ბოსფორის სახელმწიფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ბოსფორის სახელმწიფო''' ან '''კიმერიელთა და ბოსფორელთა სამეფო''' ([[ბერძნული ენა|ბერძ.]] Βασίλειον τοῦ Κιμμερικοῦ Βοσπόρου, ''Basileion tou Kimmerikou Bosporou'') აგრეთვე '''ტავრიდა''' — ანტიკური მონათმფლობელური სახელმწიფო ჩრდილოეთ შავიზღვისპირეთში. წარმოიქმნა [[ძვ. წ. V საუკუნე|ძვ. წ. V საუკუნის]] 80-იან წლებში [[ქერჩის ნახევარკუნძული|ქერჩისა]] და [[ტამანის ნახევარკუნძული|ტამანის ნახევარკუნძულებზე]] არსებული ბერძნული კოლონია-პოლისების გაერთიანების შედეგად, რაც ნაკარნახევი იყო, მათი საერთო სავაჭრო-ეკონომიკური (ხორბლეულის ექსპორტი) და სამხედრო-თავდაცვითი (ირგვლივ მცხოვრები ტომების თავდასხმათა მოგერიება). გაერთიანების მოთავე იყო ქალაქი [[პანტიკაპეონი]] (ახლანდელი [[ქერჩი]]), რომელიც ბოსფორის სახელმწიფოს დედაქალაქი გახდა.<ref name="ქსე">{{ქე|1|470|ლორთქიფანიძე ო.|არა}}</ref> ეს იყო პირვლი რეალური შემთხვევა, როდესაც [[ბერძნები|ბერძნებმა]] შეძლეს ეთნიკურად ჭრელი მოსახლეობის მქონე, კულტურულად მრავალფეროვან რეგიონში პოლიტიკური შეღწევა და იქ ერთგვარი ბერძნულ-ნომადური კულტურის ჩამოყალიბება. ამ პერიოდიდან ეწოდა ყირიმს [[შავი ზღვა|შავი ზღვის ციტადელი]], რადგან რეგიონის მდებარეობა საშუალებას აძლევდა მის მმართვლებს ფაქტობრივად მთლიანად ეკონტროლებინათ ყველა საზღვაო გზა, რომლითაც შავიზღვისპირეთის კოლონიები, ბერძნები და მცირე აზიელი ტომების ნაწილი სარგებლობდნენ. ძვ.წ. II საუკუნის ბოლოს ბოსფორის სამეფო დაიპყრო პონტოს მეფე [[მითრიდატე VI ევპატორი|მითრიდატე VI ევპატორმა]], რითაც დაასრულდა სამეფოს პოლიტიკური დამოუკიდებლობა. ძვ.წ. 63 - ახ.წ 370 წწ.ში კი ბოსფორი რომის იმპერიის მოკავშირე და მეგობარ სახელმწიფოს წარმოადგენდა, რომლის მმართველებიც ატარებდნენ გარკვეულ ავტონომიურ ნიშნებს [[რომის იმპერია|რომის იმპერიის]] პროტექტორატის ქვეშ.