სინეკდოქე

მეტყველების ფიგურა, მეტონიმიის ქვეკატეგორია, რომელშიც დასახელებულია ნაწილი მთელის მაგივრად, ა

სინეკდოქე — (ბერძნ. συνεκδοχή„ერთდროული გაგება“ — სიტყვის სხვა ტევადობითა და დატვირთვით გამოყენება) [1] მეტყველების ფიგურა, მეტონიმიის ქვეკატეგორია, რომელშიც დასახელებულია ნაწილი მთელის მაგივრად, ან პირიქით - მთელი ნაწილის ნაცვლად: [2] [3] [4] [5] „ზეპირად იცის რუსთაველი“ („კარგად იცის შოთა რუსთაველის შემოქმედება“, pars pro toto) და „ამერიკა“ („ამერიკის შეერთებული შტატების“ მაგივრად, totum pro parte).[6]

ცნების განმარტება

რედაქტირება

სინეკდოქე არის რიტორიკული ფიგურა, ტროპი, რომელიც ძალიან ჰგავს მეტონიმიას - რომელიც აღნიშნავს ერთი სახელის მეორით შეცვლას. [7] [8] შესაძლოა, სინეკდოქე მეტონიმიის ქვეკატეგორიადაც მოვიაზროთ. თავისთავად ორივე ტროპი - მეტონიმია და სინეკდოქე - კავშირს ამყარებენ მეტაფორასთან. თუმცა, მეტაფორაში ერთი საგნიდან მეორეზე თვისების გადატანა ხდება არა მოვლენათა რეალური კავშირი ნიადაგზე (მეტონიმია), არამედ - მსგავსების საფუძველზე.

  1. from the verb ἐκδέχομαι "to take or receive from another" (simplex δέχομαι "to receive"). "συνεκ-δοχή, ἡ, A. understanding one thing with another: hence in Rhet., synecdoche, an indirect mode of expression, when the whole is put for a partQuint.Inst. 8.6.19, Aristid.Quint. 2.9, Ps.-Plu.Vit.Hom. 22." Henry George Liddell. Robert Scott. A Greek-English Lexicon. Revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie. Oxford, Clarendon Press, 1940.
  2. Oxford English Dictionary: synecdoche (1998).
  3. (1983) The Figure on Film. 
  4. Synecdoche. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-02. ციტირების თარიღი: 2020-04-06.
  5. Synecdoche.
  6. Synecdoche Examples from Everyday Life.
  7. Glossary of Rhetorical Terms, University of Kentucky
  8. Jakobson, Roman & Morris Halle (1956). Fundamentals of Language. The Hague: Mouton, გვ. 95. ISBN 978-1178718140.