ავტონომია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 53:
"ერთი ქვეყანა, ორი სისტემა" პრინციპის ფარგლებში ხელმოწერილი დეკლარაციის შესაბამისად მაკაოს ყავს თავისი ხელისუფლება, სამართლებრივი და ფინანსური სისტემა. მას გააჩნია თავისი [[ვალუტა]], ჩინეთისგან განსხვავებული კანონმდებლობა, მათ შორის აზარტულ თამაშებთან დაკავშირებით.
 
==[[ჩრდილოეთ ირლანდია]] გაერთიანებული სამეფოს შემადგენლობაში.==
კონფლიქტი ჩრდილოეთ ირლანდიაში დაიწყო 1920-იანი წლებიდან, მას შემდეგ რაც ჩრდილოეთ ირლანდია გამოეყო დანარჩენ ირლანდიას. როდესაც გაყოფა მოხდა, ჩრდილოეთ ირლანდიის მოსახლეობა ორად გაიყო:
* იუნიონისტები _ რომლებიც მოხარული იყვნენ ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებული სამეფოს შემადგენლობაში ყოფნის, მათ აგრეთვე მოიხსენებიებენ, როგორც ლოიალისტებს.
ხაზი 70:
 
ერთა ლიგამ [[1921]] წელს ფინეთს მიანაჭია ალანდის კუნძულებზე სუვერენიტეტი. ამავდროულად, ფინეთს დაეკისრა მთელი რიგი ვალდებულებები უზრუნველეყო კუნძულების მოსახლეობის გარანტიები შვედური ენასთან, კულტურასთან, ადგილობრივ ტრადიციებთან და თვითმმართველობის სისტემასთან დაკავშირებით.
 
1856 წელს [[ყირიმის ომი|ყირიმის ომის]] შემდგომ, [[პარიზი|პარიზში]] გამართული სამშვიდობო მოლაპარაკებების შედეგად ალანდის კუნძულები გახდა დემილიტარიზებული. [[1921]] წელს კუნძულების სუვერენიტეტის საკითხის გადაწყვეტისას ერთა ლიგამ დაადასტურა [[1856]] წლის დემილიტარიზაციის გადაწყვეტილება.
1920 წლის კანონი ალანდის თვითმმართველობის (ავტონომიის) შესახებ გადაიხედა და გაფართოვდა [[1951]] და [[1991]] წლებში, შედეგად ალანდმა მიიღო ხელისუფლება, საკანონმდებლო ორგანო და ფინეთის ხელისუფლების მიერ დანიშნული გუბერნატორი. ალანდის კუნძულების კომპეტენცია წლიდან წლამდე იზრდებოდა და თითქმის სრულად მოიცვა სოციალური საკითხები, სოფლის მეურნეობა, გარემოს დაცვა, საპოლიციო საქმიანობა, ეკონომიკური განვითარება და ლიმიტირებულად ფისკალური პოლიტიკა. ალანდის კუნძულებს ყავს თავისი პირდაპირი წარმომადგენელი ჩრდილოეთის სახელმწიფოთა (NORDIC) საბჭოში, აგრეთვე ევროპის რეგიონალურ საბჭოში, მას მინიჭებული აქვს უფლებამოსილება წარმომადგენელი წარგზავნოს ფინეთის პარლამენტში, ჰელსინკში. თუმცა ამით სრულდება ალანდის ინტეგრაცია ფინეთის შემადგენლობაში. ალანდის კუნძულები გეოგრაფიულად უფრო ახლოსაა [[სტოკჰოლმი|სტოკჰოლმთან]], ალანდმა შეინარჩუნა თავისი შვედური მემკვიდრეობა და ფინეთს არ უცდია ალანდის უფრო მეტად ინტეგრაცია ფინურ სოციალურ-კულტურულ ან პოლიტიკურ სტრუქტურაში. მოსახლეობის 95%-ის შვედურად საუბრის გამო ალანდს გააჩნია განსაკუთრებული იდენტობა. კუნძულებზე განვითარდა პოლიტიკური პარტიების დამოუკიდებელი სისტემა, რომლებიც არ არიან დაკავშირებული ფინურ პარტიებთან. ალანდს გააჩნია საკუთარი, რეგიონალური მოქალაქეობა, რომლის შესაბამისადაც პირმა მინიმუმ 5 წელი უნდა იცხოვროს ალანდის კუნძულებზე, იმისთვის რათა შეძლოს უძრავი ქონების მესაკუთრეობა, მიიღოს არჩევნებზე ხმის მიცემის ან პარლამენტის წევრად კენჭისყრის უფლება.
 
