ფინეთის დიდი სამთავრო
ფინეთის დიდი სამთავრო — ტერიტორია, რომელიც 1809 წლიდან 1917 წლამდე რუსეთის იმპერიაში შედიოდა. ფინეთის დასახელება (თავდაპირველად შვედეთის, ხოლო 1809 წლიდან რუსეთის შემადგენლობაში) 1581 წლიდან 1917 წლამდე.
| ფინეთის დიდი სამთავრო Suomen suuriruhtinaskunta (ფინ.) Storfurstendömet Finland (შვედ.) Великое княжество Финляндское (რუს. ) ავტონომიური დიდი სამთავარო, რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
 ფინეთის დიდი სამთავროს რუკა (რუსულად). (დაახლ. 1900 წელი) | |||||||||
| დედაქალაქი | ტურკუ (1809–12) ჰელსინკი (1812–1917) | ||||||||
| ენა | შვედური, ფინური (1883 წლიდან), რუსული (1809–1863 და 1900–1917 წლებში) | ||||||||
| ფულის ერთეული | რუსული რუბლი (1840–59) ფინური მარკა (1860–65) აღნიშნავდა რუბლის მეოთხედს ფინური მარკა(1865–1917) | ||||||||
| ფართობი | 360,000 კმ² | ||||||||
| მოსახლეობა | დაახლ.- 1,636,900 | ||||||||
| მმართველობის ფორმა | კონსტიტუციური მონარქია, მერიტოკრატია დიდი სამთავარო | ||||||||
| დიდი მთავარი | |||||||||
| - 1809–1825 | ალექსანდრე I | ||||||||
| - 1825–1855 | ნიკოლოზ I | ||||||||
| - 1855–1881 | ალექსანდრე II | ||||||||
| - 1881–1894 | ალექსანდრე III | ||||||||
| - 1894–1917 | ნიკოლოზ II | ||||||||
| - 1917 | იოანეს ლუნდსონი (სახელმწიფოს მეთაურის მოვალეობის შემსრულებელი) | ||||||||
| რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში | ფინეთის გენერალ-გუბერნატორები | ||||||||
| ისტორია | |||||||||
| - ბორგოს სეიმი | 29 მარტი 1809 | ||||||||
| - დამოუკიდებლობა | 6 დეკემბერი 1917 | ||||||||
ისტორია
რედაქტირება
მთავარი სტატია: ფინეთის ისტორია.- (1809-1862): 50 წლიანი ერთობის პერიოდი, როდესაც ფინეთის მმართველებმა შეძლეს რუსეთის დარწმუნება როგორც საკუთარ ასევე ხალხის ერთგულებაში.
- (1863-1898): ეროვნული თვით შეგნების ზრდის 35 წლიანი პერიოდი. როდესაც აღდგა ფინეთის პარლამენტი და ფინური ენა უბრალო ადამიანების ენიდან ეროვნულ, შვედურის ტოლფასოვან ენად იქცა.
- (1899-1917): რუსიფიკაციის 20 წლიანი პერიოდი, რამაც საბოლოოდ გააფუჭა ურთიერთობა რუსეთის იმპერიასა (შემდგომში საბჭოთა კავშირთან) და ფინეთს შორის.
მოსახლეობის რაოდენობა ფინეთის დიდი სამთავროში
რედაქტირება- 1810: 863,000 [1]
- 1830: 1,372,000
- 1850: 1,637,000
- 1870: 1,769,000
- 1890: 2,380,000
- 1910: 2,943,000
- 1920: 3,148,000
ჰერალდიკა
რედაქტირება- ძირითადი სტატიები: ფინეთის დროშა, ფინეთის გერბი
გერბი თავიდან დაახლოებით 1580 წელს გუსტავ ვაზას სარკოფაგისთვის შეიქმნა. ეს გერბი იყო მიღებული ფინეთის დიდი სამთავროსთვისაც. გერბის საბოლოო სახე შემუშვდა IXX საუკეუნეში (შეიცვალა აღმოსავლური ხმალის მდებარეობა).
1860-იან წლებში, ფენომანურ მოძრაობაში დაიწყო ფინურ დროშაზე საუბარი. 1863 წელს ეროვნული დროშის კანდიდატად რამდენიმე ვარიანტი იყო წარდგენილი. (იხ: [1]). ორი ძირითადი ვარიანტი იყო დროშები წეთელი-ყვითელით და ცისფერი-თეთრით. თუმცა არც ერთი კანდიდატი ფინეთის პარლამენტში დასამტკიცებლად არ გატანილა, შესაბამისად 1918 წელს, რუსეთისგან თავისუფლების მოპოვებამდე (როდესაც მიღებული იქნა ფინეთის თანამედროვე დროშა) ხალხი იყენებდა ნებისმიერ მათგანს მათი შეხედულების მიხედვით.
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებარესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ფინეთის დიდი სამთავრო“ ვიკისაწყობში.- 1811 წლის იმპერიული მანიფესტის გერმანული და ფინური ტექსტი
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ B.R. Mitchell, European Historical Statistics, 1750-1970 (Columbia U.P., 1978) p. 4