ვიკიპედია

ალაზნის ვაკე: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
დაემატა ახალი ცნობები
No edit summary
ხაზი 1:
{{მუშავდება|[[მომხმარებელი:Otogi|Otogi]]| 11 ივლისი, 2012}}
[[ფაილი:Alazan Valley 3.jpg|thumb|300px|ალაზნის ველი]]▼
[[ფაილი:Alazani Valley (2).jpg|thumb|300px|ალაზნის ველი]]
[[ფაილი:KhornabujiAlazan Fortress. View of the AlazaniValley Plain3.jpg|thumb|300px|ალაზნის ველი]]
[[ფაილი:Khornabuji Fortress. View of the Alazani Plain.jpg|thumb|300px|ალაზნის ველი]]
[[ფაილი:Alazan Valley. Old hut basement.jpg|thumb|300px|ალაზნის ველი]]
▲[[ფაილი:Alazan Valleyvalley 34.jpg|thumb|300px|ალაზნის ველი]]
'''ალაზნის ვაკე''' (''ალაზნის ველი'') — მთათაშუა [[აკუმულაცია (გეოლოგია)|აკუმულაციური]] [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკე]] [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ საქართველოში]], [[კახეთის კავკასიონი|კახეთის კავკასიონსა]], [[გომბორის ქედი|გომბორის ქედსა]] და [[ივრის ზეგანი|გარეკახეთის ზეგანს]] შორის. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 200–470 მ. აგებულია ახალგაზრდა მეოთხეული ნალექებით. ვაკე დახრილია [[სამხრეთი|სამხრეთ]]-[[აღმოსავლეთი]]საკენ. მას მთელ სიგრძეზე კვეთს [[ალაზანი|მდინარე ალაზანი]].
 
Line 20 ⟶ 22:
კავკასიონის ამ მთისწინა ზოლში აბსოლუტური სიმაღლეები 500-800 მ აღწევს. ზოლი გაკვეთილია კავკასიონიდან და მისი ტოტებიდან ჩამომავალი [[მდინარე]]ების, მათ შორის [[სტორი]]ს, [[ლოპოტა|ლოპოტის]], [[დიდხევი (მდინარე)|დიდხევის]], [[ჩელთი]]ს, [[დურუჯი (მდინარე)|დურუჯის]], [[ავანისხევი]]ს, [[ლაგოდეხისწყალი|ლაგოდეხისწყლის]] ხეობებით. ამ ხეობათა გვერდები მთისწინეთის ფარგლებში ჩვეულებრივ მკაფიოდ არის [[ტერასები (გეოლოგია)|ტერასირებული]]. ალაგ-ალაგ გვხვდება [[ოროგრაფია|ოროგრაფიული]] ელემენტები, რომლებიც ართულებენ მთისწინეთის საერთო მარტივ [[სტრუქტურა]]ს.
 
ალაზნის ვაკე ბრტყელი [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკის]] შთაბეჭდილებას სტოვებს, მაგრამ სინამდვილეში იგი გართულებულია [[მდინარე]] [[ალაზანი|ალაზნის]] მარცხენა და მარჯვენა შენაკადების მძლავრი [[გამოზიდვის კონუსი|გამოზიდვის კონუსებით]]. აღსანიშანვია [[მდინარე]] [[დურუჯი (მდინარე)|დურუჯის]] [[გამოზიდვის კონუსი]], რომლის სიგრძეა 10 [[კმ]], ხოლო სიგანე 6,5 [[კმ]]. შეფარდებითისიმაღლეშეფარდებითი სიმაღლე 180 მ. მნიშვნელოვანია აგრეთვე [[მდინარე]] თურდოს[[თურდო]]ს [[გამოზიდვის კონუსი]] (ზომები 7,5X3,2 კმ). ვაკის აკუმულაციური რელიეფი გართულებულია მორფოლოგიური დეტალებით - მცირე სიღრმის მქონე და იშვიათი ეროზიული ფორმებით, რომლებიც ჩაჭრილია გამონაზიდებში და არ ქმნან ერთობლივ ქსელს. სიღნაღის მერიდიანის აღმოსავლეთით მდინარე ალაზანი იკლაკნება და მეანდრეებს ქმნის. იმავე მერიდიანის დასავლეთით მას გაცილებით უფრო სწორი მიმართულება აქვს.
 
