ურარტელები

ურარტელები — ძვ. წ. IX-VI საუკუნეში არსებული ურარტუს სახელმწიფოს ძირითადი მოსახლეობა. ენის მიხედვით ახლოს დგანან ხურიტებთან (მითანელებთან). ბევრი საერთო აქვთ მათ ღვთაებათა პანთეონშიც (ტავროსის ღვთაება თეიშება - ხურიტული თეშუბი, მისი „მეუღლე“ ქალღმერთი ხუბა - ხურიტული ხეფა, მზის ღმერთი შივინი - ხურიტული შიმიგი და სხვა). ბევრი მკვლევარი ენით ურარტელებს კავკასიელ ხალხებს უკავშირებს (ქართველები, ვეინახები). ურარტელების უძველესი კერა, მათი პოლიტიკური და კულტურულ-რელიგიური ცხოვრების ცენტრი ადრინდელ ხანაში ვანის ტბის სამხრეთ-აღმსავლეთით უნდა ყოფილიყო. ურარტუს სახელმწიფოს დაცემის შემდეგ ურარტელები მალე გაითქვიფნენ სომხურ მოსახლეობაში, აგრეთვე ქართველურ ტომებში, რამდენადაც შეიძლება ვიმსჯელოთ ძველი ქართული სიმღერების მისამღერებში შემონახული ცალკეული ურარტული სიტყვებისა და გამოთქმების მიხედვით.

პროტო-ქართველთა განსახლების არეალის რუკა, რომლის მიხედვით ურარტელები ქართველურ ხალხებს განეკუთვნებოდნენ

ურარტუს სახელმწიფო

ლიტერატურა

• მელიქიშვილი გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 168-169.
• ძველი აღმოსავლეთის ხალხთა ისტორია, გვ., 407-438, თბ., 1971