ოღამი
ოღამი (ირლ. Ogham, გამოთქმა: 'oɣam) — ადრეული შუა საუკუნეების ევროპული დამწერლობის სისტემა; გამოიყენებოდა IV-VI საუკუნეებში ირლანდიასა და ბრიტანეთის ზოგიერთ რეგიონში, მათ შორის შოტლანდიაში. ოღამი ძირითადად მენჰირებზე წარწერების გასაკეთებლად, პიროვნების სახელის ამოსატვიფრად გამოიყენებოდა. დამწერლობის სახელწოდება მჭიდრო ეტიმოლოგიურ კავშირს ამჟღავნებს ძველი ირლანდიური მჭევრმეტყველების ღმერთის, ოღმის ან ოღმიოსის სახელთან.
ქვები, რომლებზეც ტექსტები ოღამის საშუალებითაა ამოკვეთილი, ძირითადად ირლანდიის სამხრეთ რეგიონებშია აღმოჩენილი (დაახლოებით 310 ცალი ქვა). დაახლოებით 40 ქვაა ნაპოვნი უელსში, ხუთი — კორნუოლში, ორი კი — დევონის საგრაფოში. ხუთი ქვა აღმოაჩინეს ასევე კუნძულ მენზე, ორი — შოტლანდიაში და ერთიც ჩრდილოეთ ინგლისში; ამ უკანასკნელი სამის ავთენტურობა დღეს დადგენილი არაა.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: ოღამი- ოღამის წარწერები
- Celtic Inscribed Stones
ლიტერატურა
რედაქტირება- Damien McManus: A Guide to Ogam. An Sagart, Maynooth 1991, ISBN 1-870684-17-6.
- Charles Thomas: And Shall These Mute Stones Speak? University of Wales Press, Cardiff 1994, ISBN 0-7083-1160-1.
- Sabine Ziegler: Die Sprache der altirischen Ogam-Inschriften. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1994, ISBN 3-525-26225-6.
- Críostóir Mag Fhearaigh, Tim Stampton: Ogham, An Irish Alphabet. Malin 1993, Clo ́Iar-Chonnachta, Indreabhan 1996, Hippocrene Books, New York 1998. ISBN 0-9522045-0-9, ISBN 1-874700-43-5, ISBN 0-7818-0665-8.