ვაკის აკუმულაციური [[რელიეფი]] გართულებულია მორფოლოგიური დეტალებით — მცირე სიღრმის მქონე და იშვიათი [[ეროზია (გეოლოგია)|ეროზიული ფორმებით]], რომლებიც ჩაჭრილია გამონაზიდებში და არ ქმნან ერთობლივ ქსელს. [[სიღნაღი]]ს [[მერიდიანი]]ს [[აღმოსავლეთი]]თ [[მდინარე]] [[ალაზანი]] იკლაკნება და [[მეანდრი|მეანდრეებს]] ქმნის. იმავე [[მერიდიანი]]ს [[დასავლეთი]]თ მას გაცილებით უფრო სწორი მიმართულება აქვს.
კახეთის ფარგლებში ალაზნის კალაპოტი მეტწილად ემთხვევა დეპრესიის გაწვრივ ღერძს, მაგრამ სამხრეთ-აღმსოავლეთით, აზერბაიჯანის საზღვართან მარჯვნივ არის გადაადგილებული და ივრის ზეგნის კიდეს ეკვრის. ▼
 
▲კახეთის[[კახეთი]]ს ფარგლებში [[ალაზანი|ალაზნის]] [[კალაპოტი]] მეტწილად ემთხვევა დეპრესიის გაწვრივ ღერძს, მაგრამ სამხრეთ-აღმსოავლეთით, აზერბაიჯანის[[აზერბაიჯანი]]ს საზღვართან მარჯვნივ არის გადაადგილებული და [[ივრის ზეგანი|ივრის ზეგნის]] კიდეს ეკვრის.
გაბატონებულია ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული ჰავა, ცხელი [[ზაფხული]]თა და ზომიერად ცივი [[ზამთარი|ზამთრით]]. ▼
 
იგი საკმაოდ კარგადაა დაცული, დასავლეთიდან და ჩრდილოეთიდან. თავისუფლად ჰაერის მასები მხოლოდ სამხრეთ-აღმოსავლეთიდან იჭრება, რაც ამ რაიონის ჰავის თავისებურებაზე დადებითად მოქმედებს. საშუალო წლიური [[ტემპერატურა]] 11-13°C, [[იანვარი|იანვარში]] 0,-1°C. უთბილესი თვის ტემპერატურა 21-25°C. აბსოლუტურ მინიმალური –25-27°C, მაქსიმალური 40°C აღწევს. [[ვეგეტაციური პერიოდი|სავეგეტაციო პერიოდში]] 10°C-ზე მეტ ტემპერატურათა ჯამი 3500-4200°. ▼
▲ალაზნის ვაკე გაბატონებულია ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული ჰავა,. დამახასიათებელია ცხელი [[ზაფხული]]თა და ზომიერად ცივი [[ზამთარი|ზამთრით]].
▲იგი საკმაოდ კარგადაა დაცული, დასავლეთიდან[[დასავლეთი]]დან და ჩრდილოეთიდან[[ჩრდილოეთი]]დან. თავისუფლად ჰაერის მასები მხოლოდ სამხრეთ-აღმოსავლეთიდან იჭრება, რაც ამ რაიონის ჰავის თავისებურებაზე დადებითად მოქმედებს. საშუალო წლიური [[ტემპერატურა]] 11-13°C, [[იანვარი|იანვარში]] 0,-1°C. უთბილესი თვის [[ტემპერატურა]] 21-25°C. აბსოლუტურ მინიმალური –25-27°C, მაქსიმალური 40°C აღწევს. [[ვეგეტაციური პერიოდი|სავეგეტაციო პერიოდში]] 10°C-ზე მეტ ტემპერატურათა ჯამი 3500-4200°.
 
ტერიტორიის უმეტეს ნაწილში 800-1300 მმ ნალექი მოდის წელიწადში. დანესტიანების კოეფიციენტი 1-ზე მეტია. მდგრადი თოვლის საბურველი ყოველთვის არ ჩნდება, როცა ჩნდება მისი საშუალო სიმაღლე 5-15 სმ არ აღემატება, მაქსიმალური 75 სმ აღწევს.
Line 36 ⟶ 40:
*''მარუაშვილი ლ.,'' ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 1, გვ. 89, თბ., 1990
[[კატეგორია:საქართველოს გეოგრაფია]]
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
[[lt:Alazanio slėnis]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ალაზნის_ვაკე“-დან