ქვეწარმავლები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
მ clean up, removed: {{Link FA|fr}} using AWB |
||
ხაზი 6:
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი =
| ქვეკლასი = [[ნიანგები]]
* [[Sphenodontia]]
ხაზი 17:
'''ქვეწარმავლები''', ''რეპტილიები'' (Reptilia), [[ხერხემლიანები|ხერხემლიან]] [[ცხოველები|ცხოველთა]] კლასი. ნამდვილი ხმელეთის ცხოველები არიან, რაც იმაში გამოიხატება, რომ ხმელეთზე მრავლდებიან და ვითარდებიან. დებენ ყვითრით მდიდარ და ნაჭუჭით დაფარულ კვერცხებს, ამფიბიებთან შედარებით უფრო სრულყოფილი სუნთქვისა (დიფერენცირებული ტრაქეითა და ფილტვებით) და სისხლის მიმოქცევის სისტემები აქვთ.
ქვეწარმავლები [[ფილტვები]]თ სუნთქავენ. ისინი,[[ამფიბიები]]ს მსგავსად, ჰაერიდან შთანთქავენ ჟანგბადსა და გამოყოფენ [[ნახშირორჟანგი|ნახშირორჟანგს]]. მათი მშრალი კანი არ არის შეგუებული კანით სუნთქვასთან, ამიტომ ქვეწარმავლის [[ფილტვები]] უფრო ძლიერი უნდა იყოს, ვიდრე ამფიბიებისა. მართლაც, რეპტილიების ფილტვებს აქვთ ნაკეცები, რის გამოც იზრდება მათი სასუნთქი ზედაპირი. ეს უზრუნველყოფს ჟანგბადის უხვად მიწოდებას ორგანიზმისათვის. ქვეწარმავლებს აქვთ მარტივი ტიხრებით მრავალ უჯრედად დაყოფილი ფილტვები, რომლებიც დანაოჭებულია. ქვეწარმავლების სხეულის ტემპერატურა არაა მუდმივი. იგი იცვლება ჰაერის ტემპერატურის შესაბამისად. რეპტილიები ცივსისხლიანი ცხოველები არიან.
უდაბნოს ქვიშაში მცხოვრები ქვეწარმავლები მცხუნვარე მზის ქვეშ დაცულნი არიან გამოშრობისაგან, ვინაიდან მათი გარეგანი საფარველი გამძლეა, მკვრივი და ცხოველს დაზიანებისა და წყლის დაკარგვისაგან იცავს, ე.ი. ცხოველის გამოშრობა არ ხდება. [[გველები]]ს სხეული დაფარულია რქოვანი ქერცლებით, [[ნიანგი]]სა და [[კუ]]ს სხეული დაფარულია რქოვანი ფარებით. სხეულის რქოვანა გარსი არ იზრდება, ამიტომ ცხოველის ზრდასთან ერთად ის სკდება. [[გველები]]ს სხეულიდან ძველი კანი ცვივა პატარა ან დიდ ნაჭრებად. ახალი რქოვანა გარსი წარმოიქმნება ძველის ქვეშ, კანის ზედა შრიდან. კანის გარე საფარველის გამოცვლას - კანის ცვლა ეწოდება. ქვეწარმავლები კანს იცვლიან.
რამდენადაც განსხვავებულია ქვეწარმავლების სახეობები და მათი ცხოვრების ნირი, იმდენად განსხვავებულია მათი კვება. რეპტილიები საკვებად ძირითადად სხვა ცხოველებს იყენებენ. გველი ნადირობს მსხვილ ცხოველებზე. მაგალითად: [[ჩვეულებრივი ანკარა]] წყალსატევებში იჭერს ბაყაყებს, [[გველგესლები|გველგესლა]] ჯერ [[შხამი]]თ კლავს მსხვერპლს, შემდეგ კი ყლაპავს.
რეპტილიები [[ფრინველები|ფრინველებთან]] და [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვრებთან]] ერთად განეკუთვნებიან უმაღლეს ხერხემლიანებს - [[ამნიონიანები|ამნიონიანებს]], რომელთა შორისაც ისინი უმდაბლეს ჯგუფს შეადგენენ.
ხაზი 29:
[[კატეგორია:ქვეწარმავლები]]
| |||