მეიოზი
მეიოზი — პროცესი, რომლის შედეგად დიპლოიდური ევკარიოტული უჯრედი იყოფა ისე, რომ ჰაპლოიდურ უჯრედებს, გამეტებს წარმოქმნის. მეიოზი მნიშვნელოვანია სქესობრივი გამრავლებისათვის. ვინაიდან პროკარიოტებს სქესი და სქესობრივი გამრავლება არ აქვთ, მათ არც მეიოზის უნარი გააჩნიათ.
დიპლოიდური უჯრედი ქრომოსომების ორ ჰომოლოგიურ ნაკრებს შეიცავს. მეიოზის დროს ხდება ყველა ქრომოსომის რეპლიკაცია, რასაც თან სდევს უჯრედის ორი თანმიმდევრული გაყოფა. შედეგად წარმოიქმნება ოთხი უჯრედი და ყოველ მათგანს ქრომოსომების ერთი ნაკრები ერგება მხოლოდ.
პროფაზა პირველი შედგება ხუთი სტადიისგან:
ლეპტონემა — ხდება დნმის კონდენსაცია, ქრომოსომები იხვევა სპირალურად.
ზიგონემა — ჰომოლოგიური ქრომოსომების კონიუგაცია, რომლებიც წარმოქმნიან სტრუქტურას სახელად ტეტრადები ან ბივალენტები.
პახინემა — ყველაზე გრძელვადიანი პერიოდი, ამ დროს ხდება კროსინგოვერი. ჰომოლოგიური ქრომოსომების ზოგი ნაწილი მკვრივად უკავშირდება ერთმანეთს და წარმოქმნის ქიაზმებს, სადაც ხდება კროსინგოვერი.
დიპლონემა — ხდება ქრომოსომების ნაწილობრივი დეკონდენსაცია, ამასთანავე გენომის ნაწილი შეიძლება მუშაობდეს მიმდინარეობდეს ტრანსკრიფციისა და ტრანსლაციის პროცესები. ზოგიერთი ცხოველების ოვოციტების ქრომოსომები ამ სტადიაზე იღებენ სპეციფიურ ფორმას.
დიაკინეზი — დნმ კვლავ მაქსიმალურად კონდენსირდება, იშლება ბირთვის მემბრანა, ცენტრიოლები პოლუსებისკენ მიემართებიან. ჰომოლოგიური ქრომოსომები რჩება ერთმანეთს შეერთებული.
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებარესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- A simple, step-by-step description of meiosis
- Meiosis Flash Animation დაარქივებული 2010-08-23 საიტზე Wayback Machine.
- Animations from the U. of Arizona Biology Dept.
- Meiosis at Kimball's Biology Pages დაარქივებული 2014-03-08 საიტზე Wayback Machine.
- Khan Academy, video lecture დაარქივებული 2011-09-25 საიტზე Wayback Machine.
- CCO დაარქივებული 2019-02-15 საიტზე Wayback Machine.