შუა ამერიკა (რეგიონი): განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა კონტინენტი
|სახელი = შუა ამერიკა
|სურათი
|ფართობი
|მოსახლეობა
|სიმჭიდროვე
|შემადგენლობა
|ქვეყნები =
|ქვეყნების_სია =
|ენები
|სასაათო სარტყელი
|ინტერნეტი =
|ქალაქები
}}
'''შუა ამერიკა''' — რეგიონი [[ამერიკა|ამერიკის]] შუა [[განედი|განედებზე]]. [[ჩრდილოეთ ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] სამხრეთ ნაწილში ის მოიცავს [[მექსიკა]]ს, [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] ქვეყნებსა და [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზს]]. ტერმინის თვალსაწიერი ძალზედ მრავალფეროვანია. ზოგჯერ, შუა ამერიკას მიაკუთვნებენ [[კოლუმბია]]სა და [[ვენესუელა]]საც. იშვიათად, რეგიონში არ შეჰყავთ კარიბის აუზი, ზოგჯერ კი მიაკუთვნებენ [[გვიანა|გვიანასაც]].<ref>[http://www.lib.utexas.edu/maps/americas/middleamerica.jpg CIA political map of Middle America]. 1994. [http://www.lib.utexas.edu/maps/ Perry-Castañeda Library Map Collection]; University of Texas Library Online</ref><ref>"[http://www.m-w.com/dictionary/Middle%20America Middle America]." ''[[Merriam-Webster|Merriam-Webster's Collegiate Dictionary]]'', 11th ed. 2003. (ISBN 0-87779-809-5) New York: Merriam-Webster, Inc.</ref><ref name=Augelli>{{cite journal|jstor=2561309|author=Augelli, John P.|title=The Rimland-Mainland Concept of Culture Areas in Middle America|publisher=''Annals of the Association of American Geographers''|year=1962 (Jun.)|pages=52 (2): 119–129|quote=Mexico, Central America, and the West Indies, to which the term is normally applicable, share a general [geographic] focus .... For some ... "Middle America" refers only to Mexico and Central America; others add the West Indies and, infrequently, even Colombia, Venezuela, and the Guianas. Occasionally, the term "Central America" is used synonymously with "Middle America," and for some German geographers "[[:de:Mittelamerika|Mittelamerika]]" refers to the isthmian territories from Panama to Guatemala.}}</ref>
[[ფიზიკური გეოგრაფია|ფიზიოგრაფიულად]], შუა ამერიკა გარდამავალი ტერიტორიაა ჩრდილოეთ ამერიკის დარჩენილ ნაწილსა და [[სამხრეთ ამერიკა]]ს შორის.<ref name="Idiot">Gonzalez, Joseph. 2004. [http://books.google.com/books?id=I4h9x5ZYDDIC&printsec=frontcover#PPA213,M1 "Middle America: Bridging Two Continents"] (ch. 17). ''The Complete Idiot's Guide to Geography.'' (ISBN 1-59257-188-3) New York: Alpha Books; pp. 213-7</ref> დასავლეთიდან, შუა ამერიკის კონტინენტური ნაწილი მოიცავს შევიწროვებული ყელის ზოლს, [[აშშ]]-ის სამხრეთში მდებარე [[კლდოვანი მთები]]ს სამხრეთ ნაწილსა და კოლუმბიაში მდებარე [[ანდები]]ს ჩრდილოეთ კიდეს შორის;<ref name="EB">"[http://www.britannica.com/eb/topic-381099/Middle-America Middle America]." ''[[Encyclopædia Britannica]]'' 2006. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc.</ref> ერთმანეთისგან გამოყოფს [[წყნარი ოკეანე|წყნარ]] და [[ატლანტის ოკეანე]]ებს. აღმოსავლეთით კი ასევე მოიცავს [[დიდი ანტილის კუნძულები|დიდ]] და [[მცირე ანტილის კუნძულები|მცირე ანტილებს]].<ref name=Idiot /> რეგიონი განვითარდა ადრეულ [[ცარცული სისტემა|ცარცულ სისტემაში]], ჩრდილოეთ ამერიკიდან სუბაერიული სამხრეთის მიმართულებით, როგორც ვულკანური სარტყელის კომპლექსური სისტემა; ამის შემდეგ, [[პლიოცენი]]ს ეპოქაში, თანდათან ჩამოყალიბდა მიწის ხიდი, როდესაც სამხრეთი დაბოლოება (პანამასთან) [[ახალი გლობალური ტექტონიკა|ტექტონიკური მოქმედებების]] შედეგად შეეჯახა სამხრეთ ამერიკას.<ref>Coney, Peter J. 1982. "[http://links.jstor.org/sici?sici=0026-6493(1982)69%3A3%3C432%3APTCOTB%3E2.0.CO%3B2-J Plate tectonic constraints on the biogeography of Middle America and the Caribbean region]." ''Annals of the Missouri Botanical Garden'': v. 69, pp. 432-443</ref>
▲[[Image:MiddleAmerica-pol.jpg|250px|thumb|left|შუა ამერიკა (პოლიტიკური)]]
ხანდახან, ტერმინ „შუა ამერიკას“ „ცენტრალური ამერიკის“ სინონიმად იყენებენ.<ref name=Augelli /> ინგლისურ ენაში ტერმინის სინონიმად იყენებენ [[მესოამერიკა]]ს,<ref name="EB" /><ref>[http://highered.mcgraw-hill.com/sites/007299634x/student_view0/glossary.html 'Glossary'] ''Images of the Past'', 4th ed. 2005. McGraw-Hill Higher Education.</ref> რომელიც ზოგადად აღნიშნავს კულტურულ რეგიონს ცენტრალური მექსიკიდან ჩრდილოეთ [[კოსტა-რიკა]]მდე.<ref>Dow, James W. 1999. ''[http://personalwebs.oakland.edu/~dow/personal/papers/meso/ca_of_ma.html The Cultural Anthropology of Middle America].''</ref>
| |||