1920 წლის კანონი [[ალანდის კუნძულები|ალანდის]] თვითმმართველობის (ავტონომიის) შესახებ გადაიხედა და გაფართოვდა [[1951]] და [[1991]] წლებში, შედეგად ალანდმა მიიღო ხელისუფლება, საკანონმდებლო ორგანო და ფინეთის ხელისუფლების მიერ დანიშნული გუბერნატორი. ალანდის კუნძულების კომპეტენცია წლიდან წლამდე იზრდებოდა და თითქმის სრულად მოიცვა სოციალური საკითხები, სოფლის მეურნეობა, გარემოს დაცვა, საპოლიციო საქმიანობა, ეკონომიკური განვითარება და ლიმიტირებულად ფისკალური პოლიტიკა. ალანდის კუნძულებს ყავს თავისი პირდაპირი წარმომადგენელი ჩრდილოეთის სახელმწიფოთა (NORDIC) საბჭოში, აგრეთვე ევროპის რეგიონალურ საბჭოში, მას მინიჭებული აქვს უფლებამოსილება წარმომადგენელი წარგზავნოს ფინეთის პარლამენტში, ჰელსინკში. თუმცა ამით სრულდება ალანდის ინტეგრაცია ფინეთის შემადგენლობაში. ალანდის კუნძულები გეოგრაფიულად უფრო ახლოსაა [[სტოკჰოლმი|სტოკჰოლმთან]], ალანდმა შეინარჩუნა თავისი შვედური მემკვიდრეობა და ფინეთს არ უცდია ალანდის უფრო მეტად ინტეგრაცია ფინურ სოციალურ-კულტურულ ან პოლიტიკურ სტრუქტურაში. მოსახლეობის 95%-ის შვედურად საუბრის გამო ალანდს გააჩნია განსაკუთრებული იდენტობა. კუნძულებზე განვითარდა პოლიტიკური პარტიების დამოუკიდებელი სისტემა, რომლებიც არ არიან დაკავშირებული ფინურ პარტიებთან. ალანდს გააჩნია საკუთარი, რეგიონალური მოქალაქეობა, რომლის შესაბამისადაც პირმა მინიმუმ 5 წელი უნდა იცხოვროს ალანდის კუნძულებზე, იმისთვის რათა შეძლოს უძრავი ქონების მესაკუთრეობა, მიიღოს არჩევნებზე ხმის მიცემის ან პარლამენტის წევრად კენჭისყრის უფლება.
მიუხედავად იმისა, რომ საგარეო პოლიტიკის საკითხები ცენტრალური ხელისუფლების კომპეტენციას განეკუთვნება, ალანდის კუნძულებს მაინც შეუძლია მასზე გავლენის მოხდენა. ალანდის ავტონომიის შესახებ კანონის შესაბამისად, ისეთ საერთაშორისო ხელშეკრულებას, რომელიც ეხება პროვინციისათვის მიკუთნებულ საკითხებს, ესაჭიროება ალანდის პარლამენტის მხარდაჭერა. რაც გულისხმობდა 1995 წელს ევროკავშირში ფინეთთან ერთად შესვლასთან დაკავშირებით ალანდის პარლამენტის პოზიციის დაფიქსირების აუცილებლობას.
 
მიუხედავად იმისა, რომ საგარეო პოლიტიკის საკითხები ცენტრალური ხელისუფლების კომპეტენციას განეკუთვნება, ალანდის კუნძულებს მაინც შეუძლია მასზე გავლენის მოხდენა. ალანდის ავტონომიის შესახებ კანონის შესაბამისად, ისეთ საერთაშორისო ხელშეკრულებას, რომელიც ეხება პროვინციისათვის მიკუთნებულ საკითხებს, ესაჭიროება ალანდის პარლამენტის მხარდაჭერა. რაც გულისხმობდა 1995 წელს [[ევროკავშირი|ევროკავშირში]] ფინეთთან ერთად შესვლასთან დაკავშირებით ალანდის პარლამენტის პოზიციის დაფიქსირების აუცილებლობას.
 
==სამხრეთ ტიროლი იტალიის შემადგენლობაში==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ავტონომია“-დან