ხორვატული ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
'''ხორვატული ენა''' (იგივე [[სერბულ–ხორვატული ენა|სერბულ-ხორვატული]] ან ხორვატულ-სერბული ენა) წარმოადგენს [[სლავური ენები]]ს [[სამხრეთსლავური ენები|სამხრეთსლავურ ჯგუფს]] და შედის [[ინდოევროპული ენები]]ს დიდ ოჯახში. [[ხორვატები]] გამოყენებენ [[ლათინური ანბანი|ლათინურ ანბანს]], ანუ ე.წ. „ლატინიცას“, განსხვავებით [[სერბები]]საგან, რომლებიც კირილურ ანბანს ხმარობენ, კირილურ ანბანს, ანუ [[კირილიცა|კირილიცას]] (სერბები და ხორვატები ამ უკანასკნელს წარმოთქვამენ როგორც „'''ჩ'''ირილიცა“). <br />
Line 8 ⟶ 7:
კომუნიკაცია სერბულად და ხორვატულად მოსაუბრეებს შორის შეიძლება სრულიად დაუბრკოლებლად მიმდინარეობდეს. <br />
== ხორვატული ანბანი ==
== ენის სახელწოდება და სტატუსი ==▼
ხორვატები, სერბებისაგან განსხვავებით, გამოიყენებენ ლათინურ ანბანის გავრცობილ ვარიანტს, რომელსაც მთელს [[სლავეთი|სლავეთში]] '''ლატინიცა''' ეწოდება. <br />
ხორვატული, ანუ [[სერბულ–ხორვატული ენა|სერბულ–ხორვატული ენის]] ყველაზე ოპტიმალური დახასიათება იქნებოდა თუ ვიტყოდით, რომ ეს არის [[ენა]], რომელსაც რამდენიმე ეთნოსი ([[სერბები]], [[ხორვატები]], [[ბოსნიელები]]) მშობლიურად მიიჩნევს, თუმცა სხვადასხვა სახელს კი არქმევს. ეს ფაქტი აისახება ენის ოფიციალურ სახელწოდებაზე. <br />▼
უწინ, [[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა|იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკის]] ([[1991]]/[[1992]]) დაშლამდე სერბულ-ხორვატულს უწოდებდნენ ერთ [[ენა]]ს, დღესდღეობით კი ახლადაღმოცენებული ქვეყნების მიხედვით ცალ-ცალკე ენებად მოიხსენიებენ მათ, ძირითადად მაინც ხორვატულ და სერბულ ენებად, ხოლო უფრო იშვიათად ასევე ბოსნიურადაც.<br />▼
ამ სივრცეში პოლიტიკური სეპარაციის პროცესი ჯერ არაა დასრულებული. სწორედ მწვავედ მიმდინარე პოლიტიკური სეპარაციის გამო, არც იმის შესახებ არ არსებობს ზუსტი რიცხვითი მონაცემი, თუ სინამდვილეში რამდენი ადამიანი მიიჩნევს თავს სერბულ-ხორვატულად მოსაუბრედ. ხორვატულად, სერბულად, ბოსნიურად და მონტენეგრ(ინ)ულად (ანუ ჩერნოგორულად) მოსაუბრეთა რიცხვი კი მთლიანობაში 17–22 მლნ. კაცი არის. <br />▼
{| style="font-family:Microsoft Sans Serif; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF; text-align:center"
Line 58 ⟶ 53:
|}
▲== ენის სახელწოდება და სტატუსი ==
▲ხორვატული, ანუ [[სერბულ–ხორვატული ენა|სერბულ–ხორვატული ენის]] ყველაზე ოპტიმალური დახასიათება იქნებოდა თუ ვიტყოდით, რომ ეს არის [[ენა]], რომელსაც რამდენიმე ეთნოსი ([[სერბები]], [[ხორვატები]], [[ბოსნიელები]]) მშობლიურად მიიჩნევს, თუმცა სხვადასხვა სახელს კი არქმევს. ეს ფაქტი აისახება ენის ოფიციალურ სახელწოდებაზე. <br />
▲უწინ, [[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა|იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკის]] ([[1991]]/[[1992]]) დაშლამდე სერბულ-ხორვატულს უწოდებდნენ ერთ [[ენა]]ს, დღესდღეობით კი ახლადაღმოცენებული ქვეყნების მიხედვით ცალ-ცალკე ენებად მოიხსენიებენ მათ, ძირითადად მაინც ხორვატულ და სერბულ ენებად, ხოლო უფრო იშვიათად ასევე ბოსნიურადაც.<br />
▲ამ სივრცეში პოლიტიკური სეპარაციის პროცესი ჯერ არაა დასრულებული. სწორედ მწვავედ მიმდინარე პოლიტიკური სეპარაციის გამო, არც იმის შესახებ არ არსებობს ზუსტი რიცხვითი მონაცემი, თუ სინამდვილეში რამდენი ადამიანი მიიჩნევს თავს სერბულ-ხორვატულად მოსაუბრედ. ხორვატულად, სერბულად, ბოსნიურად და მონტენეგრ(ინ)ულად (ანუ ჩერნოგორულად) მოსაუბრეთა რიცხვი კი მთლიანობაში 17–22 მლნ. კაცი არის. <br />
ხორვატული ენა (თვითსახელრქმევა '''hrvatski jezik''') წარმოადგენს სლავური ენების [[სამხრეთსლავური ენები|სამხრეთსლავური შტოს]] ერთ-ერთ სტანდარდიზებულ ვარიეტეტს და [[ბოსნიური ენა|ბოსნურისა]] და [[სერბული ენა|სერბულის]] მსგავსად ეფუძნება '''შტოკავურ დიალექტს'''.<br />
ცალკეული მეცნიერება, რომელიც ხორვატული ენის შესწავლითა და კვლევითაა დაკავებული [[ხორვატისტიკა]] ჰქვია, თუმცა მის პარალელურად არსებობს აგრეთვე [[სერბო-ხორვატისტიკა|სერბო-ხორვატიტიკა]], რომელიც [[სლავისტიკა|სლავისტიკის]] ერთ-ერთი დარგია.<br />
[[2013]] წლის 1 ივლისს ხორვატიის გაწევრიანებით ევროპის კავშირის შემადგენლობაში ხორვატული ენა გახდება ევროკავშირის 24-ე ოფიციალური ენა.<br />
{{სლავური ენები}}
| |||