ჰარამხანა: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ჰარამხანა''' (წარმოიშვა {{lang-ar|حرام}} [ჰარამ] – აკრძალული, ხელუხლებელი და {{lang-fa| خانه}} [ხანი] – სახლი); ასევე „დარ-უს-სადეტს“ ანუ „ბედნიერების სახლს“) — [[ახლო აღმოსავლეთი|აღმოსავლურ ქვეყნებში]] ჰარამხანა ერქვა სახლს, რომელშიც ოჯახის უფროსი თავის [[ქალი|ქალებთან]], მონებთან და შვილებთან ერთად ბინადრობდა. ყველაზე ცნობილი [[ოტომანთა იმპერია|ოტომან]] სულთანთა ჰარამხანები იყო, თუმცა მათზე ადრე „ბედნიერების სახლი“ ჰქონდათ [[აბასიდები|აბასიდებსა]] და [[სელჩუკები|სელჩუკებსაც]].

 

ჰარამხანის მთავარი პერსონა თვით [[სულთანი]] ან დიდგვაროვანი იყო. ჰარამხანის განსაკუთრებით კოლორიტული მკვიდრები იყვნენ ჯარიეები (მონა-ხარჭები). გარდა ამისა, თანდათანობით ჩანოყალიბდა მომსახურეთა - [[საჭურისი|საჭურისთა]] განსაკუთრებული კლასი, რომლებიც ქალების [[უსაფრთხოება]]ზე ზრუნავდნენ.

 

ჯარიელიკი (ქალთა მონობა) უძველესი დროიდან არსებობა. ოტომანთა ჰარამხანაში პირველი მონები [[XII საუკუნე]]ში, სულთან ორხანეს დროს გაჩნდნენ. მას მერე, რაც ჰარამხანაში მონების ცოლებად მოყვანის ტრადიცია დამკვიდრდა, განსაკუთრებული უპირატესობით სარგებლობდნენ [[ჩერქეზები]], [[ქართველები]] და [[რუსები]]{{fact}}. კავკასიელი გოგონები აღმოსავლეთში უძველესი დროიდან სილამაზით იყვნენ განთქმულნი, ამიტომაც ჰარამხანა, ძირითადად, მათ ხარჯზე ივსებოდა {{fact}}.

 

== ფავორიტები ==

ყველაზე ლამაზი მონები სულთანთან განსაკუთრებით დაახლოებულნი იყვნენ.სულთანი მათგან ოთხს მსახურებად ირჩევდა, ოთხი კი - გიუზიდე (ფავორიტი) ხდებოდა.

 

 

ზოგიერთი ფავორიტის ცხოვრება უჩვეულო მოვლენით იყო სავსე. მაგალითად, [[ნაპოლეონი]]ს ცოლის ჟოზეფინას ბიძაშვილი ემი დე რივერი ჯერ კიდევ პატარა იყო, როდესაც [[საფრანგეთი]]დან მარტინიკზე მიმავალი ალჟირელმა მეკობრეებმა მოიტაცეს და გაყიდეს. ასე მოხვდა თურქ სულთან [[აბდულ ჰამიდ I]]- თან, რომელსაც ჭკვიანი, მორცხვი ქერა გოგონა ძალიან მოეწონა, [[ისლამი]] მიაღებინა და თავის ფავორიტად აქცია. მოგვიანებით ნაკშიდილად (გულის სამკაული) წოდებულმა ემიმ მას შვილიც გაუჩინა და აბდულის მეოთხე ცოლიც გახდა. წლების შემდეგ სწორედ მისი შვილი ავიდა ტახტზე. ემი დე რივერი [[ვალიდე]]დ (სულთნის დედა) იქცა და ოტომანთა იმპერიის ისტორიაში შევიდა.

 

== ბედნიერები ==

 

== სულთნის ცოლები ==

კადინ-ეფენდების (სულთნის ცოლების) რიცხვი ოთხიდან რვამდე იყო. პირველი ცოლი მთავარი იყო, დანარჩენები შესაბამისად - მეორე, მესამე.... რომელიმე ცოლის გარდაცვალების შემთხვევაში, სხვა ცოლი ან იკბალი მის რანგში გადადიოდა, სულთანი ამ გადაწყვეტილებას პირადად იღებდა.

 

 

სულთანს გამონაკლისი შემთხვევების გარდა არ ჰყავდა ოფიციალური ცოლი და არ ჰქონდა ურთიერთობა თავისუფალ მუსულმანთან (თავისუფალ მუსლიმ ქალს ჰარემში ხარჭად მისვლა ეკრძალება, სულთანს კი იმ ქალზე დაქორწინება, რომელიც არ წარმოადგენს არცერთ დინასტიას) ჰარამხანაში მოხვედრილი ქალები ხარჭებად ითვლებიან, მას შემდეგ რაც სულთანთან ან მის რომელიმე ვაჟთან ღამეს გაატარებს და მოწონებას დაიმსახურებს, მისი რჩეული ხდება და გოგონების საერთო ოთახიდან, გადაყავთ ფავორიტების ოთახში, თუ დაორსულდება და ვაჟი ეყოლება, ის სულთნის სტატუსს იღებს, გოგონას გაჩენის შემთხვევაში ის მხოლოდ ფავორიტად რჩება, ამასთანავე როგორც საგვარეულოს წევრის დედა, სხვა რჩეულებისაგან განსხვავდება.

 

[[1924]] წელს თურქეთი [[რესპუბლიკა]]დ გადაიქცა და დასრულდა ოტომანთა იმპერიის ისტორია, მასთან ერთად წარსულს ჩაბარდა ჰარამხანაც.

 

== იხილეთ აგრეთვე ==