მანიპულა (ლათ. manipula — პეშვი, მუჭი. manus — ხელი) — რომაული ლეგიონის ძირითადი ტაქტიკური ქვედანაყოფი მანუპულარული ტაქტიკის პერიოდში, იყოფოდა ორ ცენტურიად. წარმოიქმნა ჯერ კიდევ რომულუსის დროს. მანუპულათა რიცხვოვნობა არ იყო ყოველთვის ზუსტად აღწერილი, რადგან ერთი და იგივე რაოდენობის დროს ლეგიონების რიცხვოვნობა შეიძლება განსხვავებული ყოფილიყო. მაგალითად, ლათინური ომის დროს ძვ. წ. 340 წელს მანიპულა 60 ჯარისკაცისგან, ორი ცენტურიონისგან და ერთი ვექსილაციისგან შედგებოდა. მანიპულის ჯარისკაცებს manipulares (manipularii) ერქვათ.

XV რომაული ლეგიონის კოჰორტის აპოლონისადმი მიძღვნილი შტანდარტის რეკონსტრუქცია.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება