კელტური ენები: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 23:
კელტური ენების და ერების გავრცელება [[ევროპა]]ში დაკავშირებული არის [[რკინის ხანა]]სთან ხოლო შემდგომ ლათინურ კულტურასთან. სავარაუდო სამშობლოდ მიიჩნევა [[ცენტრალური ევროპა]] მდინარე [[რაინი|რაინსა]] და [[დუნაი]]ს შორის. I ათასწლეულის პირველ ნახევარში მათ შეაღწიეს [[ბრიტანეთი]]ს კუნძულზე დაახლოებით მე-VII-ში ჩვ.წ, [[გალია]]ში მე-VI-ში ჩვ.წ, იბერიის ნახევარკუნძულზე მე-V-ში ჩვ.წ. ისინი ვრცელდებოდნენ სამხრეთით [[ალპები]]ს გავლით და სახლდებოდნენ ჩრდილოეთ [[იტალია]]ში და ბოლოს III საუკუნეში ჩვ.წ. მიაღწიეს [[საბერძნეთი|საბერძნეთამდე]] და [[მცირე აზია]]მდე.
== კლასიფიკაცია ==▼
კელტური ენები იყოფა ოთხ ძირითად ჯგუფად: გოიდელური, ბრიტული, გალიური და ჰისპანო-კელტური.
კელტური ენების შიდა გენეალოგიურ კლასიფიკაციასთან დაკავშირებით არაერთგვაროვანი მოსაზრებებია. ძირითადი ჰიპოთეზის მიხედვით კელტურ ენებს ყოფენ კუნძულოვან (ახალ კელტურ) ენებად და კონტინენტურ (ძველ კელტურ) ენებად. მსგავსი დაყოფა ხდება, როგორც ლინგვისტური, ასევე ქრონოლოგიური ურთიერთკავშირის და ტერიტორიული გავრცელების მიხედვით. კუნძულოვან ენათა ჯგუფში აჯგუფებენ ცოცხალ და არც ისე დიდი ხნის წინ გამქრალი ენებს: ბრიტულს და გოიდელურს, ხოლო კონტინენტურში მკვდარ და ძალიან ცუდად დოკუმენტირებული ენებს: ჰისპანო-კელტურს და გალიურს. ჰიპოთეზის მომხრეები ყურადღებას ამახვილებენ ლინგვისტურ მახასიათებლებზე, რომელიც V საუკუნის შემდეგ გაჩნდა ძირითადად კუნძულოვანი ენებში, მათ შეიძინეს გარკვეული განმასხვავებელი ნიშნები, რომელთა უმრავლესობაც უნიკალურია არა მარტო კელტური ენების ფარგლებში, არამედ მთლიანად ინდოევროპულ ოჯახში.
მეორე ჰიპოთეზის მიხედვით ეგრედ წოდებულ Q ჯგუფის ენებში ერთად ჯგუფთება გალიური და ბრიტული ენები, ხოლო P ჯგუფში ჰისპანო-კელტური ენები და გოიდელური ენები.
'''კუნძულოვანი კელტური ენები'''
Line 41 ⟶ 46:
'''კონტინენტალური ენები'''
* გალიური ენები
Line 54 ⟶ 57:
** ლუზიტანური ენა ?
** ტარტესიული ენა ?
▲== კლასიფიკაცია ==
{| class="wikitable"
Line 80 ⟶ 73:
| {{flag|უელსი}} 611,000
{{flag|ინგლისი}} 150,000
{{flag|არგენტინა}} 5,000
| {{flag|უელსი}}
|-
Line 97 ⟶ 90:
| [[ბრეტანი]]
|-
| [[შოტლანდიური ენა]]
| Gàidhlig
| [[გოიდელური ენები]]
Line 107 ⟶ 100:
| [[ბრიტული ენები]]
| 3,000
| {{flag|ინგლისი}}
|-
| [[მენური ენა]]
Line 115 ⟶ 108:
| {{flag|კუნძული მენი}}
|-
== ლიტერატურა ==
|