მანგლისის სიონი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
რატომ ვშლით საჭირო ინფორმაციას? |
No edit summary |
||
ხაზი 61:
ისტორიული წყაროების მიხედვით, ამ ადგილას პირველი ქვის ტაძარი ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადების პერიოდში - IV საუკუნის 30-იან წლებში აგებულა. ლეონტი მროველის თანახმად, კონსტანტინე კეისრის მიერ მირიან მეფისათვის გამოგზავნილი ეპისკოპოსი იოანე, რომელსაც წმინდა რელიკვიები და უხვი განძეულობა მოჰქონდა საქართველოში ეკლესიათა ასაშენებლად, მცხეთაში ჩასვლამდე მანგლისში დაყოვნებულა, ტაძრის აშენება დაუწყია და ქრისტეს წმინდა ჯვრის ნაწილიც დაუტოვებია. V საუკუნეში ვახტანგ გორგასლის მიერ დაარსებულ საეპისკოპოსოებს შორის მანგლისი რიგით მეოთხედ მოიხსენიება.
ძეგლზე თვალნათლივ განირჩევა ორი სამშენებლო ფენა. პირველი - მარტივი ტეტრაკონქის გეგმის მქონე ტაძარია, რომელიც გარედან რვაწახნაგა
აღსანიშნავია, რომ ამ ტიპის ტაძრებს შორის მანგლისი უადრესი ნიმუშია, ამიტომ მისი დეტალები, არქიტექტურული თვალსაზრისით, ერთგვარ ამოსავალ წერტილს წარმოადგენს საქართველოში ამ ტიპის ხუროთმოძღვრების განვითარების თვალსაზრისით.
მანგლისის სიონის ძირითადი სივრცის გარშემომწერ კედლებში ჩაშენებული იყო ოთხი მცირე სათავსი, რომლებიც ძირითად სივრცეს უკავშირდებოდნენ. ეს ნიშნავს, რომ მანგლისის მშენებელი არქიტექტორი V საუკუნეში უკვე გრძნობდა ამ ხუროთმოძღვრული ტიპის ნაკლს - შიდა სივრცის სიმცირეს და დამატებითი
VII საუკუნეში მანგლისი ბიზანტიის იმპერატორ ჰერაკლეს შემოსევის დროს აოხრებულა და აქ დაცული სიწმინდეებიც გაუტაცებიათ. ისტორიული წყაროები მანგლისის შესახებ XI საუკუნის პირველ მეოთხედამდე ანუ გიორგი I-ის (1014-1027წწ) მეფობის ხანამდე დუმან. სწორედ ამ დროს რადიკალურად შეიცვალა ტაძრის არქიტექტურა. თავდაპირველი, V საუკუნის ნაგებობის აღმოსავლეთ მხარეს წინ წაიწია საკურთხევლის აფსიდამ, აქეთ-იქიდან მიემატა საკურთხევლის
აღმოსავლეთ ფასადზე მხატვრულ სახეს ქმნის კედელში ღრმად შეჭრილი, წყობის შემამსუბუქებელი ორი ნიში, რომელთა შუაშიც საკურთხევლის საკმაოდ დიდი და მოჩუქურთმებული სარკმელია მოთავსებული. სარკმლის ზედა ნაწილში მოცემულია სტილიზებული მცენარეული ორნამენტის ჩუქურთმებით შედგენილი ქუსლიანი წარბი (რკალისებური ზოლი სარკმლის ზედა მხარეს, ფაქტობრივად წარბის ფუნქციას ასრულებს), რომელიც ნიშების ზედა ნაწილშიც მეორდება და ერთმანეთს
თაღოვანი კარიბჭე დასავლეთ ფასადის მთავარი აქცენტია. მის ორივე მხარეს ამოყვანილია სამმაგ დეკორატიულ ნახევარსვეტზე დაფუძნებული თაღები და შემკულია რამდენიმე სახის ჩუქურთმით. ეს კარიბჭე XIX საუკუნეში შეაკეთეს, რაზეც მიუთითებს როგორც რუსული წარწერა რესტავრაციის შესახებ, აგრეთვე გადაწყობილი ქვებით შექმნილი ერთგვარი სიჭრელე. შესასვლელის მაღლა ორ რომბზე დამდგარი ჯვარია გამოსახული.
ხაზი 81:
XIX საუკუნეში ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგად XI საუკუნის მოხატულობიდან, რომელიც მთელ ტაძარს მოიცავდა, მხოლოდ გუმბათში არსებუ-ლი ფრესკები შემორჩა, რომლებიც ჯვრის ამაღლების გრანდიოზულ კომპოზიციას წარმოადგენენ.
ქრისტიანული ტრადიცია მანგლისის სიონს რამდენიმე მნიშვნელოვან სიწმინდეს უკავშირებს, მათ შორის უფლის სამსჭვალსა და წმინდა ჯვრის ნაწილებს. აქვეა დაბრძანებული იოანე მანგლელის თანმხლები სასწაულთმოქმედი ხატი - მანგლისის ღვთისმშობელი. გადმოცემის თანახმად, სამხრეთ შესასვლელის პირდაპირ
== იხილეთ აგრეთვე==
|