ალპური დანაოჭება: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2:
'''ალპური დანაოჭება''' — [[დედამიწის ქერქი]]ს [[დანაოჭება|დანაოჭების]] ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ციკლი. გამოვლინდა [[მეზოზოური ჯგუფი|მეზოზოურ]] და [[კაინოზოური ჯგუფი|კაინოზოურ ერებში]]. ალპური დანაოჭების ზონებში [[დედამიწის ქერქი]] დანაოჭდა და აზევება განიცადა. ამის შედეგად წარმოიქმნა გეოლოგიურად ყველაზე ახალგაზრდა მთათა სისტემები. ალპური დანაოჭების ციკლი [[დედამიწის ქერქი|დედამიწის ქერქში]] არათანაბრად და სხვადასხვა დროს გამოვლინდა ოროფაზისების სახით. ყველაზე მძლავრი ოროფაზისები ზოგან [[მეზოზოური ჯგუფი|მეზოზოურ]], ზოგან კი [[კაინოზოური ჯგუფი|კაინოზოურ ერაში]] აღინიშნება. ამიტომ ბევრი მკვლევარი მეზოზოურ დანაოჭებას ალპური დანაოჭებისაგან დამოუკიდებელ ციკლად გამოყოფს.
 
ალპური ნაოჭა სისტემები, ფართო გაგებით, გარს ერტყმის [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეს]] და მოიცავს: [[კორდილიერები|კორდილიერებს]], [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალურ ამერიკას]], [[ანდები|ანდებს]], [[სამხრეთი გეორგია და სამხრეთ სენდვიჩის კუნძულები|სამხრეთ სანდვიჩის კუნძუკლებსკუნძულებს]], [[ანტარქტიდა|ანტარქტიდის]] ნაწილს, [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიას]], [[ახალი გვინეა|ახალ გვინეას]], [[მალაის არქიპელაგი|მალაის არქიპელაგს]], [[ფილიპინები|ფილიპინისა]] და [[იაპონია|იაპონიის კუნძულებს]], [[შორეული აღმოსავლეთი|შორეულ აღმოსავლეთს]], [[კურილის კუნძულები|კურილის კუნძულებს]], [[კამჩატკის ნახევარკუნძული|კამჩატკას]], [[ჩუკოტკის ნახევარკუნძული|ჩუკოტკის ნახევარკუნძულს]] და [[ალეუტის კუნძულები|ალეუტის კუნძულებს]]. ალპური დანაოჭბისდანაოჭების ზონასვე მიეკუთვნება [[ხმელთაშუა ზღვა]] - [[ჰიმალაი|ჰიმალაის მთების]] ზოლი, რომელშიც შედის [[ბეტის კორდილიერები]], [[ატლასის მთებისმთები]]ს ჩრდილოეთი ნაწილი, [[აპენინები]], [[ალპები]], [[კარპატები]], [[სტარა-პლანინა|ბალკანები]], [[მცირე აზია|მცირე აზიის]], [[ყირიმი|ყირიმის მთები]], [[კავკასიონი]], [[ქოფეთ-დაღი]], [[პამირი]], [[ჰიმალაი]], ბირმა[[მიანმარი]] და [[მალაკის ნახევარკუნძული]], სადაც მტათამთათა სისტემების ზოლი წყნაროკეანურ სარტყელს ერწყმის.
 
საკუთრივ ალპური, ეგრეთ წოდებული კაინოზოური დანაოჭბა, გამოვლინდა ხმელთაშუა ზღვა - ჰიმალაის ზოლში და გამოიწვია ტეთისის ვრცელი გეოსინკლინის გარდაქმნა მთათა სისტემებად. მეზოზოური დანაოჭება კი ძირითადად წყნაროკეანურ სარტყელში მოხდა, ამიტომ მას წყნაროკეანურ დანაოჭებასაც უწოდებენ.