ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 52:
===ფლორა და ფაუნა===
[[File:Borjomi NP, Near Marelisi.jpg|thumb|Bბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი, სოფელი მარელისი]]
მუნიციპალიტეტის მდიდარია [[ტყე]]ებით. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მდებარეობს [[ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი]]ს ნაწილი. მთისწინეთსა და დაბალ მთებში გავრცელებულია წიფლნარ-რცხილნარი. მასთან ერთად არის [[წაბლი]], [[მუხა]], [[ცაცხვი]], [[იფანი]] და სხვა. ზოგან გვხვდება წაბლნარ-რცხილნარისა და წაბლნარის მცირე კორომები. საშუალმთიან ზონაში ქვეტყეს ქმნის მარადმწვანე ბუჩქნარი: [[შქერი]], [[ბაძგი]], [[წყავი]], თაგვისარა. ფოთოლმცვივანთაგან მთავარია [[იელი (მცენარე)|იელი]] და [[ზღმარტლი]]. ბევრია მხვიარა: კოლხური სურო, ეკალღიჭი, კატაბარდა და სხვა. საშუალმთიან ზონაში გაბატონებულია წიფლნარი. მესხეთის ქედის ტყის ზემო სარტყელში გარდა ფოთლოვანებისა არის წიწვნოვნებიც: ნაძვნარ-სოჭნარი; ზოგან ნაძვნარი, რომელსაც [[წიფელი]] ურევია. მდიარეების, ძირულისა და დუმალის წყალგამყოფზე შემორჩენილია ფიჭვნარი. მუნიციპალიტეტის ტყის ზემო საზღვართან სუბალპური მეჩხერი ტყეა: მაღალმთის მუხა, [[ნეკერჩხალი]], არყი. უფრო მაღლა სუბალპური მდელოებია.
მუნიციპალიტეტის მთის ტყეებში ბინადრობს [[კავკასიური ირემი]], [[მურა დათვი]], [[ფოცხვერი]], [[მელა]], [[მგელი]], [[კვერნა]], [[მაჩვი]], [[დედოფალა]]. ბევრია [[კურდღელი]]. ფრინველებიდან აღსანიშნავია: [[კავკასიური როჭო]], [[მწყერი]], [[შაშვი]], [[კოდალა]], [[ქორი]], [[ყვავი]] და სხვა. მდინარეებში გავრცელებულია: [[ქაშაყი]], [[კოლხური ტობი]], [[ციმორი]], [[კოლხური წვერა]], [[ღორჯო]]. მდინარეთა ზემო დინებაში არის [[კალმახი]].
==ეკონომიკა==▼
[[File:Surami pass railway tunnel at Chkherimela river..jpg|thumb|სარკინიგზო გვირაბი სოფელ წიფასთან]]
[[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა პერიოდში]] რაიონის ეკონომიკის მთავარი დარგები იყო კვებისა და ხის დამამუშავებელი მრეწველობა. დაბა ორჯონიკიძეში მოქმედებდა ღვინის, ყველ-კარაქისა და ხილ-კენკრული ქარხნები. რაიონში ფუნქციონირებდა ღვინის ექვსი ქარხანა, რომლებიც ამზადებდა შამპანური ღვინის მასალას თბილისის შამპანური ღვინოების ქარხნისთვის, გარდა ამისა, მზადდებოდა საკონიაკე მასალა. მარელისში მოქმედებდა ავეჯის ფაბრიკა, ხოლო ბორითში გორის ბამბეულის კომბინატის საქსოვი ფილიალი. სოფლის მეურნეობის ძირითად დარგებს წარმოადგენდა მევენახეობა, მეხილეობა, მესიმინდეობა და მეცხოველეობა. განვითარებული იყო სამთომოპოვებითი მრეწველობა: სოფელ ბაბის მიდამოებში მოიპოვებიდა მარმარილო, ბაზალეთში — ცარცისა და კვარცის ქვიშები, ამაშუკეთში — თეთრი საშენი ქვა. სოფელ ზვარეში ისხმებოდა მინერალური წყალი ზვარე.▼
მუნიციპალიტეტის ტერიტორია საკვანძო როლს ასრულებს საქართველოს სატრანსპორტო სისტემაში. ის აკავშირებს დასავლეთ და აღმოსავლეთ საქართველოს [[წიფის გვირაბი]]თა (3910 მ.) და [[ხანდების გვირაბი]]თ (740 მ.). აქ გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს1]] და [[ხაშური]]-[[სამტრედია|სამტრედიის]] რკინიგზის მონაკვეთი. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რკინიგზის რამდენიმე სადგურია: [[ხარაგაული]], [[მოლითი (ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი)|მოლითი]], [[მარელისი]], [[წიფა (ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი)|წიფა]]. სახელმწიფო მნიშვნელობისაა მდინარე ჩხერიმელას ხეობაში გამავალი გზა. ადგილობრივი გზების სიგრძეა 215 კმ.▼
