ავტოკეფალია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
-დაუდასტურებელი ფაქტი |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
'''ავტოკეფალია''' (ბერძნ. ავტოს – თვითონ და კეფალე – თავი) — დამოუკიდებელი [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლური]] ადგილობრივი [[ეკლესია], რომელიც იერარქიულად ცალკე მდგომი ერთეულია.
'''ავტოკეფალია''' (ბერძნ. ავტოს – თვითონ და კეფალე – თავი), [[მართლმადიდებლობა]]ში: ერთი ადგილობრივი [[ეკლესია|ეკლესიის]] დამოუკიდებლობა მეორისაგან; პირველი ავტოკეფალიური ეკლესიები წარმოიქმნა რომის იმპერიაში და მის მეზობელ ქვეყნებში. ამჟამად არსებობს 15 ავტოკეფალიური მართლმადიდებლური ეკლესია: [[ალბანეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|ალბანეთის]], [[ალექსანდრიის მართლმადიდებელი ეკლესია|ალექსანდრიის]], [[ამერიკის მართლმადიდებელი ეკლესია|ამერიკის]], [[ანტიოქიის მართლმადიდებელი ეკლესია|ანტიოქიის]], [[ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|ბულგარეთის]], [[საქართველოს მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესია|საქართველოს]], [[იერუსალიმის მართლმადიდებელი ეკლესია|იერუსალიმის]], [[კვიპროსის მართლმადიდებელი ეკლესია|კვიპროსის]], [[კონსტანტინოპოლის მართლმადიდებელი ეკლესია|კონსტანტინოპოლის]], [[პოლონეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|პოლონეთის]], [[რუმინეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|რუმინეთის]], [[რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|რუსეთის]], [[სერბეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|სერბეთის]], [[ჩეხეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|ჩეხეთის]] და [[ელადის მართლმადიდებელი ეკლესია|ელადის]] (ბერძნული) ეკლესიები. ▼
პირველი ავტოკეფალიური ეკლესიები წარმოიქმნა [[რომის იმპერია]]ში და მის მეზობელ ქვეყნებში. [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობის]] პირველ საუკუნეებში ავტოკეფალიად ითვლებოდა [[რომის პროვინციები]]ს საეპისკოპოსოები, რომელთა მეთაურები ემორჩილებოდნენ უშუალოდ რომის იმპერატორს და სმოფლიო საეკლესიო კრებას.. ავტოკეფალიის მქონე ეპისკოპოსები ისხდნენ პროვინციების მთავარ ქალაქებში — მეტროპოლიებში, ამიტომ ზოგიერთი მათგანი მიტროპოლიტად იწოდებოდა. IV საუკუნიდან მიტროპოლიტები და ეპისკოპოსები დაექვემდებარნენ [[დიოცეზები]]ს დედაქალაქთა ეპისკოპოსებს, რომელთაგან ზოგმა [[პატრიარქი]]ს ტიტული მიიღო. V სუაკუნეში ეკლესიის მეთაურებად ითვლებოდა ხუთი პატრიარქი, ანუ პაპი: რომის, კონსტანტინოპოლის, ანტიოქიის, იერუსალიმის და ალექსანდრიისა. აღმოსავლეთის ეკლესიაში პირველი ადგილი დაიმკვიდრა კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა, რომელიც იმპერატორთა მფარველობის შემწეობით დაწინაურდა. VII საუკუნიდან დაიწყო აღმოსავლეთის დანარჩენ საპატრიარქოთა დაკნინება, რაც [[არაბები]]ს დდაპყრობებით იყო გამოწვეული. დაიწყო არაბერძნული ავტოკეფალური ეკლესიებიჩ ამოყალიბება, რასაც [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] იმპერატორები და პატრიარქები ეწინააღმდეგებოდნენ.
V საუკუნიდან მოიპოვა ავტოკეფალია [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|ქართულმა ეკლესიამ]]. V-VII საუკუნეებში ავტოკეფალია მიიღო კვიპროსის ეკლესიამ. 1448 წელს ავტოკეფალური გახდა რუსეთის ეკლესია. XIX სუაკუნის I ნახევარში ავტოკეფალია მიიღო საბერძნეთის (ელადის) ეკლესიამ. XIX საუკუნის II ნახევარში შეიქმნა ბულგარეთის, სერბეთისა და რმინეთის ავტოკეფალური ეკლესიები.
▲
== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესიები]]
==ლიტერატურა==
{{ქსე|1|158}}
*[[ივანე ჯავახიშვილი|''ჯავახიშვილი, ივ.'']], „ქართველი ერის ისტორია“ წიგნი 3, თბილისი, 1966
*''ლომინაძე, ბ''. „სახელმწიფოს და ეკლესიის ურთიერთობა VIII-XII საუკუნეებში“, კრებული საქართველო რუსთაველის ხანაში, თბილისი, 1966
== რესურსები ინტერნეტში ==
Line 8 ⟶ 19:
*[http://www.newadvent.org/cathen/02142a.htm Autocephali] [[Catholic Encyclopedia]]-ს სტატია
*[http://drum.lib.umd.edu/bitstream/1903/2340/1/umi-umd-2195.pdf Charles Wegener Sanderson, Autocephaly as a Function of Institutional Stability and Organizational Change in the Eastern Orthodox Church]
[[კატეგორია:ქრისტიანობა]]
| |||