ვიკიპედია

შალვა ელიავა: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
ხაზი 2:
|ფოტო = [[ფაილი:Shalva_Eliava_-_2.jpg|220პქ]]
}}
'''შალვა ელიავა''' (დ. [[30 სექტებერი]], [[1883]], [[ღანირი]] — გ. [[3 დეკემბერი]], [[1937]]) — [[ქართველები|ქართველი]] საბჭოთა პარტიული მოღვაწე, რევოლუციონერი და ბოლშევიკი. [[წითელი დროშის ორდენი|წითელი დროშისა]] და [[შრომის წითელი დროშის ორდენი|შრომის წითელი დროშის]] ორდენების კავალერი. [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის]] დროს [[საქართველოს რევოლუციური კომიტეტი|საბჭოთა რუსეთის მიერ]] საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპაციის ერთ-ერთი შემოქმედი, 1923-1927 წლებში საქართველოს სსრ-ს, ხოლო 1927-1930 წლებში ამიერკავკასიის სფსრ-ს სახკომსაბჭოს თავმჯდომარე . [[1937|1937]] წელს, „[[დიდი წმენდა|დიდი წმენდის]]“ დროს, დახვრიტეს.
 
==ბიოგრაფია==
1904 წლიდან იყო [[რსდმპ]] წევრი. 1905-1907 წლებში პარტიულ მუშაობას ეწეოდა თბილისში, ქუთაისში, პეტერბურგსა და სხვა ქალაქებში. 1911 წლის დასაწყისში დააპატიმრეს და ოლონეცის გუბერნიაში გადაასახლეს. 1912 წელს ავადმყოფობის გამო ასტრახანში გადაიყვანეს. 1913-1915 წლებში მუშაობდა პეტერბურგში, ფაბრიკაში. 1915 წელს კვლავ დააპატიმრეს და გადაასახლეს ჯერ ასტრახანის, შემდეგ ვოლოგდის გუბერნიაში. [[თებერვლის რევოლუცია|თებერვლის რევოლუციის]] შემდეგ, 1917 წლის მარტიდან დეკემბრამდე იყო [[ვოლოგდის გუბერნია|ვოლოგდის გუბერნიის]] მუშათა და ჯარისკაცთა დეპუტატების საბჭოს პირველი თავმჯდომარე. 1918 წლის იანვარ-აპრილში იყო ამავე გუბერნიის აღმასრულებელი კომიტეტის თავმჯდომარე. 1919 წლის 10 აპრილიდან 11 აგვისტომდე იყო ბოლშევიკთა აღმოსავლეთ ფრონტის სამხრეთ დაჯგუფების სამხედრო რევოლუციური საბჭოს წევრი, შემდეგ კი [[საბჭოთა კავშირი]]ს სამხედრო საბჭოს წევრი. 1919 წლის 8 ოქტომბრიდან 1922 წლის 30 აგვისტომდე იყო მოსკოვის მთავრობის მიერ შექმნილი [[თურქესტანი]]ს უმაღლესი მმართველობითი ორგანოს, თურქკომისიის თავმჯდომარე. 1920 წელს დაინიშნა [[რსფსრ]]-ს სრულუფლებიან წარმომადგენლად ოსმალეთსა და ირანში. საბჭოთა რუსეთის სახელით მონაწილეობდა [[მუსტაფა ქემალ ათათურქი]]ს მოძრაობასთან მოლაპარაკებებში.
 
საბჭოთა რუსეთის სახელით მონაწილეობდა [[მუსტაფა ქემალ ათათურქი]]ს მოძრაობასთან მოლაპარაკებებში. [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის]] დროს მივლინებული იყო მე-11 წითელი არმიის წევრადსამხედრო დარევოლუციურ ნაჩქარევადსაბჭოს შექმნილიწევრად და [[საქართველოს რევოლუციური კომიტეტი]]ს თავმჯდომარის მოადგილედ, რომელიც შეიქმნა [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|საბჭოთა რუსეთ-საქართველოს ომის]] დროს დამოუკიდებელი საქართველოს ოკუპაციის ლეგიტიმაციის მიზნით.<ref>[http://damoukidebloba.ge/c/news/1921-25-tebervali 1921 წლის 25 თებერვლის ოკუპაცია, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი]</ref> რამდენადაც რევკომის თავმჯდომარე [[ფილიპე მახარაძე]] საქართველოში არ იმყოფებოდა, ელიავა ფაქტობრივად ასრულებდა თავმჯდომარის მოვალეობებს. საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ, 1921 წელს [[ალექსანდრე სვანიძე]]სთან ერთდ ხელი მოაწერა [[ყარსის ხელშეკრულება]]ს, რომლის მიხედვით [[საქართველოს სსრ]]-ს დარჩა [[ბათუმის ოკრუგი]] და [[აჭარის ოკრუგი|აჭარის ოკრუგები]], ხოლო [[ართვინის ოკრუგი]] და [[არტაანის ოკრუგი]] საქართველომ დაკარგა და თურქეთის შემადგენლობაში შევიდა.<ref>[http://hrono.ru/dokum/192_dok/19211013kars.php Договор о дружбе между АССР, ССРА и ССРГ с одной стороны и Турцией с другой, заключенный при участии РСФСР в Карсе]</ref><ref>ვარდოსანიძე ს., გურული ვ., ხარაძე კ., ჯიქია ლ., კვარაცხელია მ., საქართველოს სახელმწიფო საზღვრის ისტორია (1917-1957), თბ., 2015</ref> 1921-1923 წლებში იყო [[საქართველოს სსრ]]-ს სამხედრო და საზღვაო საქმეთა სახალხო კომისარი, ხოლო 1922-23 წლებში იგივე თანამდებობა ეკავა [[ამიერკავკასიის სფსრ]]-ში. 1923-27 წლებში იყო საქართველოს სსრ-ს სახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარე, 1927-1930 წლებში იყო ამიერკავკასიის სფსრ-ს სახკომსაბჭოს თავმჯდომარე. 1931-3635 წლებში იყო საბჭოთა კავშირის საგარეო ვაჭრობის სახალხო კომისრის მოადგილე, ხოლო 1936-37 წლებში — მსუბუქი მრეწველობის სახალხო კომისრის მოადგილე. ▼
ელიავა ასევე შედიოდა [[საქართველოს რევოლუციური კომიტეტი|შულავერის კომიტეტში]] ([[სერგო ორჯონიკიძე]], [[ფილიპე მახარაძე]], [[მამია ორახელაშვილი]], [[ბუდუ მდივანი]] და სხვებთან ერთად), რომელიც შეიქმნა [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|საბჭოთა რუსეთ-საქართველოს ომის]] დროს დამოუკიდებელი საქართველოს ოკუპაციის ლეგიტიმაციის მიზნით.<ref>[http://damoukidebloba.ge/c/news/1921-25-tebervali 1921 წლის 25 თებერვლის ოკუპაცია, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი]</ref>
 