==მოსახლეობა==
Line 69 ⟶ 75:
|}
==ადმინისტრაციული ერთეულები===
==სიმბოლიკა==▼
[[File:Kharagauli COA.PNG|thumb|ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის გერბი|300პქ]]▼
{{მთავარი|ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის დროშა}}▼
{{მთავარი|ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის გერბი}}▼
ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს 2011 წლის 1 მარტის №02 დადგენილებით დამტკიცდა მუნიციპალიტეტის სიმბოლიკა. ხარაგაულის დროშა ვერტიკალურადაა გაყოფილი ორ ნაწილად – მწვანე და თეთრ ველებად. დროშის ცენტრში გამოსახულია ვერცხლისფერი-მწვანე ჯვარი. ჯვრის მკლავებს შორის გამოსახულია ოთხი მცირე ზომის ჯვარი. დროშის პროპორციაა 2:3. <ref name="simbolika">[http://www.heraldika.ge/index.php?m=793&map_id=39 heraldika.ge]</ref>▼
ხარაგაულის გერბის ფარი იყოფა 2 ნაწილად. I ნაწილი წარმოადგენს მწვანე ველს, II ნაწილი ვერცხლისფერ ველს. ფარის ორივე ველზე სიმბოლურად გამოსახულია მთები. ფარის ცენტრში მოთავსებულია მცირე ფარი, რომელიც გაკვეთილია და იყოფა ორ ველად - მწვანე და ვერცხლისფერ ველებად. მცირე ფარის ცენტრში გამოსახულია ვერცხლისფერ-მწვანე ჯვარი<ref name="simbolika"/> გერბის ფარს ზემოთ მოთავსებულია ვერცხლის გვირგვინი - სამკოშკიანი ქონგურებიანი გალავანი (ციხე-სიმაგრის ფორმის) ნახევრად ღია კარიბჭით. ფარს ქვემოთ მოთავსებულია გერბის დევიზის ვერცხლისფერ-მწვანე ბაფთა, რომლის ვერცხლისფერ ველზე შავით ჩაწერილია გერბის დევიზი - "ხარაგაული".<ref name="simbolika"/>▼
▲==ეკონომიკა==
▲[[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა პერიოდში]] რაიონის ეკონომიკის მთავარი დარგები იყო კვებისა და ხის დამამუშავებელი მრეწველობა. დაბა ორჯონიკიძეში მოქმედებდა ღვინის, ყველ-კარაქისა და ხილ-კენკრული ქარხნები. რაიონში ფუნქციონირებდა ღვინის ექვსი ქარხანა, რომლებიც ამზადებდა შამპანური ღვინის მასალას თბილისის შამპანური ღვინოების ქარხნისთვის, გარდა ამისა, მზადდებოდა საკონიაკე მასალა. მარელისში მოქმედებდა ავეჯის ფაბრიკა, ხოლო ბორითში გორის ბამბეულის კომბინატის საქსოვი ფილიალი. სოფლის მეურნეობის ძირითად დარგებს წარმოადგენდა მევენახეობა, მეხილეობა, მესიმინდეობა და მეცხოველეობა. განვითარებული იყო სამთომოპოვებითი მრეწველობა: სოფელ ბაბის მიდამოებში მოიპოვებიდა მარმარილო, ბაზალეთში — ცარცისა და კვარცის ქვიშები, ამაშუკეთში — თეთრი საშენი ქვა. სოფელ ზვარეში ისხმებოდა მინერალური წყალი ზვარე.
▲მუნიციპალიტეტის ტერიტორია საკვანძო როლს ასრულებს საქართველოს სატრანსპორტო სისტემაში. ის აკავშირებს დასავლეთ და აღმოსავლეთ საქართველოს [[წიფის გვირაბი]]თა (3910 მ.) და [[ხანდების გვირაბი]]თ (740 მ.). აქ გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს1]] და [[ხაშური]]-[[სამტრედია|სამტრედიის]] რკინიგზის მონაკვეთი. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რკინიგზის რამდენიმე სადგურია: [[ხარაგაული]], [[მოლითი (ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი)|მოლითი]], [[მარელისი]], [[წიფა (ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი)|წიფა]]. სახელმწიფო მნიშვნელობისაა მდინარე ჩხერიმელას ხეობაში გამავალი გზა. ადგილობრივი გზების სიგრძეა 215 კმ.
