ვიკიპედია

უესექსის დინასტია: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
აუ ეს ადამიანი კიდევ ცოცხალია? :D
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინგლისის ისტორია}}
{{ვიკი}}
'''უესექსის დინასტია''' — უესექსის სამეფოს მმართველი დინასტია 802-927 წლებში, რომელიც 927 წელს ინგლისის გაერთიანების შემდეგ ინგლისის მმართველი დინასტიაც გახდა 1066 წლამდე.
 
უესექსის დინასტია- უესექსის სამეფოს სათავეში ედგა 802-927 წლებში, ერთიან ინგლისს 927-1066 წლებში.დინასტიას სათავე დაუდო კენტის მეფე ეალმუნდისელმუნდის ვაჟმა, ეგბერტმა (802-839). 825 წელს მან დაამარცხა მერსიის მეფე ბერნვულფი. ამ გამარჯვების შემდეგ უესექსს, სასექსი და ესექსი შეუერთდა. დინასტიის შემდეგიყველაზე წარმომადგენლებიცნობილი იყვნენწარმომადგენელია ეთელვულფ-I(839-858),ალფრედ ეთელბალდი(858-860),დიდი ეთელბერტ-I(860871-865), ეთელრედ-I(865-871899). ალფრედმისი დიდის(871-899)მმართველობისას, დროს878 წელს უესექსის სამეფომ დაამარცხა დანიელი ვიკინგები(878წ.), შემოერთებულ886 იქნაწელს კი შემოიერთა კორნუოლი და ლონდონი(886წ.). ალფრედ დიდის ვაჟმა [[ედუარდ უფროსი|ედუარდ უფროსმა]] (899-924), 910-918 წლებში სასტიკი ბრძოლები აწარმოა დენლოს წინააღმდეგ და ინგლისი გააერთიანა., ედუარდ უფროსისმისი ვაჟი [[ათელსტანი]] მთელი ინგლისის მეფე გახდა.კი 927 წელს უესექსისმთელი სამეფომინგლისის არსებობამეფე შეწყვიტა და დაიწყო ინგლისის ისტორიაგახდა. უესექსის დინასტია წარმატებით მართავდა ინგლისს. 937 წელს ანგლო-საქსებმა ბრუნანბერგის ბრძოლაში დაამარცხეს შოტლანდიის მეფე [[კონსტანტინე- II. უესექსის(შოტლანდია)|კონსტანტინე II]]. დინასტია დაქვეითდა [[ეთელრედ- უწიგნური|ეთელრედ II უწიგნურის]] (978-1016) მმართველობისას. 991 წელს მალდონის ბრძოლაში ანგლო -საქსები დაამარცა ნორვეგიის მეფე ოლაფ- I-მა. XI საუკუნის დასაწყისში ეთელრედი ვიკინგებს სასტიკ წინააღმდეგობას უწევდათ.უწევდა, მაგრამ 1013 წელს დანიის მეფე [[სვენ ჩანგალწვერამI|სვენ წვერფიწალამ]] (987-1014) ინგლისი დაიპყრო. ეთელრედი ნორმანდიაში გაიქცა, თუმცა შემდეგ ტახტის დაბრუნება მცირე ხნით მოახერხა. 1016 წელს აშინგტონის ბრძოლაში(1016წ.18 ოქტომბერი)მისი ვაჟი, [[ედმუნდ რკინისმხარა]], დაამარცხა [[კნუდ დიდმადიდი|კნუდ სვენის ძემდიდმა]]. ინგლისის ისტორიაში დაიწყო დანიელი მეფეების მმართველობა (1016-1042). 1042 წელს ეთელრედის მეორე ვაჟის ედუარდ აღმსარებლის (1003-1066) გამეფებით აღდგა ანგლო -საქსთა ხელისუფლება. 1066 წლის 14 ოქტომბერს უესექსის დინასტიის უკანასკნელი წარმომადგენელი, ჰაროლდ გოდვინსონი, ჰასტინგზის[[ჰასტინგსის ბრძოლაშიბრძოლა]]ში ინგლისში შემოჭრილმა ნორმანებმა მოკლეს.
 
ანგლო-საქსებმა დინასტიის გაგრძელება სცადეს [[ედგარ ეთელინგი]]ს მეშვეობით, თუმცა მას რეალურად ქვეყანა არ უმართია. შემდგომში ინგლისის მეფემ, [[ჰენრი I]]-მა ცოლად მოიყვანა ედგარის დისშვილი, შოტლანდიის პრინცესა, [[მატილდა (შოტლანდია)|მატილდა]], რითიც ორი დინასტია ერთმანეთს დაუკავშირდა.
 
== დინასტიის წარმომადგენლები ==
=== უესექსის სამეფო ===
* [[ეგბერტი (უესექსი)|ეგბერტი]] (Egbert, [[802]] — [[839]])
* [[ეთელვულფ I (უესექსი)|ეთელვულფ I]] (Æthelwulf, [[839]] — [[858]])
* [[ეთელბალდ I (უესექსი)|ეთელბალდ I]] (Æthelbald, [[858]] — [[860]])
* [[ეთელბერტ I (უესექსი)|ეთელბერტ I]] (Æthelberht, [[860]] — [[865]])
* [[ეთელრედ I (უესექსი)|ეთელრედ I]] (Æthelred, [[865]] — [[871]])
* [[ალფრედ დიდი]] (Alfred the Great, [[871]] — [[899]])
* [[ედუარდ უფროსი]] (Edward the Elder, [[899]] — [[924]])
* [[ათელსტანი]] (Æthelstan, [[924]] — [[927]])
 
=== ინგლისის სამეფო ===
* ათელსტანი (Æthelstan, [[927]] — [[939]])
* [[ედმუნდ I]] (Edmund I, [[939]] — [[946]])
* [[ედრედი]] (Edred, [[946]] — [[955]])
* [[ედვი]] (Edwy, [[955]] — [[959]])
* [[ედგარი (ინგლისი)|ედგარი]] (Edgar, [[959]] — [[975]])
* [[ედუარდ წამებული]] (Edward the Martyr, [[975]] — [[978]])
* [[ეთელრედ უწიგნური]] (Ethelred the Unready, [[978]] — [[1013]], [[1014]] — [[1016]])
* [[ედმუნდ რკინისმხარა]] (Edmund Ironside, [[1016]])
* [[ედუარდ აღმსარებელი]] (Edward the Confessor, [[1042]] — [[1066]])
* [[ჰაროლდ გოდვინსონი]] (Harold II Godwinson, [[1066]])
* [[ედგარ ეთელინგი]] (Edgar Ætheling, [[1066]])
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ინგლისის მონარქების სია]]
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.britannia.com/history/monarchs/saxons_wessex.html საქსი მეფეები - უესექსის დინასტია]
* [http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/TheAnglo-Saxonkings/Overview.aspx ანგლო-საქსები] — ბრიტანეთის მონარქების ოფიციალური გვერდი.
 
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ისტორია]]
[[კატეგორია:დინასტიები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/უესექსის_დინასტია“-დან