გიორგი ჭანტურია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ილუსტრაცია
No edit summary
ხაზი 1:
[[სურათი:Giorgi Chanturia.jpg|thumb|გიორგი ჭანტურია]]
'''გიორგი (გია) ჭანტურია''' (დ. [[19 აგვისტო]] [[1959]] — გ. [[3 დეკემბერი]] [[1994]]), ქართველი პოლიტიკური მოღვაწეპოლიტიკოსი, [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთადისიდენტი]], პერიოდისეროვნულ-განმათავისუფლებელი დისიდენტიმოძრაობის დაერთ-ერთი ლიდერი, [[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია|ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის]] (ედპ) ლიდერიდამაარსებელი. მოკლეს ქ. [[თბილისი|თბილისში]] [[1994]] წელს.
 
== დისიდენტობა ==
 
დისიდენტური საქმიანობისათვის პირველად [[1979]] წ.წელს დააპატიმრეს. 1981 წ.წელს იატაკქვეშეთში ააღორძინა ედპ[[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია]] და მისი თავმჯდომარე გახდა. [[1983]] წ.წელს კვლავ დააპატიმრეს ანტი-საბჭოთაანტისაბჭოთა გამოცემების გავრცელებისათვის. გათავისუფლების შემდეგ აქტიურად ჩაება 80ეროვნულ-იანი წლების ეროვნულგანმათავისუფლებელ მოძრაობაში. 1987 წ.წელს მონაწილეობა მიიღო [[ილია ჭავჭავაძის საზოგადოება|ილია ჭავჭავაძის საზოგადოების]] ჩამოყალიბებაში, თუმცა თავისი უკომპრომისო შეხედულებების გამო 1988 წ.წელს გამოეთიშა ამ ორგანიზაციას და შეუდგა ედპ-ს კონსოლიდირებას. 1989 წ.წლის [[9 აპრილის ტრაგედია|9 აპრილის ტრაგედიის]] შემდეგ მცირე ხნით პატიმრობაში იყო.
 
== პოლიტიკური დაპირისპირება ==
 
[[1990]] წლიდან გამწვავდა ჭანტურიას ურთიერთობა [[ზვიად გამსახურდია]]სთან. პირველი დაპირისპირება [[სამხრეთ ოსეთი|სამხრეთ ოსეთში]] მიმდინარე კონფლიქტის გარშემო მოხდა. ჭანტურია აკრიტიკებდა გამსახურდიას მიდგომას ეთნიკური პრობლემებისადმი და ამტკიცებდა, რომ ეროვნული მოძრაობის პირველადი ამოცანა დამოუკიდებლობის მოპოვება უნდა ყოფილიყო. და[[1990 არაწლის ეთნიკურ11-13 უმცირესობებთანმარტის ურთერთობისკონფერენცია]]ზე გარკვევა.საბოლოოდ 1991გაიყო მათი პოლიტიკური გზები. გამსახურდიასჭანტურიამ, პრეზიდენტადგამსახურდიასგან არჩევისგანსხვავებით, შემდეგარ ჭანტურიასმიიღო პოზიციამონაწილეობა კიდევ[[საქართველოს უფროსაკანონმდებლო შეურიგებელიორგანოს გახდა.არჩევნები ჭანტურიამ(1990)|1990 წლის არჩევნებში]] და სცადა პარალელური საკანონმდებლო ორგანოს — ეროვნული კონგრესის ორგანიზება, მაგრამ მცდელობა უშედეგო აღმოჩნდა ერთის მხრივ კონგრესის არაპოპულარობისა და მეორე მხრივ მის ლიდერთა შორის მზარდი კონფრონტაციის გამო. ედპ აქტიურად ჩაება მთავრობის საწინააღმდეგო გამოსვლებში და გამსახურდიას გადაგომა თავის ლოზუნგად აქცია. 1991 წ. 17 სექტემბერს [[მოსკოვი|მოსკოვში]] გასაფრენად გამზადებული ჭანტურია პოლიციამ დააკავა და სახელმწიფოს წინააღმდეგ შეთქმულების მოწყობის ბრალდებით დააპატიმრა. გათავისუფლების შემდეგ ჭანტურია კვლავ მონაწილეობდა გამსახურდიას წინააღმდეგ მიმართლ გამოსვლებში.
 