▲===ადმინისტრაციული ერთეულები<ref>[https://matsne.gov.ge/document/view/3864632?publication=0&fbclid=IwAR1nZlOyDINL1a-cdZ-OlP_0JeQ0p8iwhlVmsgLjw4AcQeCAF7WHF2dWdYU საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, დადგენილება №35 თავი IV, მუხლი 13]</ref>===
# დაბა ხარაგაულის ადმინისტრაციული ერთეული (სამოქმედო ტერიტორია – დაბა ხარაგაული);
Line 115 ⟶ 99:
# ხევის ადმინისტრაციული ერთეული (სამოქმედო ტერიტორია – სოფლები: გრიგალათი, ციცქიური, წაქვა, ხევი).
▲==სიმბოლიკა==
▲[[File:Kharagauli COA.PNG|thumb|ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის გერბი|300პქ]]
▲{{მთავარი|ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის დროშა}}
მუნიციპალიტეტში არის 11 საჯარო და 3 საბაზო სკოლა. მუნიციპალიტეტის ცენტრში, დაბა ხარაგაულში მოქმედებს მოსწავლეთა სახლი, [[საავადმყოფო]], [[პოლიკლინიკა]], კულტურის სახლი, სამუსიკო სკოლა, კინოთეატრი. 1998 წლის მარტიდან გამოდის გაზეთი „ჩემი ხარაგაული". მუნიციპალიტეტში ფუნქციონირებს 12 ბიბლიოთეკა<ref>[http://www.chemikharagauli.com/2012/01/22/soflis-bibliotekebi/ ხარაგაულში 12 სასოფლო ბიბლიოთეკის ფუნქციონირება აღდგა]</ref> ▼
▲{{მთავარი|ხარაგაულის მუნიციპალიტეტის გერბი}}
▲
▲ხარაგაულის გერბის ფარი იყოფა 2 ნაწილად. I ნაწილი წარმოადგენს მწვანე ველს, II ნაწილი ვერცხლისფერ ველს. ფარის ორივე ველზე სიმბოლურად გამოსახულია მთები. ფარის ცენტრში მოთავსებულია მცირე ფარი, რომელიც გაკვეთილია და იყოფა ორ ველად - მწვანე და ვერცხლისფერ ველებად. მცირე ფარის ცენტრში გამოსახულია ვერცხლისფერ-მწვანე ჯვარი<ref name="simbolika"/> გერბის ფარს ზემოთ მოთავსებულია ვერცხლის გვირგვინი - სამკოშკიანი ქონგურებიანი გალავანი (ციხე-სიმაგრის ფორმის) ნახევრად ღია კარიბჭით. ფარს ქვემოთ მოთავსებულია გერბის დევიზის ვერცხლისფერ-მწვანე ბაფთა, რომლის ვერცხლისფერ ველზე შავით ჩაწერილია გერბის დევიზი - "ხარაგაული".<ref name="simbolika"/>
==კულტურა==
[[File:Ghoresha Orjonikidze House Museum - Imeretian House "Oda".jpg|thumb|სერგო ორჯონიკიძის სახლ-მუზეუმი]]
▲მუნიციპალიტეტში არის 11 საჯარო და 3 საბაზო სკოლა.
==ღირსშესანიშნაობები==
Line 136 ⟶ 118:
მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არსებული ისტორიული ძეგლებიდან უმნიშვნელოვანესია [[უბისა]], IX საუკუნის სამონასტრო კომპლექსი, რომელიც გამოირჩევა XIV საუკუნეში მხატვარ [[დამიანე]]ს მიერ შესრულებული ფრესკებით.
მუნიციპალიტეტის
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|591|უკლება დდ. ზარდალიშვილი გ.}}
==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons|Category:Kharagauli district}}
*[http://kharagauli.ucoz.com ხარაგაული და ხარაგაულელები]
*[http://www.chemikharagauli.com/ გაზეთი "ჩემი ხარაგაული"]
*[http://www.borjomi-kharagauli-np.ge/ge/ ბორჯომ–ხარაგაულის ეროვნული პარკი]
Line 159 ⟶ 134:
{{ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი}}
{{იმერეთი}}
[[კატეგორია:ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი|*]]
| |||