კოლხეთის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''კოლხეთის სამეფო''' ({{lang-el|Κολχίς, kŏl´kĬs}}) (ძვ. ქართული წყაროებით - ''ეგრისი'') – დასავლეთ [[საქართველო]]ს დიდი სახელმწიფოებრივი გაერთიანება. ძველ [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნულ მითოლოგიაში]] აღწერილია, როგორც [[აიეტი (მითოლოგია)|აიეტისა]] და [[მედეა (მითოლოგია)|მედეას]] სამშობლო, და [[არგონავტები|არგონავტების]] მოგზაურობის დანიშნულების ადგილი. უძველესი რეგიონი მოიცავდა დღევანდელ [[აფხაზეთი|აფხაზეთსა]], [[სამეგრელო|სამეგრელოს]], [[იმერეთისვანეთი|იმერეთსსვანეთს]], [[გურიარაჭა|გურიასრაჭას]], [[აჭარაიმერეთი|აჭარასიმერეთს]], [[სვანეთიგურია|სვანეთსგურიას]], [[რაჭააჭარა|რაჭასაჭარას]], [[აფხაზეთირუსეთი|აფხაზეთსარუსეთის]] [[სოჭი|სოჭის]] მხარეს და თანამედროვე [[თურქეთი|თურქეთის]] [[რიზეს პროვინცია|რიზეს პროვინციას]], ასევე [[ტრაპიზონის პროვინცია|ტრაპიზონისა]] და [[ართვინის პროვინცია|ართვინის პროვინციების]] მნიშვნელოვან ნაწილსა და [[რუსეთი|რუსეთის]] [[სოჭი|სოჭის]] მხარესნაწილს.

ამ პერიოდის კოლხეთი დასახლებული იყო მონათესავე, თუმცა ერთმანეთისგან საკმაოდ განსხვავებული ტომებით, განლაგებული ძირითადად შავი ზღვის სანაპირო ზოლზე. ამ ტომთაგან გამოირჩეოდნენ სოანები, მაქელონები, ჰენიოხები, ზიდრეტები, ლაზები, [[ტიბარენები]], [[მოსინიკები]], [[მაკრონები]], [[მოსკები]], მარები, [[აფსილები]], აბაზგებისანები, [[სანიგები]], მელანხლაენებიგელონები და გელონებიმელანხლაენები.

კიმერიელებისასკვითებისა და სკვითებისკიმერიელების შემოსევებით დაუძლურებული სამეფო ძვ. წ. 730-720-იანებში [[აქამენიდი სპარსეთი]]ს იმპერიის გავლენის ქვეშ ექცევა ძვ. წ. VI საუკუნის შუა წლებში. სკვითებისა და კიმირიელების დიდი ნაწილი მომთაბარე ცხოვრებას ეწეოდა და უმთავრესად მესაქონლეობას და ცხენების მოშენებას მისდევდა. ამ მეომარ მომთაბარეთა ცხენოსანი ლაშქარი იმ დროისათვის საშინელ ძალას წარმოადგენდა და თავისი მოძრაობის გზაზე ყველაფერს ანადგურებდა. სამხრეთ კოლხეთში მცხოვრები ტომები (ტიბარენები, მოსინიკები, მაკრონების, მოსქები და მარები) სპარსეთის მე-19 სატრაპოში მოაქციეს, ხოლო ჩრდილოეთი ტომები უსისხლოდ დანებდნენ და ხარკის სახით ყოველ ხუთ წელიწადში 100 ქალიშვილსაჭაბუკსა და 100 ჭაბუკსქალიშვილს უგზავნიდნენ სპარსეთის მეფეს. აქამენიდთა უზარმაზარი იმპერიის სხვა რეგიონებთან მზარდი კომერციული და ეკონომიკური კავშირების წყალობით კოლხების მიწების სოციო-ეკონომიკური განვითარება დაჩქარდა. მოძლიერებულმა კოლხებმა შედეგად სპარსეთის უღელი გადააგდეს და ისევ დამოუკიდებელი სახელმწიფო შექმნეს. არსებობს მითი, კოლხის მფლობელის მეუფე '''ხარატა'''–ს შესახებ {{fact}}

ძვ.წ. 5 საუკუნეში იქნა აღმოჩენილი ტრაქტატი რომლის მიხედვითაც მეუფე ''ხარატა'' იყო უმდიდრესი კოლხისკოლხეთის მმართველი.

რეგიონის განვითარებული ეკონომიკა და ხელშემწყობი გეოგრაფიული და ბუნებრივი პირობები კოლხეთს განსაკუთრებით მიმზიდველს ხდიდა მილესელი ბერძნებისთვის, რომელთაც კოლხეთის კოლონიზაცია მოახერხეს ძვ. წ. VI-V საუკუნეებში და შავი ზღვის სანაპიროზე [[ფაზისი|ფაზისში]], [[გონიო]]სა და [[დიოსკურია]]ში სავაჭრო პორტები დააარსეს. ძველი ბერძენული თქმის თანახმად ეს ”ყველაზე''ყველაზე შორეული ვოიაჟი”ვოიაჟი'' იყო უკიდურეს აღმოსავლეთში, რომელიც იმდროინდელი ელინისტური საზოგადოებისთვის ცნობილი იყო, საიდანაც მზე ამოდიოდა. ეს მიწა მდებარეობდა [[ალექსანდრე მაკედონელი|ალექსანდრე დიდის]] მიერ დაპყრობილ მიწათა აღმოსავლეთ საზღვართან. ფაზისი და დიოსკურია ბრწყინვალე ბერძნული ქალაქები გახდა, რომელიც დიდვაჭარი ოლიგარქების მიერ იმართებოდა, თუმცა მათ დროდადრო გარშემო მცხოვრები კოლხური ტომები აწუხებდნენ, სანამ საბოლოო ასიმილაციას განიცდიდნენ. სპარსეთის იმპერიის დაცემის შემდეგ კოლხეთის მნიშვნელოვანი ნაწილი ადგილობრივად ცნობილი, როგორც [[ეგრისი]], [[იბერია|იბერიის სამეფოს]] ნაწილი გახდა დაახ. [[ძვ. წ. 302]] წელს. თუმცა კოლხეთი იბერიას მალევე გამოეყო და რამდენიმე მცირე სამთავროდ დაიშალა. კოლხეთის სამთავროები დამოუკიდებლობას ინარჩუნებდნენ რეგიონის [[მითრიდატე VI ევპატორი|მითრიდატე პონტოელის]] მიერ დაპრყობამდე (ძვ. წ. 101).