პიროტის ბრძოლა (1885)
სერბეთ-ბულგარეთის ომი ნაწილი
თარიღი 26 ნოემბერი—27 ნოემბერი 1885
მდებარეობა პიროტი, სერბეთი
შედეგი ბულგარეთის არმიის გამარჯვება
მხარეები
ბულგარეთის დროშა ბულგარეთი, დასავლეთის კორპუსი სერბეთის დროშა სერბეთი ნიშის არმია
მეთაურები
ბულგარეთის დროშა ბულგარეთი დანილ ნიკოლაევი სერბეთის დროშა სერბეთი [მილან IV ობრენოვიჩი
ძალები
42000 პირი, 80 ერთეული იარაღი 65000 პირი, 84 ერთეული იარაღი
დანაკარგები
დაიღუპა და დაიჭრა 1050 ადამიანი

165 დაკარგულია უგზო-უკვლოდ

700 დაღუპული

560 დაჭრილი

პიროტის ბრძოლა ვიკისაწყობში

პიროტის ბრძოლა ( ბულგ. Пиротско сражение, სერბ. Пиротска битка ) — ბრძოლა რომელიც გაიმართა 1885 წლის 26 და 27 ნოემბერს ბულგარეთის არმიის დასავლეთ კორპუსსა და სერბეთის ნიშავის არმიას შორის სერბეთ-ბულგარეთის ომის დროს და დასრულდა ბულგარეთის ჯარების გამარჯვებით.

წინაისტორია

რედაქტირება

სლივნიცას სამდღიანი ბრძოლის შემდეგ, რომელიც დასრულდა სერბეთის არმიის დამარცხებით, ბულგარელები შეტევაზე გადავიდნენ. დასავლეთის კორპუსი 7 (19 ნოემბერს) გურგულათთან და 10 (22 ნოემბერს) დრაგომანთან წარმატებული ბრძოლების შემდეგ პიროტს მიუახლოვდა. უკანდახეულმა სერბეთის ნიშის არმიამ დაიკავა თავდაცვითი პოზიციები ქალაქის აღმოსავლეთით. ქალაქს იცავდა 65000 კაცი 84 ერთეული იარაღით. 42000 კაციანმა და 80 საბრძოლო ერთეულით შეიარაღებულმა ბულგარულმა არმია შეტევა დაიწყო. სერბები ცუდად შეიარაღებულები და მოუმზადებლები დახვდნენ მოწინააღმდეგეს, იყენებდნენ მეორად, მოძველებულ რუსულ არტილერიას, მაშინ, როცა ბულგარელები თანამედროვე გერმანული იარაღით იყვნენ აღჭურვილები. [1] [2]

 
პიროტის ბრძოლის სამხედრო მოქმედებების რუკა

14 ნოემბერს (26) ბულგარეთის ჯარები რამდენიმე კოლონად დაწინაურდნენ. მაიორ პეტკო სტოიანოვის და კაპიტანი ჰრისტო პოპოვის რაზმებმა მარცნიდან შეუტიეს დრინსკის დივიზიას და განდევნეს პოზიციიდან. ვიცე-პოლკოვნიკ სავა მუტკუროვისა და კაპიტანი ნიკიფორ ნიკიფოროვის ცენტრის კოლონებმა წინ წაიწიეს და, მიუხედავად დაბომბვისა, მოახერხეს ქალაქში შეღწევა. სერბებმა ქალაქის დატოვებისას ააფეთქეს დენთის საწყობი, რამაც ქალაქში ხანძარი გამოიწვია. ამან აიძულა ბულგარელები დაეტოვებინათ პიროტი და ღამე მის გარეუბანში გაეთენებინათ.

 
პიროტის შტურმი ბულგარეთის ჯარების მიერ

15 ნოემბერს (27) შეტევა განახლდა. მაიორ ავრამ გუდჟევის კოლონა თავს დაესხა შუმადიას დივიზიას და ასევე განდევნა პროვალიას ქედზე მდებარე პოზიციებიდან. მასთან ერთად დრინის დივიზიამ უკან დაიხია, რომელსაც მაიორ გუჟევის კოლონა და კაპიტან კოსტა პანიკის რაზმი მიჰყვა. ლეიტენანტი პოლკოვნიკ მუტკუროვის ჯარისკაცები კვლავ შებრუნდნენ ქალაქში, იცავდნენ რა მას იქ დარჩენილი სერბული ნაწილებისგან. დრინის დივიზიამ კონტრშეტევა სცადა და ბულგარულმა არტილერიამ შეაჩერა. თავის მხრივ, მას ფლანგიდან შეუტიეს ლეიტენანტი დიმიტარ ფილოვისა და კაპიტან კისოვის კოლონებმა, რომლებმაც მოახერხეს კელტაშის ქედის დაკავება.

12:00 საათზე ნისის არმიის სარდალმა მოხსენება გაუგზავნა მეფე მილანს: „დრინის დივიზიამ ახლა დათმო და ბულგარელები წინ წავიდნენ, მათ მიიღეს გამაგრება. ახლა ვითარება შეიცვალა და არ არის შანსი, რომ პოზიციები შევინარჩუნოთ.... რა ჯარიც მყავდა, სრულიად გამოვიყენე“. სერბებმა დაღამებამდე მოახერხეს პიროტის სამხრეთ ნაწილში პოზიციების შენარჩუნება, მაგრამ შემდეგ უკან დახევა დაიწყეს და ბრძოლა დასრულდა.

შედეგები

რედაქტირება

გამარჯვებიდან ერთი დღის შემდეგ, ბულგარეთის არმია მოემზადა წინსვლის გასაგრძელებლად ქალაქ ნიშისკენ, რომელიც იყო დიდი ბულგარეთის ეროვნული პროექტის სამიზნე, მაგრამ ავსტრია-უნგრეთის დელეგაციამ ბულგარეთის დედაქალაქში ნათლად აჩვენა, რომ თუ ბულგარეთის წინსვლა გაგრძელდებოდა, ავსტრია-უნგრეთი ომში ჩაერეოდა სერბეთის მხარეზე. შედეგად იმავე დღეს დაიდო ზავი. [3] 1886 წლის 3 მარტს ბუქარესტის ხელშეკრულებამ დაასრულა ხანმოკლე ომი და აღადგინა ომამდელი სტატუს-კვო. [4]

ლიტერატურა

რედაქტირება
  • Пейчев, А. и др. 1300 години на стража, София, 1984, Военно издателство. ბულგ.
  • Атанасов, Щ. и др. Българското военно изкуство през капитализма, София, 1959, Държавно военно издателство при МНО. ბულგ.
  • Димитров, И., Съединението 1885 — енциклопедичен справочник, София, 1985, Държавно издателство «д-р Петър Берон». ბულგ.
  • Энциклопедия военных и морских наук. Под главной редакцией генерала от инфантерии Леера Спб. 1897 г. т. VII. ბულგ.
  1. Пейчев, А.
  2. Hall, Richard C. (2014) War in the Balkans: An Encyclopedic History from the Fall of the Ottoman Empire to the Breakup of Yugoslavia. Bloomsbury Publishing, გვ. 61. ISBN 978-1-61069-031-7. 
  3. Harbottle, T.B. (2019). Dictionary of Battles: From the Earliest Date to the Present Time. Good Press, გვ. 199. 
  4. Goldstein, E. (2005). Wars and Peace Treaties: 1816 to 1991. Taylor & Francis, გვ. 34.