ნეოდიმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 5:
-->|144,24<!-- ატომური მასა (მოლური მასა)
-->|182<!-- ატომის რადიუსი
-->|1): 531,5(5,51) 2): 3): <!-- იონიზაციის ენერგია
-->|[Xe] 4f<sup>4</sup> 6s<sup>2</sup><!-- ელექტრონული კონფიგურაცია
-->|184<!-- კოვალენტური რადიუსი
ხაზი 14:
-->|7,007<!-- სიმკვრივე
-->|27,42<ref name="ქე">{{წიგნი
|ავტორი = რედკოლ.: კნუნიანცი (მთ. რედ.)
|ნაწილი =
|სათაური = ქიმიური ენციკლოპედია: 5 ტომად
|ორიგინალი =
|ბმული =
|პასუხისმგებელი =
|გამოცემა =
|ადგილი = მოსკოვი
|გამომცემლობა = დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია
|წელი = 1992
|ტომი = 3
|გვერდი = 209
|გვერდები = 639
|სერია =
|isbn = 5—85270—039—8
|ტირაჟი = 50 000
}}
</ref><!-- ხვედრითი თბოტევადობა
ხაზი 59:
 
== სახელწოდების წარმომავლობა ==
სახელწოდება «ნეოდიმიუმი» წარმოადგენს ორი ბერძნული სიტყვის შერწყმას νέος «ახალი» და δίδυμος «ტყუპისცალი».
 
== ბუნებაში ==
{{details|იშვიათმიწა ელემენტები}}
 
ნეოდიმიუმის შემცველობა დედამიწის ქერქში შეადგენს (სხვადასხვა მონაცემებით) 25 — 37 გრ/ტ, ოკეანის წყალში 9,2{{e|−6}} მგრ/ლ<ref>J.P. Riley and Skirrow G. Chemical Oceanography V. I, 1965</ref>.
 
=== საბადოები ===
ნეოდიმიუმი შედის [[ლანთანოიდები]] შემადგენლობაში, რომელთა საბადოები მდებარეობენ [[რუსეთი|რუსეთში]], [[აშშ]]-ში, [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]], უკრაინაში[[უკრაინა]]ში, ავსტრალიაში[[ავსტრალია]]ში, ბრაზილიაში[[ბრაზილია]]ში, [[ინდოეთი|ინდოეთში]], სკანდინავიაში[[სკანდინავია]]ში. მაგრამ ძირითად მწარმოებელს წარმოადგენს [[ჩინეთი]]. თუ კი მსოფლიოში იშვიათმიწა ნედლეულის საერთო ბაზა შეადგენს მიახლოებით 100 მლნ. ტ, მაშინ ჩინეთზე მოდის 52 მლნ ტონამდე, და ჩინეთი მსოფლიო საჭიროების 92-94 % მიაწოდებს<ref name=autogenerated1>[http://energyland.ru/analitic-show-61004 ჩინელები ამუხრუჭებენ ალტერნატიულ ენერგეტიკას]</ref>.
 
== მიღება ==
Line 74 ⟶ 73:
== ღირებულება ==
99-99,9 %-ის სიწმინდის ნეოდიმიუმის ფასი შეადგენს 460 დოლარზე მეტი<ref>{{cite web
| url = http://www.metal-pages.com/metalprices/neodymium/
| title = Neodymium Prices
| accessdate = 2011-08-02
| lang = en
| archiveurl = http://www.webcitation.org/618S0lXr1
| archivedate = 2011-08-22
}}</ref> ერთ კილოგრამზე, წარმოების ტექნოლოგიაზე და ქვეყნის გათვალისწინებით, ასევე ბოლო პროდუქტის ფორმაზე და გამოყენების სფეროზე.
ბოლო დროს შეიმჩნევა ფასების სწრაფი ზრდა ნეოდიმიუმზე<ref name=autogenerated1 />.
 
Line 86 ⟶ 85:
ნეოდიმიუმი — ერთ ერთი ყველაზე ფართოდ გამოყენებადი ლანთანოიდია [[ცერიუმი|ცერიუმთან]] და [[ლანთანი|ლანთანთან]] ერთად. ნეოდიმიუმის გამოყენების მთავარ დარგებს წარმოადგენენ:
* სპეციალური კონსტრუქციული შენადნობებისა და ფოლადის (მოდიფიცირებული მაღალხარისხოვანი ფოლადების) [[ლეგირება]], ნეოდიმიუმი როგორც დანამატი, მინარევი (1,5 %-მდე) ერთნახევარჯერ ზრდის წმინდა [[ტიტანი (ელემენტი)|ტიტანის]] სიმტკიცეს და ამიტომაც გამოიყენებენ მის ლეგირებისათვის.
* მუდმივი მძლავრი [[მაგნიტი|მაგნიტების]] (ნეოდიმიუმი-[[იტრიუმი]]-[[კობალტი]], ნეოდიმიუმი-[[რკინა]]-[[ბორი (ელემენტი)|ბორი]]) წარმოებისათვის,
* ფერადი მინების (იისფერი ნეოდიმიუმიანი მინა) და ლაზერის მასალების (ტალღების სიგრძე 1063 [[ნმ]] - ინფრაწითელი გამოსხივება) წარმოებისათვის.
 
მასალა გამოიყენება სოფლის მეურნეობაშიც (სათესლე მასალის დამუშავება ამოსვლის დასაჩქარებლად და უხვი მოსავლიანობისათვის).
 
ნეოდიმიუმს შეუძლია ტელურიდების, ბისმუტისა და სტიბიუმის სელენიდების საფუძველის თერმოელექტრული მასალების სიმტკიცის მკვეთრად გაზრდა და გაზარდოს ამ მასალების თერმო-ე.მ.ძ. არის მინიშნება რომ, ნეოდიმიუმით ლეგირება ამტკიცებს ბისმუტი-ტელური-ცეზიუმის შენადნობების სისტემას, ასევე თერმო-ე.მ.ძ. და დროებით სტაბილურობას.
 
[[ნეოდიმიუმის ოქსიდი]] გამოიყენება როგორც დიელექტრიკი ზემცირე გაფართოების კოეფიციენტით.
Line 112 ⟶ 111:
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
<references />
 
{{პერიოდული ცხრილი}}
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ნეოდიმი“-დან