ანდრომედეს გალაქტიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ removed Category:ასტრონომია using HotCat |
მ clean up, replaced: კურტის → კერტის (4) using AWB |
||
ხაზი 17:
| აბსოლუტური ვარსკვლავიერი სიდიდე = -20
}}
'''ანდრომედას გალაქტიკა''' სპირალური [[გალაქტიკა]]ა. რომელიც დაახლოებით 2,5 მილიონი [[სინათლის წელიწადი|სინათლის წლის]] მანძილზე იმყოდება [[დედამიწა|დედამიწიდან]], ანდრომედას [[თანავარსკვლავედები|თანავარსკვლავედში]]. ის, ასევე, ცნობილია, როგორც "მესიერ 31", M31 ან NGC 224. ანდრომედა ხშირად არის მოხსენიებული ძველ ტექსტებში, როგორც "დიდებული ანდრომედას ნისლეული". ეს გალაქტიკა უახლოესი ''სპირალური'' გალაქტიკაა, რომელიც [[ირმის ნახტომი|ჩვენს გალაქტიკასთან]] მდებარეობს, მაგრამ არა ყველაზე უახლოესი. მან თავისი სახელი მიიღო იმ ცის ნაწილიდან, რომელშიც ის ჩნდება ხოლმე - ანდრომედას თანავარსკვლავედში, რომელმაც ეს სახელი [[მითოლოგია|მითოლოგიური]] პრინცესა ანდრომედასგან მიიღო. M31 ყველაზე დიდი გალაქტიკაა "[[ადგილობრივი ჯგუფი|ადგილობრივ ჯგუფში]]", რომელიც ასევე მოიცავს ჩვენს [[ირმის ნახტომი|"ირმის ნახტომს"]] და 30-მდე სხვა შედარებით პატარა გალაქტიკას. მართალია ანდრომედა უდიდესია "[[ადგილობრივი ჯგუფი|ადგილობრივ ჯგუფში]]", მაგრამ ის ყველაზე მასიური არაა. ახალ კვლევებს თუ დავუჯერებთ, ჩვენი გალაქტიკა შეიცავს უფრო მეტ [[ბნელიმატერია|ბნელ მატერიას]] და სრულიად შესაძლებელია "ირმის ნახტომი" იყო ყველაზე მასიური [[ადგილობრივი ჯგუფი|ჯგუფში]]. 2006 წლის დაკვირვებების მიხედვით, რომელიც "სპიცერის" ინფრაწითელი [[ტელესკოპი]]თ მოხდა, M31-ში არსებობს 1 ტრილიონი [[ვარსკვლავი]]: სულ ცოტა, ორჯერ მეტი, ვიდრე ჩვენს გალაქტიკაში. "ირმის ნახტომში" მეცნიერებმა შეაფასეს ვარსკვლავების რაოდენობა და გამოვიდა, რომ ის შეიცავს 200-400 მილიარს მნათობს.
Line 29 ⟶ 28:
1864 წელს, უილიამ ჰიუგინსი დააკვირდა M31-ის [[ელექტრომაგნიტური გამოსხივება|სპექტრს]] და შენიშნა, რომ ის განსხვავდება გაზური [[ნისლეული]]სგან. M31-ის სპექტრმა გამოსახა [[სიხშირე]]ების მთლიანი გარემო, რაც დაეხმარა მეცნიერს ობიექტის [[ქიმია|ქიმიური]] შედგენილობის განსაზღვრაში. ანდრომედას ნისლეულის სპექტრი ძალიან ემთხვეოდა ინდივიდუალური ვარსკვლავების სპექტრს და აქედან დაასკვნეს, რომ მას უნდა ჰქონოდა ვარსკვლავური ბუნება. 1885-ში, ანდომედაში დაინახეს [[სუპერნოვა]] (ცნობილია, როგორც S Andromedae) და პირველად მას აკვირდებოდნენ, როგორც [[გალაქტიკა]]ს. იმ დროისთვის, M31 მიჩნეული იყო, როგორც უახლოესი ობიექტი.
[[ფაილი:
ანდრომედას პირველი ფოტო-სურათები გადაიღო 1887 წელს ისააკ რობერტსმა თავისი პირადი ობსერვატორიიდან, რომელიც [[ინგლისი|ინგლისში]], კერძოდ კი სუსექსში მდებარეობდა. დიდხნიანმა ექსპოზიციამ საშუალება მისცა მეცნიერს, ისტორიაში პირველად დაენახა გალაქტიკის სპირალური სტრუქტურა. თუმცა, იმ დროისთვის ეს ობიექტი მაინც მიჩნეული იყო, როგორც ნისლეული ჩვენს გალაქტიკაში და მეცნიერმა არასწორად დაიჯერა, რომ M31 მსგავსი სპირალური ნისლეული სინამდვილეში ვარსკვლავური სისტემები იყვნენ, რომელსაც ჰყავდათ [[პლანეტა|პლანეტები]] გარშემო თავიანთი [[თანამგზავრი|თანამგზავრებით]]. ამ ობიექტის სიჩქარე ჩვენს [[მზის სისტემა|მზის სისტემის]] მიმართ 1912 წელს გაზომა ვესტო სლიფერმა ლოუელის ობსერვატორიაში, სპექტროსკოპის გამოყენებით. შედეგი იყო იმ დროისთვის რეკორდული სიჩქარე - 300 კმ/წმ. ანდრომედა [[მზე|მზის]] მიმართულებით მოდიოდა ამ [[სიჩქარე|სიჩქარით.]]
=== კუნძულისებრი სამყარო ===
[[ფაილი:
1917 წელს, ამერიკელმა ასტრონომმა ჰებერ
[[ფაილი:Stars in the Andromeda Galaxy's disc.jpg|thumb|250px|right|ვარსკვლავები ანდრომედას გალაქტიკის დისკოში]]
1920 წელს, "დიდი დებატები" გაჩნდა
რადიო გამოსხივებები ანდრომედადან პირველად დააფიქირეს [[ჰენბარი ბრაუნი|ჰენბარი ბრაუნმა]] და [[კირილ ჰაზარდი|კირილ ჰაზარდმა]] Jodrell Bank Observatory-ში 218 ფუტიანი "ტრანზიტული ტელესკოპის" გამოყენებით. მათ ამის შესახებ 1950 წელს განაცხადეს. გალაქტიკის პირველი რადიო რუკები შექმნეს [[ჯონ ბოლდვინი|ჯონ ბოლდვინმა]] და მისმა თანამშრომლებმა "კემბრიჯის რადიო ასტრონომიის ჯგუფიდან." ანდრომედას გალაქტიკის ბირთვს რადიოასტრონომიის კატალოგში - [[2C]] მოიხსენიებენ, როგორც [[2C 56]]. 2009 წელს ამ გალაქტიკაში მეცნიერებმა [[პლანეტა]] შეამჩნიეს [[გრავიტაციული ლინზირება|მიკროლინზირების]] მეთოდით, მაგრამ ის ჯერ [[კანდიდატი პლანეტა]]ა და პლანეტად აღიარების მოლოდინშია.
|