მდივანბეგი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ახალი გვერდი: '''მდივანბეგი''', უფროსი მოსამართლე, მსაჯულთუხუცესი, სასამართ... |
მ +კატ. |
||
ხაზი 1:
'''მდივანბეგი''', უფროსი მოსამართლე, [[მსაჯულთუხუცესი]], სასამართლოს თავმჯდომარე. მდივანბეგობის [[სახელო]] [[საქართველო]]ში XVI საუკუნიდან შემოვიდა. „მდივანბეგი“ მოსამართლის აღნიშნული სხვა ტერმინების — „მსაჯულის“, „მოსამართლისა“ და „ბჭის“ პარალელურად იხმარებოდა.
მდივანბეგი იყო სპეციალური მოხელე — მოსამართლე, რომლის კომპეტენციაში შედიოდა მნიშვნელოვანი სისხლისა და სამოქალაქო სამართლეებრივი საქმეები. მდივანბეგის სასამართლო ჩვეულებრივ კოლეგიური იყო. სასამართლოს ესწრებოდა მდივანი, რომლის მოვალეობას შეადგენდა მხარეთა ჩვენების ჩაწერა, სამართლეებრივი წიგნის სათანადო მუხლის მოძებნა; მდივნები სასამართლოს წევრებადაც ითვლებოდნენ და მონაწილეობას ღებულობდნენ საქმეების გარჩევაში. მდივანბეგის სასამართლოს ექვემდებარებოდნენ იასაულები, რომელთაგან ერთი ჯგუფი საგამოძიებო, მეორე კი აღმასრულებელი ხასიათის ფუნქციას ასრულებდა. საჯარო ხელისუფლების ინიციატივით მხოლოდ მნიშვნელოვანი სისხლის სამაღტლეებრივი საქმეების ძიება იწყებოდა.
მდივანბეგს განსაკუთრებული ადგილი ეჭირა ფეოდალურ მოხელეებს შორის — იგი მეფის, სახელმწიფო მოსამართლე იყო. მდივანბეგის იურისდიქცია ფართოვდებოდა ფეოდალთა სასამართლო იმუნიტეტის შევიწროების ხარჯზე. მდივანბეგი არ ჰყავდა არც ერთ ფეოდალს, მაშინ როდესაც ცენტრალური აპარატის სხვა სახელოთა თანამოსახელე თანამდებობანი ცალკეულ საფეოდალოებშიც არსებობდა.
ხაზი 11:
*''სურგულაძე ი.,'' საქართველოს სახელმწიფოსა და სამართლის ისტორიისათვის, ტ. 1, თბ., 1952, გვ. 313-338;
*''სურგულაძე ი.,'' ქსე, ტ. 6, გვ. 530, თბ., 1983
[[კატეგორია:ძველი ქართული სამართალი]]
| |||