჩნდა ქალთა ნამუშევრების განვითარებისთვის დროთა განმავლობაში. ის აყალიბებს ისტორიებს, რომლებიც ყურადღებას ამახვილებს ქალების წვლილის შესახებ. ფლორა ტრისტანი დაეხმარა ქალის როლს პროგრესირებაში. 

ლიტერატურა რედაქტირება

    • Tristan, Flora. The Workers Union. Translated by Beverly Livingston. Chicago: University of Illinois Press, 1983, 77–78.
    • Máire Cross. The Feminism of Flora Tristan. Berg, Oxford, 1992. ISBN 0-85496-731-1ISBN 0-85496-731-1
    • Máire Cross. The Letter in Flora Tristan's Politics, 1835-1844, Basingstoke: Palgrave, 2004. ISBN 0-333-77264-4ISBN 0-333-77264-4
    • Flora Tristan’s Diary: The Tour of France 1843–1844, translated, annotated and introduced by Máire Fedelma Cross. Berne: Peter Lang, 2002. ISBN 978-3-906768-48-9ISBN 978-3-906768-48-9
    • Dominique Desanti. A Woman in Revolt: A Biography of Flora Tristan. New York: Crown Publishers, Inc., 1976. ISBN 0-517-51878-3ISBN 0-517-51878-3
    • The London Journal of Flora Tristan, translated, annotated and introduced by Jean Hawkes. London: Virago Press, 1982. ISBN 0-86068-214-5ISBN 0-86068-214-5
    • Tristan, Flora. Peregrinations of a Pariah, translated by Jean Hawkes. London: Virago Press, 1985. ISBN 0-86068-477-6ISBN 0-86068-477-6
    • Beik, Doris and Paul. Flora Tristan: Utopian Feminist: Her Travel Diaries and Personal Crusade. Bloomington: Indiana University Press, 1993.
    • Dijkstra, Sandra. Flora Tristan: Feminism in the Age of George Sand. London: Pluto Press, 1992. ISBN 0745304508ISBN 0745304508
    • Krulic, Brigitte. ‘’Flora Tristan.’’ Paris: Gallimard/NRF, 2022. ISBN 978-2-07-282022-9ISBN 978-2-07-282022-9
    • Melzer, Sara E. and Rabine, Leslie W. Rebel Daughters: Women and the French Revolution. New York: Oxford University Press, 1992, 284.
    • Schneider, Joyce Anne. Flora Tristan: Feminist, Socialist, and Free Spirit. New York: Morrow, 1980. ISBN 0688222501ISBN 0688222501.
    • Strumingher, Laura L. The Odyssey of Flora Tristan. New York: Peter Lang, 1988. University of Cincinnati Studies in Historical and Contemporary Europe, vol. 2. ISBN 0820408883ISBN 0820408883

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. 2.0 2.1 SNAC — 2010.
  3. 3.0 3.1 FemBio database
  4. 4.0 4.1 Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480
  5. 5.0 5.1 GeneaStar
  6. Roglo — 1997. — 9000000 ეგზ.
  7. Flora Tristán en-US. ციტირების თარიღი: 2020-12-23
  8. 8.0 8.1 Flora Tristan. ციტირების თარიღი: 24 June 2019
  9. Doris and Paul Beik, Flora Tristan: Utopian Feminist: Her Travel Diaries and Personal Crusade. Bloomington: Indiana University Press, 1993
  10. Naomi Judith Andrews, Socialism's Muse: Gender in the Intellectual Landscape of French Romantic Socialism (2006), pages 40-41, 95, 102
  11. Francis Bertin, Esotérisme et socialisme (1995), page 53
  12. Grogan (2002), pp. 193-194
  13. 13.0 13.1 "Socialist, Feminism, and the Socialist Women's Movement from the French Revolution to World War II" in Becoming Visible: Women in European History. 
  14. Valenzuela, Nahuel. (2015) Flora Tristan: precursor of feminism and proletarian emancipation.
  15. Flora Tristan: Life Stories.