დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 69:
== ისტორია ==
[[1991]] წლის 8 დეკემბერს რუსეთისა და უკრაინის პრეზიდენტები [[ბორის ელცინი]] და [[ლეონიდ კრავჩუკი]], ასევე ბელარუსის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე [[სტანისლავ შუშკევიჩი]] [[ბელოვეჟის ტევრი|ბელოვეჟის ტევრში]] (ბელორუსია) სამთავრობო რეზიდენცია „ვისკულში“ ხელი მოაწერეს შეთანხმებას, რომელმაც [[სსრკ-ის დაშლა]] და დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობის ჩამოაყალიბა გამოაცხადა.
დოკუმენტში დადასტურებულია [[გაეროს ქარტია|გაეროს ქარტიის]], ჰელსინკის დასკვნითი აქტის და სხვა საერთაშორისო ვალდებულებების პრინციპების ერთგულება. შეთანხმებაში გამოცხადებულია, ხელმომწერი სახელმწიფოების ტერიტორიაზე არ დაიშვება მესამე ქვეყნების ნორმების გამოყენება, მათ შორის, ყოფილი საბჭოთა კავშირიც, და ხელისუფლების კავშირი ორგანოების საქმიანობა წყდება. მხარეებმა პირობა დადეს, რომ {{ციტატა|განავითარონ თანასწორი და ურთიერთსასარგებლო თანამშრომლობა ხალხებსა და სახელმწიფოებს შორის პოლიტიკის, ეკონომიკის, კულტურის, განათლების, ჯანმრთელობის, გარემოს დაცვის, მეცნიერების, ვაჭრობის, ჰუმანიტარული და სხვა სფეროებში და ხელი შეუწყონ ფართო ინფორმაციის გაცვლას.}}
შეთანხმება ხაზს უსვამს თანამეგობრობის ფარგლებში არსებული საზღვრების ხელშეუხებლობას, უზრუნველყოფს მოქალაქეთა ღიაობისა და გადაადგილების თავისუფლებას და ა. შ. შეთანხმება რატიფიცირებულია უკრაინისა და ბელარუსის უზენაესი საბჭოების მიერ [[1991]] წლის 10 დეკემბერს.<ref>[https://www.infoplease.com/encyclopedia/social-science/government/intl-orgs/commonwealth-of-independent-states Commonwealth of Independent States]</ref>
[[1991]] წლის 21 დეკემბერს [[ალმათი|ალმა‑ათაში]] 15 ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკის (ლიტვის, ლატვიის, ესტონეთისა და საქართველოს გარდა) ლიდერებმა ხელი მოაწერეს დსთ-ს შექმნის შესახებ შეთანხმების ოქმს, რომლის მიხედვითაც სომხეთი, აზერბაიჯანი, მოლდოვა, ყაზახეთი, ყირგიზეთი, უზბეკეთი, თურქმენეთი და ტაჯიკეთი შეუერთდა დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობას, როგორც მის დამფუძნებლებს. იმავე დღეს, 11 ქვეყნის ლიდერებმა ხელი მოაწერეს [[ალმა-ათის დეკლარაცია]]ს, რომელმაც დაადასტურა დსთ-ს ძირითადი მიზნები და პრინციპები.<ref>[https://cis.minsk.by/page/178 Алма-Атинская Декларация (г. Алма-Ата, 21 декабря 1991 года)]</ref>
[[2005]] წლის აგვისტოდან [[თურქმენეთი]] გამოვიდა დსთ-დან და მიიღო ასოცირებული დამკვირვებელი წევრის სტატუსი. [[1993]] წლის დეკემბრიდან [[2009]] წლის 18 აგვისტომდე საქართველო იყო დსთ-ს ნაწილი. აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში საომარი მოქმედებების გამო თბილისმა დსთ-დან გამოსვლა გამოაცხადა. 1993 წლის სექტემბერში, დსთ-ს სახელმწიფოების მეთაურებმა ეკონომიკური კავშირის დამყარების შეთანხმებას მოაწერეს ხელი, რომელშიც ჩადებულია ეკონომიკური ურთიერთქმედების ტრანსფორმაციის კონცეფცია. შეთანხმება ეფუძნება საერთო ეკონომიკური სივრცის შექმნის აუცილებლობაზე, საქონლის, მომსახურების, შრომის, და კაპიტალის თავისუფალი გადაადგილების; ფულადი, საგადასახადო, ფასიანი, საბაჟო და საგარეო ეკონომიკური პოლიტიკის კოორდინირებული განვითარების; მარეგულირებელი ეკონომიკური საქმიანობის მარეგულირებელი მეთოდების დაახლოების, და პირდაპირი სამრეწველო ურთიერთობების განვითარების ხელსაყრელი პირობების შექმნის პრინციპებს.
შეთანხმებისა და დსთ-ს წესდების შესაბამისად, თანამეგობრობის მიზნებია პოლიტიკის, ეკონომიკის, კულტურის, განათლების, ჯანმრთელობის, გარემოს დაცვის, მეცნიერების, ვაჭრობის, ჰუმანიტარული და სხვა სფეროებში ხალხებსა და სახელმწიფოებს შორის თანაბარი და ურთიერთსასარგებლო თანამშრომლობის განვითარება, ხელი შეუწყოს ფართო ინფორმაციის გაცვლას და კეთილსინდისიერ და მკაცრ შესაბამისობას ორმხრივ ვალდებულებებთან.
დსთ-ს სახელმწიფოთაშორისი ორგანოების ოფიციალური ადგილია [[მინსკი]], ბელარუსის რესპუბლიკა.<ref>[https://link.springer.com/chapter/10.1057%2F9780230271340_30 Commonwealth of Independent States (CIS)]</ref>
==შეხვედრები და თანამშმრომლობის ეტაპები==
== საქართველო და დსთ ==
| |||