[[1921]] წელს [[ალექსანდრე სვანიძე]]სთან ერთდ ხელი მოაწერა [[ყარსის ხელშეკრულება]]ს, რომლის მიხედვით [[საქართველოს სსრ]]-ს დარჩა [[ბათუმის ოკრუგი]] და [[აჭარის ოკრუგი|აჭარის ოკრუგები]], ხოლო [[ართვინის ოკრუგი]] და [[არტაანის ოკრუგი]] საქართველომ დაკარგა და თურქეთის შემადგენლობაში შევიდა.<ref>[http://hrono.ru/dokum/192_dok/19211013kars.php Договор о дружбе между АССР, ССРА и ССРГ с одной стороны и Турцией с другой, заключенный при участии РСФСР в Карсе]</ref><ref>ვარდოსანიძე ს., გურული ვ., ხარაძე კ., ჯიქია ლ., კვარაცხელია მ., საქართველოს სახელმწიფო საზღვრის ისტორია (1917-1957), თბ., 2015</ref>
 
▲საბჭოთა რუსეთის სახელით მონაწილეობდა [[მუსტაფა ქემალ ათათურქი]]ს მოძრაობასთან მოლაპარაკებებში. [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის]] დროს მივლინებული იყო მე-11 წითელი არმიის წევრად და ნაჩქარევად შექმნილი [[საქართველოს რევოლუციური კომიტეტი]]ს თავმჯდომარის მოადგილედ. რამდენადაც რევკომის თავმჯდომარე [[ფილიპე მახარაძე]] საქართველოში არ იმყოფებოდა, ელიავა ფაქტობრივად ასრულებდა თავმჯდომარის მოვალეობებს. საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ იყო [[საქართველოს სსრ]]-ს სამხედრო და საზღვაო საქმეთა სახალხო კომისარი, ხოლო 1922-23 წლებში იგივე თანამდებობა ეკავა [[ამიერკავკასიის სფსრ]]-ში. 1923-27 წლებში იყო საქართველოს სსრ-ს სახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარე. 1931-36 წლებში იყო საბჭოთა კავშირის საგარეო ვაჭრობის სახალხო კომისრის მოადგილე, ხოლო 1936-37 წლებში — მსუბუქი მრეწველობის სახალხო კომისრის მოადგილე.
 
===სიკვდილი===
Line 19 ⟶ 15:
 
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|125|თოიძე, ლ.}}
*{{ru icon}} [http://www.oval.ru/enc/85987.html Шалва Зурабович Элиава] დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია▼
*''თოიძე, ლ.'' შალვა ელიავა, თბილისი 1965
*Suny, Ronald Grigor (1994), ''The Making of the Georgian Nation'', pp.&nbsp;214, 235, 251-2, 276, 380, 388. Indiana University Press, {{ISBN|0-253-20915-3}}. {{en icon}}
▲*{{ru icon}} [http://www.oval.ru/enc/85987.html Шалва Зурабович Элиава] დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია {{ru icon}}
 
==რესურსები ინტერნეტში==
Line 35 ⟶ 33:
[[კატეგორია:წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:საკავშირო კპ-ის (ბ) XVII ყრილობის დელეგატები]]▼
[[კატეგორია:საკავშირო კპ-ის (ბ) XV ყრილობის დელეგატები]]
[[კატეგორია:საკავშირო კპ-ის (ბ) XVI ყრილობის დელეგატები]]
▲[[კატეგორია:საკავშირო კპ-ის (ბ) XVII ყრილობის დელეგატები]]
[[კატეგორია:რსდმპ-ის წევრები]]
[[კატეგორია:სკკპ ცკ-ის წევრობის კანდიდატები]]
[[კატეგორია:სამტრედიის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/შალვა_ელიავა“-დან