[[1991]] წელს გამსახურდიას პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ ჭანტურიას პოზიცია კიდევ უფრო შეურიგებელი გახდა. ედპ აქტიურად ჩაება მთავრობის საწინააღმდეგო გამოსვლებში და გამსახურდიას გადაგომა თავის ლოზუნგად აქცია. 1991 წლის 17 სექტემბერს [[მოსკოვი|მოსკოვში]] გასაფრენად გამზადებული ჭანტურია პოლიციამ დააკავა და სახელმწიფოს წინააღმდეგ შეთქმულების მოწყობის ბრალდებით დააპატიმრა. გათავისუფლების შემდეგ ჭანტურია კვლავ მონაწილეობდა გამსახურდიას წინააღმდეგ მიმართლ გამოსვლებში.
1991-92 წწ. სამხედრო გადატრიალების შემდეგ ჭანტურია [[ედუარდ შევარდნაძე|ედუარდ შევარდნაძის]] მიმართ ზომიერ ოპოზიციაში იყო, თუმცა საქართველოს [[დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა]]ში შესვლის შემდეგ მისი პოზიცია უფრო კრიტიკული გახდა. 1994 წ. ჭანტურიამ ღიად გააკრიტიკა შინაგან საქმეთა მინისტრი [[შოთა კვირაია|შ. კვირაია]], უშიშროების მინისტრი [[იგორ გიორგაძე|ი. გიორგაძე]] და თავდაცვის მინისტრი [[ვარდიკო ნადიბაიძე|ვ. ნადიბაიძე]] და მათ პრო-რუსულ ორიენტაციაში დასდო ბრალი.
 
1991-92 წწ.წლების სამხედრო გადატრიალების შემდეგ ჭანტურია [[ედუარდ შევარდნაძე|ედუარდ შევარდნაძის]] მიმართ ზომიერ ოპოზიციაში იყო, თუმცა საქართველოს [[დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა]]ში შესვლის შემდეგ მისი პოზიცია უფრო კრიტიკული გახდა. 1994 წ. ჭანტურიამ ღიად გააკრიტიკა შინაგან საქმეთა მინისტრი [[შოთა კვირაია|შ. კვირაია]], უშიშროების მინისტრი [[იგორ გიორგაძე|ი. გიორგაძე]] და თავდაცვის მინისტრი [[ვარდიკო ნადიბაიძე|ვ. ნადიბაიძე]] და მათ პრო-რუსულპრორუსულ ორიენტაციაში დასდო ბრალი.
== მკვლელობა ==
 
== მკვლელობა ==
1994 წ. 3 დეკემბერს, თბილისის ცენტრში, ჭანტურიას ავტომობილს უცნობმა პირებმა გაუხსნეს ცეცხლი. ჭანტურია ადგილზევე გარდაიცვალა, მისი მეუღლე [[ირინა სარიშვილი]] მძიმედ დაიჭრა. მკვლელობა საბოლოოდ გამოუძიებელი დარჩა, თუმცა მისი პოლიტიკური ხასიათი ეჭვს არ იწვევდა. სხვადასხვა დროს სხვადასხვა პირების მიერ თავდასხმა ბრალდებოდა კვირაიას ან გიორგაძეს. ჭანტურიას მკვლელობის შემდეგ ედპ-ის ლიდერი მისი ქვრივი გახდა, მაგრამ პარტიის პოზიციები მნიშვნელოვნად შეირყა. დაკრძალულია [[ქაშვეთის ეკლესია|ქაშვეთის ეკლესიის]] ეზოში.
 
1994 წ. 3 დეკემბერს, თბილისის ცენტრში, ჭანტურიას ავტომობილს უცნობმა პირებმა გაუხსნეს ცეცხლი. ჭანტურია ადგილზევე გარდაიცვალა, მისი მეუღლე [[ირინა სარიშვილი]] მძიმედ დაიჭრა. მკვლელობა საბოლოოდ გამოუძიებელი დარჩა, თუმცა მისი პოლიტიკური ხასიათი ეჭვს არ იწვევდა. სხვადასხვა დროს სხვადასხვა პირების მიერ თავდასხმა ბრალდებოდა კვირაიას ან გიორგაძეს. ჭანტურიას მკვლელობის შემდეგ ედპ-ის ლიდერი მისი ქვრივი გახდა, მაგრამ პარტიის პოზიციები მნიშვნელოვნად შეირყა. გიორგი ჭანტურია დაკრძალულია [[ქაშვეთის ეკლესია|ქაშვეთის ეკლესიის]] ეზოში.
== წყაროები ==
 
== წყაროები ==
*[http://newsgeorgia.ge/geo1/20071203/42108172.html სარიშვილი ძმებ რურუებს გიორგი ჭანტურიას მკვლელობაში ადანაშაულებს]. „ახალი ამბები - საქართველო“. 03/ 12/ 2007
*{{en}} Wheatley, Jonathan. ''Georgia from National Awakening to Rose Revolution''. Published by Ashgate Publishing, Ltd., 2005. ISBN 0754645037, 9780754645030