ფარსმან თმოგველი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
+ლიტერატურა
No edit summary
ხაზი 1:
'''ფარსმან თმოგველი''', ჯავახეთის დიდი ფეოდალი XI საუკუნის შუა წლებში, თმოგვის მემამულე, ჯავახეთის [[ერისთავთერისთავი]], სათხის ეკლესიის (ახლანდელი [[ნინოწმინდის რაიონი]]) ამშენებელი. ეკუთვნოდა ახალი ჩორჩანელთა საგვარეულოს, რომელიც წარმოიქმნა IX საუკუნეში, ჩორჩანელებისა და ბაჰლაუნდების დანათესავების შედეგად (უშუალოდ გარდაცვლილი [[გიორგი ჩორჩანელი|გიორგი ჩორჩანელის]] მამულს და საგვარეულო სახელწოდებას დაეუფლა მისი დის - მირიან ბაჰლაუნდის ცოლის თეკლას შთამომავლობა).
 
ფარსმან თმოგველი სულას შვილი ყოფილა. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ სულა იყო შვილი ივანე სულას ძისა, რომელმაც X საუკუნის 70-იან წლებში მონაწილეობა მიიღო დავით კურაპალატის ლაშქრობაში ბარდა სკლიაროსის წინააღმდეგ და რომელიც მოხსენიებულია [[ზარზმის მონასტერი|ზარზმის]] სამრეკლოში ჩატანებულ წარწერაში ეგვტერის ამშენებლად.
 
XI საუკუნის 50-იან წლებში ფარსმან თმოგველმა, [[ჯაყელი, ბეშქენ I ჯაყელი|ბეშქენ ჯაყელთან]] ერთად, მხარი დაუჭირა [[ლიპარიტ IV|ლიპარიტ ბაღვაშს]] [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ის]] წინააღმდეგ ბრძოლაში. მესხეთის აზნაურთა მეორე ჯგუფი გამოვიდა ლიპარიტის წინააღმდეგ. ლიპარიტის დამარცხებას მოჰყვა მისი მომხრე მესხი ფეოდალების დამცრობა. როგორც ჩანს, ფარსმან თმოგველს მეფემ ჩამოართვა [[თმოგვი]]. ფარსმან თმოგველი (ისევე როგორც ლიპარიტი) [[ათონის ივერთა მონასტერი|ათონის ივერთა მონასტერში]] არსენის სახელით შედგა ბერად. "ათონის კრებულში" შეტანილია ფარსმან თმოგველისა და მისი ძმის გიორგი ჩორჩანელის რამდენიმე [[აღაპი]], საიდანაც ჩანს, რომ ფარსმან თმოგველმა დიდი ღვაწლი დასდო მონასტერს, რის გამოც ის მისი წინამძღვარის გახდა.
ფარსმან თმოგველი სულას შვილი ყოფილა. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ სულა იყო შვილი ივანე სულას ძისა, რომელმაც X საუკუნის 70-იან წლებში მონაწილეობა მიიღო დავით კურაპალატის ლაშქრობაში ბარდა სკლიაროსის წინააღმდეგ და რომელიც მოხსენიებულია ზარზმის სამრეკლოში ჩატანებულ წარწერაში ეგვტერის ამშენებლად.
 
პირველ თმოგველთა გვარის ისტორია ფარსმან თმოგველით იწყება და ფარსმანითვე მთავრდება: [[გიორგი II, (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-მ]] (1072-1089) თმოგვი უბოძა [[ქუაბულისძე, ნიანია|ნიანია ქუაბულისძესქუაბულისძე]], ბოლოს [[თამარითამარ მეფე|თამარ მეფემ]] მეფემ ის გადასცა [[სარგის მხარგრძელი, სარგის|სარგის მხარგრძელს]], რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა ახალ [[თმოგველები|თმოგველების]] საგვარეულოს (XIII-XIV საუკუნეები).
XI საუკუნის 50-იან წლებში ფარსმან თმოგველმა, [[ჯაყელი, ბეშქენ I |ბეშქენ ჯაყელთან]] ერთად, მხარი დაუჭირა [[ლიპარიტ IV|ლიპარიტ ბაღვაშს]] [[ბაგრატ IV|ბაგრატ IV-ის]] წინააღმდეგ ბრძოლაში. მესხეთის აზნაურთა მეორე ჯგუფი გამოვიდა ლიპარიტის წინააღმდეგ. ლიპარიტის დამარცხებას მოჰყვა მისი მომხრე მესხი ფეოდალების დამცრობა. როგორც ჩანს, ფარსმან თმოგველს მეფემ ჩამოართვა [[თმოგვი]]. ფარსმან თმოგველი (ისევე როგორც ლიპარიტი) [[ათონის ივერთა მონასტერი|ათონის ივერთა მონასტერში]] არსენის სახელით შედგა ბერად. "ათონის კრებულში" შეტანილია ფარსმან თმოგველისა და მისი ძმის გიორგი ჩორჩანელის რამდენიმე [[აღაპი]], საიდანაც ჩანს, რომ ფარსმან თმოგველმა დიდი ღვაწლი დასდო მონასტერს, რის გამოც ის მისი წინამძღვარის გახდა.
 
პირველ თმოგველთა გვარის ისტორია ფარსმან თმოგველით იწყება და ფარსმანითვე მთავრდება: [[გიორგი II, საქართველოს მეფე|გიორგი II-მ]] (1072-1089) თმოგვი უბოძა [[ქუაბულისძე, ნიანია|ნიანია ქუაბულისძეს]], ბოლოს [[თამარი|თამარ]] მეფემ ის გადასცა [[მხარგრძელი, სარგის|სარგის მხარგრძელს]], რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა ახალ [[თმოგველები|თმოგველების]] საგვარეულოს (XIII-XIV საუკუნეები).
==ლიტერატურა==
*''შოშიაშვილი ნ.'', ქსე, ტ. 10, გვ. 233, თბ., 1986