ნეზიჰე მუჰიდინი
ნეზიჰე მუჰიდინ თეფედელენგილი (თურქ. Nezihe Muhiddin Tepedelengil; დ. 1889, სტამბოლი — გ. 10 თებერვალი 1958, სტამბოლი, თურქეთი) — ოსმალეთ-თურქი მოაზროვნე, აქტივისტი, ჟურნალისტი, ქალთა უფლებების დამცველი და პოლიტიკოსი ქალი.
| ნეზიჰე მუჰიდინი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 1889 |
| დაბადების ადგილი | Kandilli, ოსმალეთის იმპერია |
| გარდაცვალების თარიღი | 10 თებერვალი, 1958[1] |
| გარდაცვალების ადგილი | სტამბოლი |
| დასაფლავებულია | ზინჯირლიქუიუს სასაფლაო |
| საქმიანობა | აქტივისტი, მწერალი, ჟურნალისტი, ქალთა უფლებების დამცველი, პოლიტიკოსი და suffragist |
| მოქალაქეობა |
.svg){kind=small} ოსმალეთის იმპერია თურქეთი |
XX საუკუნეში, იმპერიის დროს ცდილობდა მოახდინა ქალების ინტეგრირება საზოგადოებრივ ცხოვრებაში, ხოლო რესპუბლიკის გამოცხადების შემდეგ, იბრძოდა ქალების პოლიტიკური უფლებების დასაცავად და მათი როლის გაზრდას საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. ამით ის იყო ქალთა პირველი უფლებების დამცველი ქალი. აგრეთვე თურქეთში პირველი პოლიტიკური პარტიის ფუძემდებელია.
20 რომანის, 300 მოთხრობის, პიესების, სცენარების ავტორია.
ბიოგრაფია
რედაქტირებადაიბადა 1989 წელს სტამბოლის უსკუდარის რაიონში, ქალბატონი ზეჰრას და პროკურორის, ასევე სისხლის სამართლის მოსამართლის მუჰიდინ ბეის ქალიშვილი.[2] სპეციალური განათლება მიიღო სახლში. ისწავლა სპარსული, არაბული, გერმანული და ფრანგული ენები. ახალგაზრდობიდან დაინტერესებული იყო პოლიტიკური და სოციალური საკითხებით, დიდ ყურადღებას აქცევდა ქალების მდგომარეობაზე ქვეყანაში.[3] თავის ბიძის ქალიშვილთნ, ქალბატონ ნაქიესთან და დედესთან ერთად მსჯელობდნენ ქალების სოციალურ პრობლემებზე.[4]
1909 წელს, "Maarif Nezareti"-ს გამოცდა მოიგო და მოეწყო გოგოებისთვის სკოლაში მასწავლებლად.[5] სკოლასთან ერთად, განაგრძო შეუწყვეტლად ქალთა უფლებების დაცვის საქმე. მუშაობის დაწყებასთან ერთად, გამოვიდა მისი სტატიები გაზეთებში, ფსიქოლოგიის, სოციოლოგიის და პედაგოკიგის თემებზე.
რომანები
რედაქტირება| წელი | თურქულად | ქართულად |
|---|---|---|
| 1911 | Şebab-i Tebah | დაკარგული ახალგაზრდობა |
| 1929 | Benliğim Benimdir | ჩემი ეგო ჩემია |
| 1931 | Türk Kadını | თურქი ქალი |
| 1933 | Güzellik Kraliçesi | სილამაზის დედოფალი |
| 1934 | İstanbul'da Bir Landru | ლანდრუ სტამბოლში |
| 1934 | Bozkurt | რუხი მგელი |
| 1936 | Ateş Böcekleri | ღამის მნათობი |
| 1939 | Bir Aşk Böyle Bitti | სიყვარული ასე დამთავრდა |
| 1943 | Avere Kadın | ქალი |
| 1943 | Bir Yaz Gecesiydi | იყო ზაფხულის ღამე |
| 1943 | Çıngıraklı Yılan | გველი |
| 1943 | Çıplak Model | შიშველი მოდელი |
| 1943 | İzmir Çocuğu | იზმირელი ბავშვი |
| 1943 | Kalbim Senindir | ჩემი გული შენია |
| 1944 | Gene Geleceksin | კიდევ ჩამოხვალ |
| 1944 | Sabah Oluyor | თენდება |
| 1944 | Sus Kalbim Sus | გაჩუმდი გულო, გაჩუმდი |
ლიტერატურა
რედაქტირება- Yaprak Zihnioğlu: Bir Osmanlı Türk kadın hakları savunucusu: Nezihe Muhiddin". 1999
- Belma Ötüş-Baskett, Ayşegül Baykan: Nezihe Muhittin ve Türk Kadını 1931. İletişim Yayıncılık, Istanbul 1999
- Yaprak Zihnioğlu: Kadınsız İnkılap/ Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası, Kadın Birliği. Metis Yayınları, Istanbul 2003
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Late Ottoman and Early Turkish women activists. Yeni Şafak Newspaper Article in Turkish.
- Ottoman Women's Movement, Turkish article in Radikal Newspaper
- Muhiddin, life and books. Radikal Newspaper Article in Turkish.
- Bir milletin nisvânı, derece-i terâkkisinin mizânıdır. SesOnline Article by Ayse Hur in Turkish
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ https://pantheon.world/profile/person/Nezihe_Muhiddin
- ↑ Ayşe Durukan, Nezihe Muhiddin Külliyatının İlk Cildi Çıktı, Bia Haber Merkezi, 20 Mayıs 2006. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-09-25. ციტირების თარიღი: 2016-05-25.
- ↑ Bahar Çuhadar, Geç de Olsa Tanıştık, Radikal Gazetesi, 15.09.2006
- ↑ Ayşe Kardaş, Kadın haklarına adanmış bir ömür: Nezihe Muhiddin, Laciverd dergisi Sayı: 09, Tarih:Ocak 2015
- ↑ Yıldıray Oğur, Tatava yapınca üzerine basılıp geçilmiş bir kadının hikâyesi…, Türkiye gazetesi 30.03.2011. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 02.04.2015. ციტირების თარიღი: 25.05.2016.