ანჩისხატი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ეკლესიას ძველი სახელი არ შერჩენია. ანჩისხატი XVIII საუკუნეში ეწოდა, როდესაც აქ ანჩის (სამხრეთ საქართველოს) მონასტრიდან [[ბექა ოპიზარი|ბექა ოპიზარის]] (XII საუკუნე) მიერ მოჭედილი [[ანჩისხატი (ხატი)|მაცხოვრის ხატი]] გადმოასვენეს, რომელიც ადრე [[ანჩის საკათედრო ტაძარი|ანჩის საკათედრო ტაძარში]] ესვენა. მღვდელი [[პოლიევქტოს კარბელაშვილი]] ანჩისხატზე წერს:

ამისთანა შესანიშნავი განათლებულნი ეკკლესიისმსახურნიეკკლესიის მსახურნი იზიდავდნენ ანჩისხატის ტაძარში არათუ მარტო ქართველობას, არამედ სომხობას და თათრებსაც კი. თვით ეზო ტაძრისა მუდამ სიცოცხლით სავსე იყო: თავად-აზნაურობა და სამღვდელოება თავის შვილებს ჩვეულებრივ აქ აბარებდნენ სასწავლებლად(61). ანტონ I კათალიკოზი(62) 1744 წლიდგანვე შეუდგა ყრმათა აღსაზრდელ სკოლების გაუმჯობესობასა, შეადგინა სახელმძღვანელო წიგნები კატეხიზმოსი, გრამმატიკისა, გეოგრაფიისა, ანგარიშისა, ლოღიკისა, ფილოსოფიისადასხ. ”1683წელსკათოლიკოსნიკოლოზამილახვრისდაკვეთითეკლესიამოიხატა. აღსანიშნავია აბსიდის შუბლზე გამოსახული “იესეს ძირი”, რომელიც საქართველოში ბაგრატიონთა გვარის ბიბლიურ წარმომავლობას მიანიშნებს. ”

იმავე აღდგენის დროს თავდაპირველი სამი წყვილი ჯვრისებრი ბურჯი ორი წყვილი მრგვალი ბურჯით შეცვალეს. სამხრეთიდან ეკლესიას ჰქონდა თანადროული ეგვტერი, რომელსაც აღმოსავლეთით ეკვროდა ორი პატარა მართხკუთხა სათავსი. ეგვტერიც და სათავსებიც დანგრეულია, ჩანს მხოლოდ მათი კედლების ძირი. ტაძარში, ძირითადად, ახლად დაწერილიხატებია, ხოლო ტაძრის მთავარისიწმინდე–ანჩისხატი, იგივე ”პირიუფლისა” საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმშია დაცული. ანჩისხატის ტაძრის საფლავებიდან აღსანიშნავია კათოლიკოს-პატრიარქის წმინდა ევდემოსის(63) და დავით-გარეჯის წინამძღვრის ონოფრე მაჭუტაძის საფლავები. ჩრდილოეთ-დასავლეთის სვეტსა და დასავლეთის კედელს შუა განისვენებს მეფე არჩილის ასული, ბატონიშვილი მარიამი. ამბიონის მარცხნივ დაკრძალულია დეკანოზი სოლომონ ალექსის ძე მესხი, მარჯვნივ კედელთან გენერალ-მაიორი დიმიტრი ივანეს ძე ბუჭყიაშვილი. ანჩისხატის ტაძარი მდებარეობს ი. შავთელის ქუჩის #1–ში.