|
თაჯ-მაჰალი მოგოლთა მმართველობის პერიოდის არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუშად ითვლება, ამ სტილში გაერთიანებულია [[ინდური არქიტექტურა|ინდური]], [[სპარსული არქიტექტურა|სპარსული]] და [[თურქული არქიტექტურა|თურქული არქიტექტურის]] ელემენტები. მისი მთავარი არქიტექტორი იტალიიდან მოწვეული ჯერონიმო ვერონიო იყო.<br /> თაჯ-მაჰალის ყველაზე ნაცნობი ელემენტია თეთრგუმბათიანი [[მარმარილო]]ს მავზოლეუმი, თუმცა ეს ინტეგრირებულ სტრუქტურათა კომპლესის მხოლოდ ერთი ნაწილია.
ტაჯ მაჰალი ინდოელების მუსულმანი სულთნისშაჰ ჯაჰანის ბრძანებით ააგეს. შაჰმა ეს ნაგებობა მისი მეუღლის, მუმთაზ მაჰალის პატივსაცემად ააგო. შაჰს მეუღლე თურმე ძალიან უყვარდა და როცა იგი გარდაიცვალა, მწუხარებისგან ლამის ჭკუიდან შეიშალა. ქვეყანაში გლოვა გამოაცხადა და ყველანაირი ზეიმიაკრძალა. ცოტა ხანში შაჰმა ქალაქ აგრაში, მუმთაზ მაჰალის საფლავზე, დააწყებინაუზარმაზარი ტაძრის აგება. ამ ტაძრის ასაგებად 20.000-ზე მეტი მუშა მუშაობდა. აგრეთვებევრი არქიტექტორიიყო მოწვეული აზიის სხვადასხვა ქვეყნიდან და დაახლოებით 20 წლის შემდეგ ტაჯ მაჰალის შენებაც დასრულდა.მისი აშენების წელი, სხვადასხვა მონაცემის მიხედვით, სხვადასხვაა; მაგალითად, შაჰ ჯაჰანის დროინდელი ისტორიკოსი წერს, რომ მუმთაზ მაჰალის გარდაცვალებისთანავე დაიწყო ტაძრის შენება და იგი თორმეტ წელს გაგრძელდაო... ამის მიხედვით, ტაძარი 1631-1644 წლებში უნდა აგებულიყო. მაგრამთვითონ ტაძარზე გაკეთებული წარწერა იტყობინება, რომ ტაძარი 1648 წელს დასრულდა. ხოლო შაჰის შვილის წერილში კი ტაძრის აგების დროდ 1652 წელია დასახელებული.
'''''ტაჯ მაჰალი მზის ჩასვლისას'''''
'''როგორ აგებდნენ ტაჯ მაჰალს?'''
ტაჯ მაჰალის კედლები თეთრი მარმარილოსია, რომელიც საღამოს, მზის ჩასვლისას, ოქროსფრად მოჩანს.
თეთრი მარმარილო კი ძვირფასი თვლებითაა მოჩუქურთმებული. ტაჯმაჰალის აგებისას 28 სახეობის ძვირფასი და ნახევრად ძვირფასი ქვა გამოუყენებიათ.
'''''შენობა, საიდანაც შედიან ტაჯ მაჰალის ეზოში'''''
ტაძრის სიმაღლე 58 მეტრია, სიგანე კი - 56 მეტრი. ტაძრის ეზოში ყვავილებით სავსე თვალუწვდენელი მინდვრებია. ტაძრის წინ ხელოვნურადაა გაკეთებული აუზები დაშადრევნები. აუზების გვერდით კი კვიპაროსებია დარგული. მთელი ეს სანახაობა დასილამაზე ძალიან აოცებს ტურისტებს.
ტაძრის აშენებაზე ხალხში ლეგენდები დადის. ამ უზარმაზარი და ულამაზესი შენობის აგებარომ ადვილი არიქნებოდა, ეს ერთი შეხედვითაც ჩანს, მაგრამ, ლეგენდების მიხედვით, თითოეული მუშა და არქიტექტორი სიცოცხლით აგებდა თურმე ტაძრისთვის პასუხს. თურმეყველა არქიტექტორი მოკლეს და ყველა მუშას მარჯვენა ხელი მოჭრეს, სხვაგან და სხვამსგავსი ტაძარი კიდევ რომ არ აეგოთ.
შაჰ ჯაჰანს სურდა, რომ ტაჯ მაჰალის მსგავსი მეორე ტაძარი მდინარის მეორე მხარესაც აეგო, სადაც თვითონ დაიკრძალებოდა დაეს ორი ტაძარი ხიდით შეეერთებინა ერთმანეთისთვის. თუმცა მისი ეს სურვილი ვეღარგანხორციელდა, რადგან შაჰს მოწინააღმდეგეები დაუპირისპირდნენ და ციხეში ჩასვეს. შაჰის გეგმით, მეორე ტაძარი არ აშენებულა, შაჰ ჯაჰანი თეთრ ტაჯ მაჰალის ტაძარში დაკრძალეს, როცა გარდაიცვალა. ექნებოდა თუ არა მეორე ტაჯ მაჰალს შავი ფერი, არავინ იცის, შავი ტაჯ მაჰალის გეგმაც უფრო ხალხის გამონაგონს ჰგავს, რადგან რეალური ფაქტები ამის შესახებარ არსებობს.
ბოლოსიტყვაობა
ტაჯ მაჰალი დღეს მსოფლიო კულტურის მემკვიდრეობად ითვლება და მას იუნესკო მფარველობს 1963 წლიდან. გარდა იმისა, რომ ეს მშვენიერი თეთრი ტაძარი ტურისტებსიზიდავს, იგი სიყვარულის სიმბოლოცაა და ხალხი მას, როგორც დიდ სიწმინდეს, ისეუყურებს.
== იხილეთ აგრეთვე ==
| 