ალექსანდერ ჰუმბოლდტი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2:
| სახელი = ალექსანდერ ჰუმბოლდტი
| მშობლიური სახელი =
| ფოტო = AvHumboldt.jpg
| სიგანე =
| წარწერა = ალექსანდერ ჰუმბოლდტი
| დაბადების თარიღი =[[14 სექტემბერი]], [[1769]]
| დაბადების ადგილი = [[ბერლინი]]
ხაზი 22:
 
== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[საქსონია|საქსონიის]] კურფიურსტის კარისკაცის ოჯახში. [[ჰუმბოლდტი, ვილჰელმ|ვ. ჰუმბოლდტის]] ძმა. 1787-1792 სწავლობდა ბუნებისმეტყველებას, ეკონომიურ მეცნიერებებს, სამართალსა და სამთო საქმეს [[ოდერის ფრანკფურტი|ოდერის ფრანკფურტისა]] და [[გეტინგენი|გეტინგენის]] [[უნივერსიტეტი|უნივერსიტეტებში]], [[ჰამბურგი|ჰამბურგის]] სავაჭრო და [[ფრაიბერგი|ფრაიბერგის]] სამთო აკადემიებში. [[1790]] [[ფორსტერი, იოჰან|ი. ფორსტერთან]] ერთად იმოგზაურა საფრანგეთში, ნიდერლანდსა და ინგლისში. [[1793]] გამოქვეყნდა ჰუმბოლდტის ბოტანიკური-ფიზიოლოგიური გამოკვლევა "ფრაიბერგის„ფრაიბერგის მიწისქვეშა ფლორა"ფლორა“. 1799-1804 ფრანგ ბოტანიკოს ე. ბონპლანთან ერთად იმოგზაურა ცენტრალურ და სამხრეთ ამერიკაში, საიდანაც ჩამოიტანა მდიდარი კოლექცია, რომელსაც ამუშავებდა [[პარიზი|პარიზში]] 20 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში. 1807-1834 გამოვიდა ჰუმბოლდტის 30-ტომიანი "მოგზაურობა„მოგზაურობა ახალი ქვეყნის ბუნიობის მხარეში [[1799]]-[[1804]] წლებში"წლებში“. [[1827]] ჰუმბოლდტი პარიზიდან გადავიდა ბერლინში, სადაც ასრულებდა პრუსიის მეფის კამერჰერისა და მრჩევლის მოვალეობას.
 
[[1829]] ჰუმბოლდტმა იმოგზაურა [[რუსეთი|რუსეთში]]. აზიის ბუნების საკითხებს მიუძღვნა შრომები: "ფრაგმენტები„ფრაგმენტები აზიის გეოლოგიიდან და კლიმატოლოგიიდან"კლიმატოლოგიიდან“ და "ცენტრალური„ცენტრალური აზია"აზია“. ჰუმბოლდტის მეცნიერული შეხედულებანი [[დედამიწა|დედამიწისა]] და სამყაროს ბუნების შესახებ გადმოცემულია მონუმენტურ შრომაში "კოსმოსი"„კოსმოსი“ (ტ. 1-5, 1845-1862).
 
ჰუმბოლდტის შეხედულებანი დაედო საფუძვლად ზოგად ფიზიკურ გეოგრაფიასა და ლანდშაფტმცოდნეობას, აგრეთვე მცენარეთა გეოგრაფიასა და კლიმატოლოგიას. მისი სამეცნიერო ინტერესების სფერო იმდენად ფართო იყო, რომ თანამედროვენი მას "XIX საუკუნის [[არისტოტელე|არისტოტელეს]]" უწოდებდნენ. ჰუმბოლდტი იყო ჰუმანიზმის დამცველი, იგი გამოდიოდა რასებისა და ხალხების უთანასწორობისა და დამპყრობლური ომების წინააღმდეგ. ჰუმბოლდტის სახელი ეწოდება მთელ რიგ გეოგრაფიულ ობიექტებს, მათ შორის ქედებს ცენტრალურ აზიასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში, მთას კუნძულ [[ახალი კალედონია|ახალ კალედონიაში]], მყინვარს ჩრდილოეთ და დასავლეთ [[გრენლანდია|გრენლანდიაში]], მდინარესა და რამდენიმე დასახლებულ პუნქტს აშშ-ში, რამდენიმე მცენარეს, მინერალსა და კრატერს [[მთვარე|მთვარეზე]]. ძმების ალექსანდერ და ვილჰელმ ჰუმბოლდტების სახელს ატარებს [[ბერლინის უნივერსიტეტი]].