აბედათის ციხესიმაგრე: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''აბედათის ციხე-დარბაზი''' — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] აგებული [[ციხესიმაგრე]] სოფელ [[აბედათი|აბედათში]], ([[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]]). ერთ-ერთი ვერსიით, ლეგენდარული „[[ონოგურისი]]“.

სოფელი [[აბედათი]] მდებარეობს [[მდინარე]] [[აბაშა (მდინარე)|აბაშის]] მარჯვენა სანაპიროზე. აბედათის ციხის ტერიტორიაზე გასულ საუკუნეში, [[პარმენ ზაქარაია]]ს ხელმძღვანელობით, ჩატარდა არქეოლოგიური გათხრები. ციხის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური ნაშთები მრავლად იპოვეს. პარმენ ზაქარაია ვარაუდობდა, რომ ნოქალაქევის ,,საკონტროლო ზონაში’’ იყო აგებული აბედათის ძველი ციხე, [[ონოგურისი]] და მას IV-VI საუკუნეებით ათარიღებდა, ხოლო აბედათის უკვე შუა საუკუნეებში აგებული ციხე-დარბაზსა და კოშკს დადიანების საგვარეულოს მიაკუთვნებენ.<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=40 აბედათის ციხე-დარბაზი (მარტვილის რ-ნი)]</ref> მდებარეობს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 130 მეტრზე.

ციხის ტერიტორიაზე ჩატარებული გათხრების შედეგად დადგინდა, რომ იგი მინიმუმ სამი ფენისგან შედგება, არქიტექტურული მასალა ძირითადად ადრეფეოდალური ხანისაა. ფლეთილი ქვით ნაგები ციხე ორი გალავნისგან შედგება, მთავარი [[გალავანი]], რომელმაც ჩვენამდე მოაღწია 10-12 მერიმეტრი სიმაღლისაა, გალავნის ჩრდილოეთი და აღმოსავლეთი კედლები მომრგვალებულია და უერთდება სამხრეთის გალავანს. ციხის სამხრეთიასასამხრეთისა და აღმოსავლეთის მონაკვეთები, მთის რელიეფის შესაბამისად, მეორე გალავნითაა შემოფარგლული. ფერდობს მიმყოლი ეს მეორე გალავანი ზემოდან მიწის დონეზეა დარღვეული. ფერდობზე გამავალი გალავანი მასში ჩართული კოშკით, ციხის თავდაპირველ ფენას უნდა მიეკუთვნებოდეს. ციხის დათარიღება, ცხადია [[IV საუკუნე|IV]]-[[VI საუკუნე|VI საუკუნით]] შეიძლება, მაგრამ იგი ალბათ მთელ შუა საუკუნეებში მოქმედი იყო ვიდრე [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] ბოლომდე. ამ ხნის განმავლობაში მას მრავალი დიდი და მცირე გადაკეთება განუცდია. გალავნის ტერიტორიაზე გათხრების შედეგად აღმოჩენილია ელინისტური ხანის ძვ. წ. III-I საუკუნეების კერამიკული მასალა, ასევე დასავლეთ საქართველოს XIII-XIV საუკუნეების კირმანეული და XVII-XVII საუკუნეების თურქული ვერცხლის მონეტები და ჩიბუხები.

ციხის შიგნით, აღმოსავლეთის კედელში ჩაშენებულია [[ეკლესია]], რომელიც არ უნდა იყოს ციხის თანდროულითანადროული. თავდაპირველად ციხეს შეუძლებელია საკუთარი ეკლესია არ ჰქონოდა, მაგრამ აღმოჩენილი ეკლესია უფრო გვიანდელია და პარმენ ზაქარაიასა და თამილა კაპანაძის აზრით [[IX საუკუნე|IX საუკუნის]] უნდა იყოს. იგი საშუალო ზომის დარბაზული ნაგებობაა, ნაშენი ოდნავ დამუშავებული ქვით. საშენად ძირითადად გამოყენებულია მოთეთრო კირქვა. ეკლესია წინა საუკუნის ბოლოს განუახლებიათ და იატაკი მოუწყვიათ კარგად თლილი ქვით. ეკლესიას დასავლეთით სწორკუთხა კარიბჭე აქვს და შესასვლელიც კარიც მხოლოდ ამ მხრიდან არის.