საბერძნეთის კულტურა

საბერძნეთში წინათ ქალაქს პოლისს უწოდებდნენ.მთავარ პოლისს ერქვა აკროპოლისი.აკროპოლისი წარმოადგენდა ანსამბლს ანუ სხვადასხვა ელემენტებისა და არქიტექტურული ნაგებობების ერთობლიობას.მასში შედიოდა:მთავარი პანთეონი,პროფილეები,პონაკოთეკა(ხელოვნების ნიმუშების საცავი),ნიკეს ტაძარი და ერეხთეიონი (პატარა სვეტებიანი ნაგებობა რომელსაც ძველ საბერძნეთში არანაირი დანიშნულება არ ჰქონდა).პართენონში იდგა ათენას (ომის ქალღმერთის) ქანდაკება.ათენას ქანდაკების ავტორი იყო ფიდიასი,რომელიც მოღვაწეობდა ძვ.წ მე–5 საუკუნეში.სპარსეთთან ომის დროს ამ შენობაში მოათავსეს ტყვიაწამალი რომელიც აფეთქდა.ათენას ქანდაკება დაინგრა,დღესდღეობით მისი ნანგრევებია შემორჩენილი.

ხელოვნების ისტორიაში ელინიზმი ეს არის ბერძნული ანტიკური ხელოვნება რომელიც მოიცავს ძვ.წ. მესამე–პირველ საუკუნეებს.ელინური ნიშნავს ყველაფერ ბერძნულს.ელინიზმის დროს ბეძნული კულტურა გავრცელდა ჩრდილოეთ აფრიკაში ახლო და შუა აღმოსავლეთში.ამ პერიოდში შეიქმნა არტემიდას ტაძარი ეფესოში,როდოსის კოლოსი,ალექსანდრიის შუქურა.ამ დროს ასევე შეიქმნა მარმარილოს ქანდაკება ვენერა მილოსელი (ძვ.წ.პირველ საუკუნეში) და ინახება პარიზის დიდ მუზეუმ ლუვრში.ასევე ზევსის საკურთხეველი პერგამონში, რომელიც დაცულია ბერლინის სახელმწიფო მუზუმში.

ბერძნული კერამიკა

ბერძნული კერამიკა მიიღებოდა თიხის გამოწვის შედეგად. ბერძნების მიერ შექმნილი კერამიკული ნივთები მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში გადიოდა.კერამიკული ჭურჭელი იყო სხვადასხვა სახის: ამფორა,ჰიდრია,კრატერი და სხვ.ამფორებში ასხამდნენ ღვინოსა და ზეითუნის ზეთს.ჰიდრიაში წყალს.კრატერებში სურნელოვან ნელსაცხებლებს.თიხის ამ ჭურჭელს სხვადასხვაგვარი ფორმა ჰქონდა.

ბერძნული ორდერი

ძველი ელინები,ანუ ძველი ბერძნები, ღვდაებისადმი პატივისცემის ნიშნად ღმერთების გამოსახულებებს ქმნიდნენ.ამ გამოსახულებებს,მათი აზრით, თავისი მუდმივი ადგილსამყოფელი ადგილი უნდა ჰქონოდა.ამისათვის ბერძნებმა ტაძრების აგება დაიწეს.ყველა ბერძნული პოლისი ცდილობდა,რომ აეშენებინა რაც შეიძლება ლამაზი და დიდებული ტაძარი.ბერძნული ტაძრის მთავარი აუცილებელი შემადგენელი ნაწილი იყო ბოძები ანუ კოლონები (სვეტები).პირველად ბოძებს ხისგან აკეთებდნენ, შემდეგ კი-მარმარილოსაგან. ბერძნულ არქიტექტურაში დაცული იყო პროპორციებისა და წესრიგის გარკვეული სისტემა, რომელსაც უწოდებდნენ ორდერს.ორდერი სამი სახის იყო დორიული,იონური და კორინთული.დორიული კოლონა მარტივი მოყვანილობის, მაგრამ საკმაოდ სქელი კოლონა იყო.იგი ზევით თანდათან ვიწროვდება და უბრალო სქელი კვადრატული ფილით ბოლოვდება.იონური კოლონა დორიულზე უფრო ვიწროა,ზემოთ კი ლამაზად არის მოჩუქურთმებული.კორინთული კოლონა იყო ყველაზე ლამაზი და დეკორატიული კოლონა ძველ ელადაში.მხოლოდ მდიდრებსა და წარჩინებულებს ჰქონდათ საშუალება ამ კოლონის შეძენისა.