იტალია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 91:
}}. {{Verify credibility|date=December 2009}}</ref>
იტალია მდებარეობს ევროპაში,ახლოს არის საფრანგეთთან.იტალიური ენა უნდა ისწავლოს თვით მარიამ ხოფერიამ
პოსტ-რომის იმპერიული საკმაოდ ხანგრძლივი ისტორიის მანძილზე იტალია დაყოფილი იყო მრავალ სამეფოდ და ქალაქ-სახელმწიფოდ (მაგალითად, როგორებიც იყო [[სარდინიის სამეფო]], [[ორი სიცილიის სამეფო]], [[მილანის საგრაფო]]), მაგრამ [[1861]] წელს გაერთიანდა.<ref>{{cite web |url=http://library.thinkquest.org/TQ0312582/unification.html |title=Unification of Italy |publisher=Library.thinkquest.org |date=4 April 2003 |accessdate=19 November 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090307050237/http://library.thinkquest.org/TQ0312582/unification.html |archivedate=7 მარტი 2009 }}</ref> გაერთიანების მღელვარე პერიოდი ისტორიაში ცნობილია როგორც ''"Il„Il Risorgimento"Risorgimento“''. გვიანდელ [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნიდან]] და [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს ბოლომდე იტალია ფლობდა კოლონიურ იმპერიას, რომელზეც მისი მმართველობა ვრცელდებოდა და ოგო მოიცავდა [[ლიბია]]ს, [[ერიტრეა]]ს, [[სომალი]]ს, [[ეთიოპია]]ს, [[ალბანეთი|ალბანეთს]], [[დოდეკანესის კუნძულები|დოდეკანესის კუნძულებსა]] და [[ტიანძინის კონსესია]]ს [[ჩინეთი|ჩინეთში]].<ref name="allempires.com" >{{cite web|url=http://www.allempires.com/article/index.php?q=italian_colonial |title=The Italian Colonial Empire |publisher=All Empires |date= |accessdate=30 October 2010}}</ref>
 
თანამედროვე იტალია დემოკრატიული რესპუბლიკაა. რანგირებულია როგორც მსოფლიოს 24-ე ყველაზე განვითარებული ქვეყანა<ref name="hdr.undp.org">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete.pdf Human Development Report 2010]. The United Nations. Retrieved 5 October 2009.</ref> და ცხოვრების ხარისხის ინდექსით შედის მსოფლიო ქვეყანათა ათეულში.<ref name="economist.com">[http://www.economist.com/media/pdf/QUALITY_OF_LIFE.pdf The Economist Intelligence Unit’s quality-of-life index], Economist, 2005</ref> იტალია გამოირჩევა ცხოვრების ძალიან მაღალი სტანდარტით და ერთ სულ მოსახლეზე [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს მაღალი მაჩვენებლით.<ref>{{cite web|url=http://imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=26&pr.y=9&sy=2009&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512%2C941%2C914%2C446%2C612%2C666%2C614%2C668%2C311%2C672%2C213%2C946%2C911%2C137%2C193%2C962%2C122%2C674%2C912%2C676%2C313%2C548%2C419%2C556%2C513%2C678%2C316%2C181%2C913%2C682%2C124%2C684%2C339%2C273%2C638%2C921%2C514%2C948%2C218%2C943%2C963%2C686%2C616%2C688%2C223%2C518%2C516%2C728%2C918%2C558%2C748%2C138%2C618%2C196%2C522%2C278%2C622%2C692%2C156%2C694%2C624%2C142%2C626%2C449%2C628%2C564%2C228%2C283%2C924%2C853%2C233%2C288%2C632%2C293%2C636%2C566%2C634%2C964%2C238%2C182%2C662%2C453%2C960%2C968%2C423%2C922%2C935%2C714%2C128%2C862%2C611%2C716%2C321%2C456%2C243%2C722%2C248%2C942%2C469%2C718%2C253%2C724%2C642%2C576%2C643%2C936%2C939%2C961%2C644%2C813%2C819%2C199%2C172%2C184%2C132%2C524%2C646%2C361%2C648%2C362%2C915%2C364%2C134%2C732%2C652%2C366%2C174%2C734%2C328%2C144%2C258%2C146%2C656%2C463%2C654%2C528%2C336%2C923%2C263%2C738%2C268%2C578%2C532%2C537%2C944%2C742%2C176%2C866%2C534%2C369%2C536%2C744%2C429%2C186%2C433%2C925%2C178%2C746%2C436%2C926%2C136%2C466%2C343%2C112%2C158%2C111%2C439%2C298%2C916%2C927%2C664%2C846%2C826%2C299%2C542%2C582%2C443%2C474%2C917%2C754%2C544%2C698&s=NGDPDPC&grp=0&a= |title=Report for Selected Countries and Subjects |publisher=Imf.org |date=14 September 2006 |accessdate=2 August 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ddp-ext.worldbank.org/ext/DDPQQ/member.do?method=getMembers&userid=1&queryId=135 |title=DDP Quick Query |publisher=Ddp-ext.worldbank.org |date=20 July 2004 |accessdate=2 August 2010}}</ref> წარმოადგენს [[ევროკავშირი]]ს ჩანასახის დამფუძნებელ წევრს და [[ევროზონა|ევროზონის]] ნაწილს. იტალია ასევე არის [[დიდი რვიანი]]ს, [[დიდი ოციანი]]სა და [[ნატო (ორგანიზაცია)|ნატო]]ს წევრი. გააჩნია მსოფლიოში მესამე უდიდესი [[ოქრო]]ს მარაგი, მშპ-ის მერვე უდიდესი მაჩვენებელი მსოფლიოში, მეათე უდიდესი მშპ,<ref>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512%2C941%2C914%2C446%2C612%2C666%2C614%2C668%2C311%2C672%2C213%2C946%2C911%2C137%2C193%2C962%2C122%2C674%2C912%2C676%2C313%2C548%2C419%2C556%2C513%2C678%2C316%2C181%2C913%2C682%2C124%2C684%2C339%2C273%2C638%2C921%2C514%2C948%2C218%2C943%2C963%2C686%2C616%2C688%2C223%2C518%2C516%2C728%2C918%2C558%2C748%2C138%2C618%2C196%2C522%2C278%2C622%2C692%2C156%2C694%2C624%2C142%2C626%2C449%2C628%2C564%2C228%2C283%2C924%2C853%2C233%2C288%2C632%2C293%2C636%2C566%2C634%2C964%2C238%2C182%2C662%2C453%2C960%2C968%2C423%2C922%2C935%2C714%2C128%2C862%2C611%2C716%2C321%2C456%2C243%2C722%2C248%2C942%2C469%2C718%2C253%2C724%2C642%2C576%2C643%2C936%2C939%2C961%2C644%2C813%2C819%2C199%2C172%2C184%2C132%2C524%2C646%2C361%2C648%2C362%2C915%2C364%2C134%2C732%2C652%2C366%2C174%2C734%2C328%2C144%2C258%2C146%2C656%2C463%2C654%2C528%2C336%2C923%2C263%2C738%2C268%2C578%2C532%2C537%2C944%2C742%2C176%2C866%2C534%2C369%2C536%2C744%2C429%2C186%2C433%2C925%2C178%2C746%2C436%2C926%2C136%2C466%2C343%2C112%2C158%2C111%2C439%2C298%2C916%2C927%2C664%2C846%2C826%2C299%2C542%2C582%2C443%2C474%2C917%2C754%2C544%2C698&s=PPPGDP&grp=0&a=&pr.x=9&pr.y=12 |title=Report for Selected Countries and Subjects |publisher=Imf.org |date=14 September 2006 |accessdate=2 August 2010}}</ref> და მეექვსე უდიდესი სახელმწიფო ბიუჯეტი.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2056.html |title=CIA World Factbook, Budget |publisher=Cia.gov |date= |accessdate=26 January 2011}}</ref> ის ასევე არის [[ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაცია|ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის]], [[მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაცია|მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის]], [[ევროპის საბჭო]]ს, [[დასავლეთ ევროპის კავშირი]]სა და [[გაერო]]ს წევრი. იტალია ფლობს მსოფლიოში მეცხრე უდიდეს თავდაცვით ბიუჯეტს და მის ტერიტორიაზე განთავსებულია ნატოს ბირთვული იარაღი.
ხაზი 184:
 
