'''იაკობ შემოქმედელი''', ''იაკობ სამებელი'', (გვარად ''დუმბაძე'') — XVII-XVIII სს. [[ქართველები|ქართველი]] საეკლესიო მოღვაწე, პოეტი, [[შემოქმედის ეპარქია|შემოქმედელი მიტროპოლიტი]] 1647-1658 წლებში.
იაკობ დუმბაძე [[შემოქმედის ეპარქია|შემოქმედის მიტროპოლიტად]] იხსენიება [[1647]]-იდან. ქართლის მეფის [[გიორგი XI]]-ის დავალებით გალექსა [[ბაგრატ მუხრანბატონი]]ს ანტიმაჰმადიანური თხზულება - "უსჯულოს„უსჯულოს მოჰამადისა და ქრისტიანეთ გაბაასება" (შედგება 289 თექვსმეტმარცვლიანი სტროფისაგან). მასვე ეკუთვნის თითო სტროფიანი ლექსები - [[არჩილ II]]-ის ხოტბა, პასუხი [[იოსებ თბილელი]]ს შეკითხვა-გამოცანებზე, რომელიც ბიბლიურ თემას ეხება, და ერთიც წაღმა-უკუღმა წასაკითხი ფორმალისტური ლექსი. ზოგიერთი ხელნაწერის მიხედვით, იაკობ შემოქმედელს მიეწერება გადაკეთებული "[[აბდულმესიანი]]", რომელშიც ქების ობიექტი [[თამარი]]სა და [[დავით სოსლანი]]ს ნაცვლად არჩილ II-ა. იაკობ შემოქმედელს ქებით იხსენიებენ არჩილ II, [[დავით გურამიშვილი]], [[ანტონ I]], [[იოანე ბატონიშვილი]] და სხვები.
იაკობ შემოქმედელის სახელს ატარებს ერთ-ერთი ქუჩა [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]].
