სტატენ-აილენდი
სტატენ-აილენდი (ინგლ. Staten Island) — ნიუ-იორკის ხუთი ბოროუდან ერთ-ერთი. 2015 წლის აღწერით 474 558 ადამიანი ცხოვრობს. შეადგენს რიჩმონდის საგრაფოს და ასევე ეწოდებოდა 1975 წლამდე. ნიუ-იორკის ოლქი გახდა 1898 წელს. პირველი ევროპელი ამ კუნძულზე 1524 წელს ჯოვანი ვერაძანო იყო. 1609 წელს ჰენრი ჰადსონმა კუნძული ნიდერლანდების სავაჭრო ტერიტორიად გამოაცხადა და მას სტატენ-აილენდი უწოდა (Staaten Eylandt), ნიდერლანდების პარლამენტის „Staten-Generaal“-ის სახელზე.
მიუხედავად გამოცხადებისა, კუნძული არაკოლონიზებული რჩებოდა დიდი ხნის განმავლობაში. 1639-1655 წლებში ნიდერლანდელებმა სამჯერ სცადეს მუდმივი კონტროლის დაწესება კუნძულზე, თუმცა უშედეგოდ. მხოლოდ 1661 წელს დასახლებაში ოუდ-დორპ (ძველი ქალაქი), პირველად იქნა მიღებული შეთანხმება ნიდერლანდელების მმართველობაზე, თუმცა მხოლოდ ჰაროვსის სამხრეთით, სამხრეთის სანაპიროსთან, სადაც ნიდერლანდური ოჯახები, ვალონები და ჰუგენოტები ცხოვრობდნენ.
სტატენ-აილენდი ცნობილი იყო დიდი საქალაქი ნაგავსაყრელით, რომელმაც 53 წელი იარსება და 2001 წელს დაიხურა. ამჟამად ნაგავსაყრელის ადგილას სწრაფად ვითარდება დასახლებული პუნქტი.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Kenneth T. Jackson (editor); The Encyclopedia of New York City; Yale University Press; ISBN 0-300-05536-6 (1995).
- John Waldman; Heartbeats in the Muck; ISBN 1-55821-720-7 The Lyons Press; (2000)
- Famous Staten Islanders page at the New York Public Library site:
- Staten Island gets its own Tourism Website[მკვდარი ბმული]
- John H. Betts The Minerals of New York City originally published in Rocks & Minerals magazine, Volume 84, No . 3 pages 204-252 (2009).