ქრისტიანობის ქრონოლოგიური სისტემები: განსხვავება გადახედვებს შორის

ჯერ კიდევ III საუკუნის დასაწყისში იპოლიტემ შეეცადა გაემყარებინა ქრონოლოგიური გამოთვლები პასქალიაზე დაყრდნობით, რომელიც წარმოადგენდა უნივერსალური მზე-მთავრის კალენდარს, რომელიც იძლეოდა საშუალებას ნებისმიერი დღისთვის გამოთვლილ ყოფილიყო კვირის დღე და მთვარის ფაზა. ამის შემდეგ შესაძლებელი გახდა მოძიებულიყო ზუსტი თარიღები სამყაროს შექმნისა (ოთხშაბათი, სავსემთვარე, დღეღამტოლობა, პასქალური ციკლის დასაწყისი) და ქრისტეს ვნების დღეები (პარასკევი, პასქალური სავსე მთვარე). თუმცაღა იმ დროისათვის არსებული პასქალური ციკლების არასრულყოფილობა გამოთვლებს არადამაჯერებელს ხდიდა. მხოლოდ 19 წლიანი პასქალიის შექმნისთანავე შესაძლებელი გახდა შექმნილიყო ავტორიტეტული მსოფლიო წელთაღრიცხვა. არაა გამორიცხული რომ ჯერ კიდევ პირველი ქრისტიანული პასქალისტი ანატოლი ლაოდიკიელმა, რომელიც იყენებდა 19 წლიანი ციკლიანი სისტემას, შეეცადა შეექმნა პირველი მსოფლიო წელთაღრიცხვა. ამ შესაძლებლობით ისარგებლეს რაბინებმა და შექმნეს იუდეური მსოფლიო წელთაღრიცხვა, რომელშიც 4000 წელი იწყება ძვ. წ. 240 წლის შემოდგომაზე. IV–V საუკუნეებში ადგილი ჰქონდა ორ მეტნაკლებად ავტორიტეტული პასქალურ ტრადიციებს შორის პაექრობას — ალექსანდრიული და სირიულკონსტანტინოპოლური, რომლებიც ეყრდნობოდნენ სხვადასხვა ტიპის 19 წლიანი ციკლებს. ორივემ შექმნა საკუთარი მსოფლიო წელთაღრიცხვის ვარიანტი. IV საუკუნის შუა ხანებში ანდრია პასქალისტის მიერ შეიქმნა კონსტანტინოპოლური წელთაღრიცხვა, რომელიც თავის მხრივ შეიქმნა სირიული ციკლის რეფორმირების ბაზაზე, რომელიც გამოდის მოსაზრებიდან რომ ადამიდან ქრისტემდე გავიდა ზუსტად 5600 წელი (1 წელი ხორცშესხმიდან = 5601 წელს სამყაროს შექმნიდან = 5/4 г. до н.э.). ალექსანდრიული წელთაღრიცხვის ავტორმა ანიანემ V საუკუნის დასაწყისში ალექსანდრიულ პასქალიაზე დაყრდნობით დაამტკიცა ქრონოლოგიური პრინციპი 5500 წელი ადამიდან ქრისტემდე; მის სისტემაში განსაკუთრებული საღვთისმეტყველო მისტიურობით დაკავშირებულია ერთმანეთთან სამყაროს შექმნის, განხორციელებისა და აღდგომის დღეები, რომლებიც შეესაბამება 25 მარტს. აღნიშნულის გამო მოგვიანებთ გახდა მიღებულიყო ისტორიულად შეუძლებელი თარიღი — 42 წლის გაზაფხული, როგორც ვნებისა და აღდგომის დღე. VI საუკუნეში მოკლე ვადით ჩნდება ანტიქილიასტური წელთაღრიცხვა — 6000 წელი, რომლის ნიშნები შეიძლება ვიპოვნოთ იოანე მალალის „ქრონოგრაფიაში“. აღნიშნული სიტემა იმთავითვე არამყარი და არაზუსტი იყო და შესაბამისად ვერ დამკვიდრდა დიდხანს.

 

 

==ბიბლიის ქრონოლოგიური ცნობები==