ნაპირის ზონა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 3:
ნაპირის ზონის განვითარება გამყინვარების შემდგომ პერიოდში დაიწყო, როცა მსოფლიო ოკეანის დონე 90-100 მ-ით აიწია და გასტაბილურდა.
ნაპირის ზონის თანამედროვე [[რელიეფი]]ს ჩამოყალიბებაში დიდ როლს თამაშობს ზვირთცემა და მოქცევის დინებები; მათი ზემოქმედება გართულებულია ადგილობრივი კლიმატური (გაბატონებული ქარები, ყინვა, ყინულსაფარი და სხვა), ფიზიკური, ქიმიური და ბიოგენური ფაქტორებით. ნაპირის ზონის განვითარება მიმართულია წონასწორობის პროფილის (ნაპირთან ციცაბო და ფსკერისაკენ დამრეცი ჩაზნექილი მრუდი) გამომუშავებისაკენ. [[აბრაზია|აბრაზიულ ნაპირთან]] პროფილის ნაპირისპირა ნაწილი ჩაჭრილია [[დედაქანი|დედაქანებში]], ხოლო ფსკერისაკენ [[ხმელეთი]]ს ნგრევის პროდუქტებია დალექილი. [[აკუმულაცია (გეოლოგია)|აკუმულაციურ ნაპირთან]], სადაც ზღვა ტერასას ან სანაპირო ბარს ქმნის, დანალექი ქანები ნაპირისპირა ნაწილშია, ფსკერისაკენ კი პროფილი შესაძლებელია დედაქანებშიც იყოს გამომუშავებული. ნაპირის ზონის მოხაზულობა დამოკიდებულია ნატანის
ნაპირის ზონაში ვითარდება ისეთი ორგანიზმების სპეციფიკური ბიოცენოზები, რომლებიც შეგუებული არიან ზვირთცემას. ზოგიერთი მათგანი თავდაცვის მიზნით თავშესაფარს დედაქანებშიც თხრის და ამით აჩქარებს ნაპირის ნგრევის პროცესს. [[წყალმცენარეები|წყალმცენარეთა]] სიუხვე ნაპირის ზონაში ხელსაყრელ პირობებს ქმნის სარეწაო ცხოველთა მოსაშენებლად. ნაპირის ზონის ცვლილებებს ითვალისწინებენ ნავიგაციაში, აგრეთვე ნავსადგურებისა და ზღვის არხების მშენებლობის დროს.
==ლიტერატურა==
*''ზენკოვიჩი ვ''., [[ქსე]], ტ. 7, გვ. 315-316, თბ., 1984
|