პრაქსიტელე

პრაქსიტელე – ძველი ბერძენი მოქანდაკე, ანტიკური ხანის (ჩვ.წ.აღ. IV საუკუნის), ერთ-ერთი სახელგანთქმული მოღვაწე. იგი არის, პატარა დიონისეთი ჰერმესის და აპოლონის ცნობილი ქანდაკებების ავტორი. პრაქსიტლეს შემოქმედება აღწერილია რომაულ წყაროებსა და ანტიკური ხანის ავტორთა გადმოცემებში. პრაქსიტლეს შემოქმედებას ფერთა გამას კი მხატვარი ნიკია აძლევდა.

პრაქსიტელე
დაიბადა	ძვ. წ. 395
დაბადების ადგილი	ათენი
გარდაიცვალა	ძვ. წ. 330

პრაქსიტელეს „კნიდოსის აფროდიტე“

ითვლება, რომ ათენელი შემოქმედის კეთისოდოტის შვილი პრაქსიტელე, დაიბადა ათენში ჩვ.წ.აღ. 390 წელს. ალექსანდრე მაკედონელის დროისთვის, კი მოქანდაკე ცოცხალი აღარ უნდა ყოფილიყო.

პრაქსიტელე – პირველი მოქანდაკეა, რომელმაც მაქსიმალური რეალობით გამოსახა შიშველი ქალის, აფროდიტა კნიდსელის სხეული, სადაც შიშველ ღვთაებას ხელით უჭირავს სხეულზე ჩამოცურებული ჩასაცმელი. შემდგომში ბევრი მოქნდაკე ზუსტად ასეთ პოზაში კვეთდა ღვთაების სხეულს. პრაქსიტლეს აფროდიტა იმდენად პოპულარული გახდა, რომ სკულპტურაში სფუძველი დაუდო ქალის ქანდაკების ახალ ტიპს: აფროდიტა კნიდსელის ტიპს (ასეთს, მაგალითისთვის განეკუთვნება ვენერა მილოსელი).

პრაქსიტლეს პატივსაცემად პლანეტა მერკურზე ერთ-ერთ კრატერს მისი სახელი დაერქვა.

ლიტერატურა

• Aileen Ajootian, "Praxiteles", Personal Styles in Greek Sculpture (ed. Olga Palagia and J. J. Pollitt), Cambridge University Press, 1998 (1st publication 1996) (ISBN 0-521-65738-5), pp. 91–129.
• (იტალიური) Antonio Corso, Prassitele, Fonti Epigrafiche e Lettarie, Vita e Opere, three vol., De Lucca, Rome, 1988 and 1991.
• (ფრანგული) Marion Muller-Dufeu, La Sculpture grecque. Sources littéraires et épigraphiques, éditions de l'École nationale supérieure des Beaux-Arts, coll. « Beaux-Arts histoire », Paris, 2002 (ISBN 2-84056-087-9), p. 481-521 (new edition of Overbeck's Antiquen Schiftquellen, 1868).

რესურსები ინტერნეტში

• შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „პრაქსიტელე“ ვიკისაწყობში.
• Archaeological Museum of Olympia: The Hermes of Praxiteles დაარქივებული 2007-12-12 საიტზე Wayback Machine.
• CMA Collections: Apollo Sauroktonos by Praxiteles დაარქივებული 2010-10-09 საიტზე Wayback Machine.
• about Apollo Sauroktonos statues in marble and bronze
• small head of Aphrodite