===განათლება===
იტალიაში განათლება არის უფასო და 6-16 წლის ასაკში - სავალებულო;<ref>{{cite web |url=http://www.camera.it/parlam/leggi/06296l.htm |title=Law 27 December 2007, n.296 |publisher=Italian Parliament |accessdate=30 September 2012|url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121206012402/http://www.camera.it/parlam/leggi/06296l.htm |archivedate=6 December 2012}}</ref> შედგება ხუთი ნაწილისგან: საბავშვო ბაღი (''scuola dell'infanzia''), საწყებითიდაწყებითი სკოლა (''scuola primaria''), ქვედა საშუალო სკოლა (''scuola secondaria di primo grado''), ზედა საშუალო სკოლა (''scuola secondaria di secondo grado'') და უნივერსიტეტი (''università'').<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_20072008_EN_Complete.pdf |title=&#124; Human Development Reports |publisher=Hdr.undp.org |date= |accessdate=18 January 2014 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429033726/http://hdr.undp.org/en/media/HDR_20072008_EN_Complete.pdf |archivedate=29 April 2011}}</ref>
 
დაწყებითი განათლება გრძელდება 8 წელი. სტუდენტები იღებენ საბაზისო განათლებას [[იტალიური ენა|იტალიურ]] და [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] ენებში, [[მათემატიკა]]ში, [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში]], [[ისტორია]]ში, [[გეოგრაფია]]ში, სოციალურ კვლევებში, ფიზიკურ განათლებაში და ვიზუალურ და მუსიკალურ ხელოვნებებში. საშუალო განათლება გრძელდება ხუთი წლის განმავლობაში და მოიცავს სამ ტრადიციულ ტიპს, რომლებიც ორიენტირებულია სხვადასხვა აკადემიურ დონეზე: ''liceo'' ამზადებს სტუდენტებს საუნივერსიტეტო სწავლისთვის კლასიკური ან სამეცნიერო სასწავლო გეგმით, ხოლო ''istituto tecnico'' და ''Istituto profesionalale'' მოსწავლეებს ამზადებს პროფესიული განათლებისთვის.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/იტალია“-დან