გრიგოლ რცხილაძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 1:
{{მმ*|რცხილაძე}}
{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''გრიგოლ (გიგო) სვიმონის ძე რცხილაძე''' (დ. [[1876]], სოფ. [[ფანიანი]], ახლანდელი [[სიღნაღის მუნიციპალიტეტიმაზრა]] — გ. [[1934]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] იურისტი, პოლიტიკოსი, პუბლიცისტი, კრიტიკოსი.
 
==ბიოგრაფია==
დაამთავრა თბილისის გიმნაზია, შემდეგ სწავლა გააგრძელა პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე, რომელიც 1902 წელს დაამტავრა. ადრევე ჩაება საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ საქმიანობაში;. მოგვიანებით, როგორცმონაწილეობდა [[სოციალისტ-ფედერალისტები|სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის]] წევრიდაფუძნებაში. 1902 წლიდან მუშაობდა ამ პარტიის გამოცემის, დაპატიმრებულიგაზეთ [[ცნობის ფურცელი|„ცნობის ფურცლის“]] რედაქციაში, წერდა მოწინავეებს და ლიტერატურულ-კრიტიკულ წერილებს. 1906-1907 წლებში იყო სოცუიალ-ფედერალისტური გაზეთების „შრომის“ და „მეგობრის“ რედაქტორი. 1908 წლის 3 სექტემბერს აირჩიეს „სიტყვაკაზმული მწერლობის საზოგადოების“ საბჭოში. საბჭომ რცხილაძის რედაქტორობით გამოსცა ლიტერატურული კრებული „გრდემლი“, ბესიკის ნაწარმოებები და სხვა მრავალი. მისი სტატიები იბეჭდებოდა „ზანგის“ ფსევდონიმით. 1909 წელს დააპატიმრეს და ერთი წელი გაატარა [[მეტეხის ციხე]]ში. იყო სოციალ-ფედერალისტების პროგრამის ავტორი და პარტიის თავმჯდომარის მოადგილე. [[1909]]-[[1914]] წლებში იყო „სახალხო გაზეთის“ თანარედაქტორი. იყო აგრეთვე „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების“ წევრი.
 
1917 წელს გამოაქვეყნა წიგნი „ამიერკავკასიის თვითმმართველობა“. იმავე წელს მონაწილეობდა [[ეროვნული ინტერპარტიული საბჭოს შექმნა|ინტერპარტიული საბჭოს]] სხდომებში, ნოემბერში მონაწილეობდა საქართველოს ეროვნულ ყრილობაში. იყო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს დაარსების საზოგადოების გამგეობის წევრი. 1918 წელს შედიოდა დელეგაციაში, რომელმაც დადო [[ფოთის ხელშეკრულება (1918)|ხელშეკრულება ოსმალეთთან]]. 1919 წის მარტში აირჩიეს [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|საქართველოს დამფუძნებელ კრებაში]] სოციალისტ-ფედერალისტების სიით. მოგვიანებით აირჩიეს სოციალისტ-ფედერალისტების ფრაქციის თავმჯდომარედ.
[[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] გარდაცვალების წლისთავზე, [[1908]] წლის 3 სექტემბერს გაიმართა მწრალთა საზოგადოების დამფუძნებელი კრება, რომელმაც აირჩია „სიტყვაკაზმული მწერლობის საზოგადოების“ საბჭო შემდეგი შემადგენლობით: გრიგოლ რცხილაძე (თავმჯდომარე), [[იროდიონ ევდოშვილი]], [[შიო არაგვისპირელი]], [[კოტე მაყაშვილი]], [[ილია ზურაბაშვილი]], საპატიო წევრად [[აკაკი წერეთელი]]. საბჭომ გ. რცხილაძეს რედაქტორობით გამოსცა ლიტერატურული კრებული „გრდემლი“, ბესიკის ნაწარმოებები და სხვა მრავალი. [[1906]]-[[1907]] წლებში იგი რედაქტორობდა ეროვნულ-დემოკრატიული მიმართულების გაზეთს „მეგობარს“, [[1909]]-[[1914]] წლებში „სახალხო გაზეთის“ თანარედაქტორია. იყო აგრეთვე „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების“ წევრი, სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის ერთ-ერთი ლიდერი, უნივერსიტეტის დაარსების საზოგადოების გამგეობის წევრი, შემდეგ იურიდიული ფაკულტეტის ერთ-ერთი დამფუძნებელი. ბოლო წლებში მუშაობდა სხვადასხვა დაწესებულებებში იურისკონსულად. [[1924]]-[[1925]] წლებში დაპატიმრებული იყო [[საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტი]]ს საქმესთან დაკავშირებით. სასამართლომ მას შეუფარდა 3-წლიანი პატიმრობა, თუმცა, როგორც საბჭოთა ხელისუფლებისთვის არასაშიში პირი, სასჯელისგან გაათავისუფლა.
 
საქართველოს საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ ჩამოშორდა პოლიტიკას და მუშაობდა ადვოკატად და სხვადასხვა დაწესებულებებში იურისკონსულტად. 1923 წლიდან კითხულობდა ლექციებს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში [[სამოქალაქო სამართალი|სამოქალაქო სამართალში]]. ამ დარგში აქვს გამოკვლევები და თეორიული ხასიათის წერილები. იყო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის ერთ-ერთი დამფუძნებელი. [[1924]]-[[1925]] წლებში დაპატიმრებული იყო [[საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტი]]ს საქმესთან დაკავშირებით. სასამართლომ მას შეუფარდა 3-წლიანი პატიმრობა, თუმცა, როგორც საბჭოთა ხელისუფლებისთვის არასაშიში პირი, სასჯელისგან გაათავისუფლა.
გიგო რცხილაძეს ფართო მკითხველი იცნობდა როგორც მახვილი კალმის კრიტიკოსს. მისი სტატიები იბეჭდებოდა „ზანგის“ ფსევდონიმით. ცნობილი პუბლიცისტიისა და დიდად განათლებული ინტელიგენტის გარშემო იკრიბებოდა ქართველ მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა ფართო წრე, რომელთა საუბრებისა და კამათის საგანი ერთთავად მშობლიური ლიტერატურა და სამშობლოს ბედი იყო. [[1923]] წლიდან გარდაცვალებამდე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში კითხულობდა სამოქალაქო სამართლის კურსს. ამ დარგში აქვს გამოკვლევები და თეორიული ხასიათის წერილები.
 
დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]].
 
==ლიტერატურა==
{{სდრ|338-339|შველიძე დ.}}
*ბაბუნაშვილი ზ. ბაბუნაშვილი, ნოზაძე თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 316, თბ.თბილისი, 1994;
* 1924 წლის აჯანყების მონაწილეთა სასამართლო პროცესი. დოკუმენტები და მასალები (1925 წლის ივლისი-აგვისტო). გამოსაცემად მოამზადა და შესავალი წერილი დაურთო ლევან ჯიქიამ. გამომცემლობა „უნივერსალი“, თბილისი, 2012.
 
Line 23 ⟶ 24:
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]]
[[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]]