კომპლემენტის სისტემა
ამ სტატიას ან სექციას ვიკიფიცირება სჭირდება ქართული ვიკიპედიის ხარისხის სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად. იმ შემთხვევაში, თუ არ იცით, თუ რა არის ვიკიფიცირება, იხ. დახმარების გვერდი. სასურველია ამის შესახებ აცნობოთ იმ მომხმარებლებსაც, რომელთაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვით სტატიის შექმნაში. გამოიყენეთ: {{subst:ვიკიფიცირება/info|კომპლემენტის სისტემა}} |
კომპლემენტის სისტემა — იმუნური სისტემის ნაწილი, რომელიც ეხმარება ან აკომპლექტებს/ავსებს ანტისხეულებისა დ ფაგოციტური უჯრედების უნარს გაწმინდონ/გაასუფთავონ პათოგენები ორგანიზმისაგან. ის ნაწილია თანდაყოლილი იმუნური სისტემისა, რომელიც არ არის შეგუებადი და არ იცვლება ინდივიდის ცხოვრების განმავლობაში. თუმცა, იგი შეიძლება „გაწვეული“ ან ჩართულ იქნას ადაპტაციური იმუნური სისტემის მიერ.
კომპლემენტის სისტემა შედგება მთელი რიგი პატარა ცილებისაგან, რომლებიც აღმოჩენილია/ნაპოვნია სისხლში, ძირითადად ღვიძლის მიერ სინთეზირებული, და როგორც წესი, მოცირკულირე არააქტიური წინამორბედების სახით (პრო-ცილები/პრო-პროტეინები). რამდენიმედან ერთი ტრიგერის/სასხლეტის (O.o) სტიუმულაციის შემდეგ, სისტემაში არსებული პროტეაზები ხლეჩენ სპეციფიურ პროტეინებს, რათა გამოათავისუფლონ ციტოკინები და ინიციირებენ ზრდად (amplifying) კასკადს შემდგომი/დამატებითი გახლეჩებისათვის. საბოლოო შედეგი კასკადის აქტივაციისა არის მასიური ამპლიფიკაცია/გაძლიერება პასუხისა და უჯრედის მკვლელი მემბრანის შემტევი კომპლექსის (MAC) ატივაცია. 30-ზე მეტი ცილა და ცილოვანი ფრაგმენტი შეადგენს კომპლემენტის სისტემას, შრატის ცილების, სეროზული ცილების და უჯრედის მემბრანული რეცეპტორების ჩათვლით. ისინი ითვლება სისხლის შრატის გლობულინების წილის დაახლოებით 5%-ად და შეუძლიათ იმოქმედონ, როგორც ოფსონინებმა.საჭიროებს წყაროს მითითებას - თარიღი არ არის მითითებული! გამოიყენებთ {{subst:ფაქტიჩა}} !
სამი ბიოქიმიური გზა ააქტიურებს კომპლემენტის სისტემას: კლასიკური კომპლემეტის გზა, ალტერნატიული კომპლემენტის გზა და ლექტინის გზა.[1]
ისტორია რედაქტირება
ფუნქციები რედაქტირება
კომპლემენტის მთავარი ფუნქციები არის შემდეგისაჭიროებს წყაროს მითითებას - თარიღი არ არის მითითებული! გამოიყენებთ {{subst:ფაქტიჩა}} !
- ოფსონიზაცია — ანტიგენების ფაგოციტოზის გაძლიერება
- ქემოტაქსისი — მაკროფაგებისა და ნეიტროფილების მოზიდვა
- უჯრედის ლიზისი — უცხო უჯრედების მემბრანის გახვრეტა
- აგლუტინაცია — პათოგენების დაკავშირება და კლასტერიზება/ერთად დაგროვება (მიწებება)
ზოგადი მიმოხილვა რედაქტირება
პროტეინები და გლიკოპროტეინები, რომლებიც წარმოქმნიან კომპლემებტის სისტემას სითეზირებულნი არიან ჰეპატოციტების მიერ. მაგრამ მნიშვნელოვანი რაოდენობა ასევე პროფუცირებულია/წარმოებულია ქსოვილოვანი მაკროფაგების, სისხლის მონოციტების და შარდსადენი და კუჭნაწილავის მიერ ტრაქტის ეპითელიალური უჯრედების მიერ. აქტივაციის სამივე გზა წარმოქმნის ჰოპმოლოგიურ ვარიანტებს პროტეაზა С3 კონვერტაზისა. კლასიკური კომპლემენტის გზა ტიპურად მოითხოვს ანტიგენ-ანტისხეულის კომპლექსებს (იმუნურ კომპლექსებს) აქტივაციისათვის (სპეციფიკური იმუნური პასუხი), მაშინ, როდესაც ალტერნატიული და მანან-დამაკავშირებელი ლექტინის გზები შეიძლება გააქტიურდეს C3-ის ჰიდროლიზით ან ანტიგენენების მიერ ანტისხეულების არსებობის გარეშე (არასპეციფიკური იმუნური პასუხი).
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Abbas AK, Lichtman AH, Pillai S (2010). Cellular and Molecular Immunology, 6th, Elsevier, გვ. 272-288. ISBN 978-1-4160-3123-9.