კარლ როჯერსი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 31:
19. თუ ინდივიდი საკუთარი ორგანული გამოცდილებების უმრავლესობას აღიქვამს და იღებს მე-ს სტრუქტურაში, ის აღმოაჩენს, რომ ახდენს არსებულ ღირებულებათა სისტემის ჩანაცვლებას. ამას დამახინჯებულად სიმბოლიზირებულ ინტროექციაზე დაყრდნობით აკეთებს. ეს მიმდინარე ორგანიზმული პროცესია.
 
=====ბიოგრაფია =====
 
კარლ როჯერსი, ექვსი შვილიდან მეოთხე იყო. დაიბადა 1902 წლის 8 იანვარს იუკ პარკში, ილინოისში (აშშ), მკაცრი პროტესტანტ-ფუნდამენტალისტის შეძლებულ ოჯახში. ის მშობლების მოსაზრებების, ცხოვრებასთან მათეული დამოკიდებულებისა და ამ დამოკიდებულებების საკუთარი ინტერპრეტაციების გავლენის ქვეშ იზრდებოდა.
ხაზი 53:
4. ფსიქოლოგიის ყველა ჭეშმარიტება უკვე ცნობილია;
5. გამოჩენილი მეცნიერები დამჯერი მოწაფეები იყვნენ;
 
1963 წელს, როჯერსი ლა ჯოლაში, კალიფორნიაში გადავიდა.
 
როჯერსი სიცოცხლის ბოლომდე პიროვნების შესწავლის ცენტრში მუშაობდა.
Line 61 ⟶ 62:
როჯერსის სიკვდილის დღეს მან მიიღო წერილი, რომელშიც იტყობინებოდნენ, რომ ის ნობელის პრემიაზე იყო წარდგენილი. როჯერსი 85 წლის ასაკში გარდაიცვალა 1987 წელს.
 
===== იდეური წინამძღვრებები და გავლენები =====
 
როჯერსის პიროვნების თეორია მისი საკუთარი კლინიკური გამოცდილებისან დაიბადა.ის აღიარებდა, რომ მისი საკუთარი აზროვნება თავდაპირველად ფროიდისტი ოტო რანკის მაგალითს, რომელიც იმ დროისთვის ჩამოშორდა ტრადიციულ ფსიქოანალიზს. მოგვიანებით როჯერსი თანამშრომლობდა ოტო რანკის მოსწავლესთან ადლერთან. როჯერსმა აღმოაჩინა, რომ ადლერის მუშაობა ბავშვებთან საოცრად განსხვავდებოდა იმ დროისთვის ფართოდ გამოყენებული რთული ფროიდიანული პროცედურებისგან.
როჯერსის სტუდენტები ჩიკაგოს უნივერსიტეტში თვლიდნენ, რომ როჯერსის პოზიცია მარტინ ბუბერისა და სორენ კირკეგორის პოზიციას ეხმიანებოდა. ეს მოაზროვნეები მართლაც დაეხმარნენ როჯერსს საკუთარი ეგზისტენციალური ფილოსოფიის გამყარებაში.
 
როჯერსის სტუდენტები ჩიკაგოს უნივერსიტეტში თვლიდნენ, რომ როჯერსის პოზიცია მარტინ ბუბერისა და სორენ კირკეგორის პოზიციას ეხმიანებოდა. ეს მოაზროვნეები მართლაც დაეხმარნენ როჯერსს საკუთარი ეგზისტენციალური ფილოსოფიის გამყარებაში.
 
 
===== ზრდა-განვითარება=====
როჯერსს არ შეუმუშავებია ზრდა-განვითარების თეორია, თუმცა სჯეროდა, რომ ზრდის პოტენციალი ყველა ჩვენგანს აქვს. ორგანიზმის ზრდის ბუნებრივი პროცესი გართულებას, გაფართოებას, ავტონომიის გაძლიერებასა და, ამავე დროს, სოციალიზირებულობის ზრდას, მოკლედ რომ ვთქვათ, თვითაქტუალიზაციას გულისხმობს. მე-კონცეფცია ფენომენური ველის ცალკეულ ნაწილად იქცევა.
 
აღსანიშნავია, რომ როჯერსს, კლინიკურ გამოცდილებაზე დაყრდნობილი სხვა თეორიტიკოსებისგან განსხვავებით, არ გაუწერია განვითარების მნიშვნელოვანი სტადიების ზუსტი განრიგი, რომლის მეშვეობითაც ხდება ადამიანი განვითარება ახალშობილობიდან მოზრდილობამდე. ამის ნაცვლად, ის ფოკუსირდება იმაზე, თუ როგორ უწყობს ხელს ინდივიდის გარშემომყოფების შეფასება, განსაკუთრებით ბავშვობაში, ორგანიზმის განცდებისა და მე-ს განცდების დისტანცირებას ანუ არაკონგრუენტული მდგომარეობის შექმნას.
როჯერსს არ შეუმუშავებია ზრდა-განვითარების თეორია, თუმცა სჯეროდა, რომ ზრდის პოტენციალი ყველა ჩვენგანს აქვს. ორგანიზმის ზრდის ბუნებრივი პროცესი გართულებას, გაფართოებას, ავტონომიის გაძლიერებასა და, ამავე დროს, სოციალიზირებულობის ზრდას, მოკლედ რომ ვთქვათ, თვითაქტუალიზაციას გულისხმობს. მე-კონცეფცია ფენომენური ველის ცალკეულ ნაწილად იქცევა.
 
აღსანიშნავია, რომ როჯერსს, კლინიკურ გამოცდილებაზე დაყრდნობილი სხვა თეორიტიკოსებისგან განსხვავებით, არ გაუწერია განვითარების მნიშვნელოვანი სტადიების ზუსტი განრიგი, რომლის მეშვეობითაც ხდება ადამიანი განვითარება ახალშობილობიდან მოზრდილობამდე. ამის ნაცვლად, ის ფოკუსირდება იმაზე, თუ როგორ უწყობს ხელს ინდივიდის გარშემომყოფების შეფასება, განსაკუთრებით ბავშვობაში, ორგანიზმის განცდებისა და მე-ს განცდების დისტანცირებას ანუ არაკონგრუენტული მდგომარეობის შექმნას.
 
===== სრულფასოვნად ფუნქციონირებადი პიროვნება =====
 
 
როჯერსი გვთავაზობს თეორიას იმის შესახებ რასაც თავად სრულფასოვნად ფუნქციონირებად პიროვნებას უწოდებს. ეს თეორია დეტალურად განიხილავს ჰიპოთეტური პიროვნების თვისებებს, რომელსაც როჯერსი " სრულად აქტუალიზირებული ადამიანის ორგანიზმად " მოოჩნევს. ასეთი პიროვნების უუფრო დეტალურად აღწერილ ბუნებას როჯერსი " კარგ ცხოვრებას " არქმევს. ამრიგად, პიროვნებაზე ცენტრირებულ თეორიაში არა მარტო ფსოქოლოგიური აშლილობისა და პიროვნების მარცხებია აღწერილი, არამედ ადამიანის პოტენციალი და რეალიზაციის გზებიც. პოტენციალზე ასეთი ხაზგასმა მნიშვნელოვანი იყო, რადგან როჯერსს სურდა, თავი აერიდებინა ადამიანის ფუნქციონირების დეფიციტებზე დაფუძნებული მოდელის შექმნისთვის. ამის ნაცვლად, მან შექმნა კონსტრუქციული ზრდისა და ცვლილების პოტენციალზე დაფუძნებული მეთოსი.
ოპტიმალურად ფუნქციონირებადი პიროვნების აღწერისას როჯერსი სამ ზოგად თვისებას ასახელებს, რომელიც, მისი აზრით, ახასიათებს ნებისმიერ სრულყოფილად ფუნქციონირებადი ადამიანის ქცევას. ესენია:
 
ოპტიმალურად ფუნქციონირებადი პიროვნების აღწერისას როჯერსი სამ ზოგად თვისებას ასახელებს, რომელიც, მისი აზრით, ახასიათებს ნებისმიერ სრულყოფილად ფუნქციონირებადი ადამიანის ქცევას. ესენია:
1. გამოცდილებისადმი ღიაობა;
2. დროის აწმყო მომენტში ცხოვრება;
Line 81 ⟶ 87:
ცხადია, მხოლოდ მცირე რაოდენობის ინდივიდებს ახასიათებთ ყველა ეს თვისება სრულად. კარგი ცხოვრება იდეალური მდგომარეობა უფროა, ვიდრე რეალურად, ჩვეულებრივ არსებული მდგომარეობა.
 
=====ფსიქოპათოლოგია: განსვლა მე-კონცეფციასა და სუბიექტურ გამოცდილებას შორის =====
 
როჯერსისთვის ჯანმრთელ ადამიანს შეუძლია თავის მე-კონცეფციაში სუბიექტური გამოცდილების ასახვა. ჯანმრთელი ადამიანისთვის დამახასიათებელია კონგრუენტულობა მე-სა და გამოცდილებას შორის, გამოცდილებისადმი ღიაობა და დაცვითი რეაქციების არქონა. ფსიქოლოგიური პრობლემების მქონე პიროვნება კი, პირიქით, ისეა სტრუქტურირებული, რომ ის არ შეესატყვისება ორგანიზმის გამოცდილებას. პსიქოლოგიურად ცუდად ადაპტირებული ინდივიდი უარს ამბობს ცნობიერებაში მნიშვნელოვანი სენსორული და ემოციური გამოცდილების შეშვებაზე. მე-კონცეფციისთვის არაკონგრუენტული გამოცდილება არაცნობიერად აღიქმება, როგორც საფრთხის მომტანი და უარიყოფა, ან მახინჯდება. ამ სიტუაციას როჯერსმა მე-კონცეფციასა და სუბიექტურ გამოცდილებას შორის განსვლა უწოდა. შედეგად ვიღებთ მე-კონცეფციის რიგიდულად შენარჩუნებას, რომელიც თავს იცავს მე-ს მთლიანობისთვის საფრთხის მომტანი და პოზიტიური თვითშეფასების მოთხოვნილების მაფრუსტრირებელი სუბიექტური გამოცდილების ზემოქმედებისგან.
Line 94 ⟶ 100:
დიმიტრი უზნაძე - " ზოგადი ფსიქოლოგია "
ცეზარ ლომსაძე - " ზოგადი ფსიქოლოგია "
 
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/კარლ_როჯერსი“-დან